هزینه احداث هر کیلومتر مترو در مشهد ۱۰۰۰ میلیارد تومان!

لیلی رحمانی | شهرآرانیوز؛ اهمیت بودجه و برنامه‌ریزی این‌حوزه به عنوان نیازی بنیادین برای اجرا و شروع هراقدامی بر هیچ‌کس پوشیده نیست؛ حوزه‌ای که این‌روز‌ها تحت‌تأثیر عوامل مختلفی، از جمله مشکلات کلان اقتصادی و شیوع کرونا قرار گرفته و برنامه‌ریزی برای آن سخت‌تر از گذشته شده است. تصدی این‌کمیسیون در شورای اسلامی شهر مشهد بر عهده یکی از ۲ بانوی شورای پنجم است و بتول گندمی در گفتگو با شهرآرا از فرازونشیب‌های بودجه‌ریزی شهری و موانع تحقق آن سخن گفت.

وی در زمینه منابع پایدار بودجه مدیریت شهری بیان کرد: بخش عمده‌ای از بودجه که مربوط به درآمد‌های پایدار است، به مصوبات مجلس و دولت باز می‌گردد و اختیاراتش در طی ۲۰ سال گذشته از شورا‌ها گرفته شده است. از سوی دیگر بخشی از بودجه که دولت مصوب کرده است و جنبه متمرکز دارد نیز بیشتر به مناطق محروم و رفع محرومیت‌ها اختصاص داده می‌شود؛ بنابراین در این‌بودجه‌ها نیز جایی برای کلان‌شهر‌ها در نظر گرفته نشده است. این‌مشکل در مورد مالیات بر ارزش افزوده هم وجود دارد و سهم واقعی کلان‌شهر‌ها از این‌چهارچوب به آن‌ها نمی‌رسد. در این‌بخش سهم کلان‌شهر‌ها شامل درصدی است که در حمل‌ونقل از مسافران گرفته می‌شود؛ به عنوان مثال درصدی که مربوط به پایانه و حمل‌ونقل بین شهرهاست وصول‌شدنی است، اما بخش دیگری که به صنعت هواپیمایی بازمی‌گردد سال‌هاست درگیر کش‌وقوس بوده و به نتیجه نرسیده است.

به گفته گندمی به عنوان مثال در بخش هواپیمایی پیش‌بینی‌ها براساس تعداد پرواز‌ها این است که بودجه حاصل از این‌بخش حداقل سالانه بیش از ۱۰۰ ملیارد تومان باشد، اما نه تنها این‌عدد به ۱۰ میلیارد هم نمی‌رسد بلکه همین میزان نیز به سختی وصول می‌شود.

او با تأکید بر اینکه شورا‌ها در این‌زمینه نه قانون‌گذار هستند و نه در توزیع سهم مناسبی دارند گفت: اداره شهر‌ها با این‌وضعیت بسیار سخت شده است. امسال نیز با وضعیت ایجادشده در اثر شیوع کرونا بخش زیادی از این‌درآمدها، شامل مالیات بر ارزش افزوده تقلیل پیدا کرده است؛ به عنوان مثال پیش‌بینی ما از این‌حوزه درآمد ۳۵۰ میلیارد تومانی بود، اما اکنون به ۱۰۰ میلیارد تومان کاهش یافته است. همچنین امیدی به جذب اکثر کد‌های درآمد پایدار ما که متمرکز نیز هستند نیست تا بتوان براساس آن اقدامی انجام داد.

گندمی اضافه کرد: اقدام خوب شورای پنجم در سال ۹۸ در قالب شکل‌گیری اولین تبصره بودجه بود که طبق آن شورا تکلیف کرد شناسنامه کد‌های درآمدی تدوین و به دنبال آن میزان طلب شهرداری مشخص شود.
او بیان کرد: به دنبال این‌اقدام فشاری که از منظر یارانه بگیری بر شهرداری وجود دارد کم یا واقعی‌تر خواهد شد. این‌تبصره امسال هست و می‌تواند تا حد زیادی مشخص کند که کد‌های درآمدی موجود پایدار هستند یا نه. همچنین این‌اقدام می‌تواند مشخص می‌کند که طی چندسال اخیر تا چه حد موفق به گرفتن سهم مشهد شده‌ایم.

گندمی اظهار کرد: باوجود سیاست و تلاش‌های شورا نمی‌شود گفت که برای افزایش سهم درآمد‌های پایدار موفق بوده‌ایم؛ زیرا به دلیل وضعیت اقتصادی مردم و مشکلات اخیر و... شرایط دچار دگرگونی‌های اساسی شده و وصولی‌های متمرکز و غیرمتمرکز را تحت‌تأثیر قرار داده است؛ هرچند هنوز هم بخش عمده‌ای از درآمد شهرداری‌ها در بخش ساخت‌وساز و پروژه‌هاست.

او افزود: باوجود تمام این‌فشار‌ها در ۳ سال گذشته بدهی‌های شهرداری پرداخت شده و بودجه‌های پروژه‌های کلان عمرانی در سخت‌ترین شرایط اقتصادی کشور نیز تأمین شده است. در این ۳ سال از تمام ظرفیت‌های قانون بودجه کشور که برای ما ممکن بوده است برای پرداخت بدهی‌ها و تأمین اعتبار پروژه‌ها استفاده کرده‌ایم و طلب‌های بخش کد‌های درآمدی پایدار سال‌های قبل نیز احصا شده است. همچنین در سال ۹۹ به دنبال تحویل اسناد خزانه برای تأمین منابع اعتباری‌مان هستیم.

گندمی با بیان این‌مطالب گفت: خوشبختانه تحقق بودجه‌ها در این ۳ سال نسبت به گذشته با وجود شرایط بسیار سخت بهتر از قبل بوده است. اجرای پروژه‌ها گران شده و به‌طور مثال اگر در گذشته یک کیلومتر مترو با هزینه ۲۵۰ میلیارد تومان به نتیجه می‌رسید، این‌میزان به بیش از ۱۰۰۰ میلیارد تومان رسیده است. اما با همه این‌ها تلاش ما این است که پروژه‌های آغازشده به پایان برسد و چیزی باقی نماند.

او اضافه کرد: به دنبال آن هستیم که تا حد امکان ظرفیت‌هایی ایجاد کنیم که در ادامه شورای ششم هم بتواند از آن استفاده کند و شرایط سخت ما برای آن‌ها وجود نداشته باشد. زمانی که شورای پنجم بر روی کار آمد با خزانه خالی و جمعی از طلبکاران که هرروز برای گرفتن طلبشان تحصن می‌کردند مواجه بودیم و این‌شرایط بغرنجی بود که خروج از این‌تلاش محصول کار مدیریت شهری و شورا بوده است.