مذاکره با روس‌ها برای ریل شرقی

زهرا اسکندریان - بعد از اینکه با هند و چین برای سرمایه‌گذاری در قطار مشهد-زاهدان مذاکره شد، حالا بر اساس صحبت‌های دیروز وزیر نیرو احتمالا پای روس‌ها هم به ماجرای قطار مشهد-زاهدان باز می‌شود.
رضا اردکانیان دیروز به مراسم اختتامیه پانزدهمین اجلاس کمیسیون مشترک همکاری‌های اقتصادی و تجاری جمهوری اسلامی ایران و فدراسیون روسیه در هتل کوثر اصفهان رفت و درباره 12 سند همکاری میان ایران و روسیه سخن گفت.
به گزارش ایسنا، او همچنین به مذاکره درباره اجرای برخی خطوط قطار در ایران از جمله قطار
مشهد-زاهدان، توسط روس‌ها اشاره کرد و گفت: تهیه یک نقشه راه برای اقدامات مشترک در خصوص پروژه برقی‌سازی راه‌آهن سرخس-بندرعباس، تهران-تبریز، خط دوم راه آهن بافق-تورگان-سنگان و ساخت راه‌آهن چابهار-زاهدان-بیرجند و اتصال به راه‌آهن بافق-مشهد و نیز بررسی پروژه خط ریلی رشت-آستارا در ماه‌های پیش رو قابل ذکر است.
آن‌طور که مطرح شده است احتمالا حالا ایران می‌خواهد بعد از بدعهدی چینی‌ها در قطار برقی مشهد-تهران و همچنین اینکه معامله‌ای با سرمایه‌گذاران هندی صورت نگرفت، پای روس‌ها را به راه‌اندازی ریل شرقی باز کند.

پروژه چند هزار میلیاردی
پیش از این هم بارها گفته شده بود که این پروژه بسیار سنگین است و برای همین سرمایه‌گذاران نیاز دارند تمام جوانب و سود خود را به‌طور کامل بسنجند. با‌‌‌‌‌‌‌‌‌این‌حال مدیران پروژه گفته بودند که با چندین سرمایه‌گذار داخلی و شرکت‌های خارجی در حال مذاکره هستند. آن‌طور که محمد قهرمانی، مدیر پروژه‌های شرکت عمران و مسکن آستان قدس رضوی، درباره قطار مشهد- زاهدان به شهرآرا گفته بود: هنوز به صورت دقیق هزینه‌های این پروژه برآورد نشده است اما این پروژه در فاز صفر، احتمالا هزینه‌ای به اندازه ٣ میلیارد دلار داشته باشد. همچنین مدیرکل دفتر جذب سرمایه و تجهیز منابع وزارت راه و شهرسازی هم اظهار کرده بود که یکی از پیشنهادهای آستان قدس رضوی به این وزارتخانه این‌طور بوده است که اجرای پروژه راه‌آهن
مشهد-زاهدان به روش ‌‌PPP انجام شود. یعنی آستان قدس رضوی برای تأمین پانزده‌درصدی پیش‌پرداخت سهم دولت و همچنین معرفی سرمایه‌گذار خارجی برای تأمین ٨۵ درصد باقی‌مانده طرح ریلی (در قبال صدور ضمانت‌نامه وزارت امور اقتصادی و دارایی) اقدام کند. بر همین اساس، قهرمانی، مدیر پروژه‌های شرکت ساخت آستان قدس، نیز پیش از این به شهرآرا گفته‌بود: «مدیریت تعیین سرمایه‌گذار برای اجرای این پروژه بر عهده آستان قدس است و این مجموعه با برخی شرکت‌های خارجی مانند هند و چین در حال رایزنی است.» به اعتقاد او «‌باید سرمایه‌هایی به عنوان پیش‌قراول برای این پروژه ایجاد کنیم، به طور مثال در حال رایزنی با شرکت‌های خارجی برای تأمین فاینانس، شرکت‌های ایرانی برای سرمایه‌گذاری و مذاکره با برخی ذی‌نفعان پروژه مانند شرکت سنگان‌خواف هستیم تا بتوانیم برای تأمین مالی پروژه قرارداد ببندیم.»
او این را هم گفته بود: این خط آهن چون در مناطق محروم شرق کشور قرار دارد، از جمله پروژه‌های اولویت‌دار آستان قدس رضوی شناخته می‌شود. قهرمانی بر این نکته هم تأکید کرده‌بود که پروژه بسیار سنگین است، شرکت‌ها در حال سنجش همه جوانب هستند تا از نحوه بازگشت سرمایه‌شان مطمئن شوند.
پیش‌تر اعلام شده بود که شرایط بین‌المللی و اعمال تحریم‌ها در عمل مذاکرات را با وقفه مواجه کرده اما همچنان مذاکرات برای حصول نتیجه در‌این‌باره در دست پیگیری مجدانه است. بر اساس اطلاعاتی که قبلا گفته شده بود، پروژه راه‌آهن زاهدان به مشهد یک میلیارد و ٢۵٠ میلیون یورو اعتبار نیاز دارد. با‌این‌حال با تغییرات ایجاد شده در طراحی‌های مسیر، این اعتبار تا ٣ میلیارد دلار افزایش یافته است.