این حاشیه دوست‌داشتنی حاصلخیز
درباره برگزاری رویداد سه روزه کارآفرینی دانش‌آموزی در مدرسه مصلی‌نژاد محله انصار
رها راد
خبرنگار شهرآرا محله
این دخترها آدم را به یاد کتاب « دیوانه بازی» می‌اندازند. به‌ویژه این جملات پشت کتاب: «شما دخترها جوان هستید و دوست‌داشتنی، به‌زودی از دالان درس‌خواندن‌ها بیرون می‌روید و به محوطه باز زندگی می‌رسید. در آن می خندید، گریه می‌کنید. همه چیز را از دست می‌دهید و دوباره باز می‌یابید.» این دخترها ما را به یاد این جملات می‌اندازند. شور و حالشان به وقت همفکری با گروه، گام‌های محکمشان روی سن هنگام ارائه، خوشحالی و شادمانی از ته دل وقتی نام تیمشان را به‌عنوان تیم منتخب می‌خوانند یا حتی گریه‌های بعد از شکستشان... همه این‌ها حاصل رویدادی است در مدرسه حضرت معصومه(س) مصلی‌نژاد در این گوشه شهر. حاشیه‌ای حاصلخیز پر از دختران دبیرستانی جوان و بااستعداد.رویداد کارآفرینی دانش‌آموزی در حوزه کسب و کار بر بستر فناوری اطلاعات به مدت 3روز از تاریخ 4تا 6شهریور برای 150دختر دبیرستانی منطقه در مدرسه حضرت معصومه(س) واقع در خیابان حر62 برگزار شد. در این 3شب این دانش‌آموزان در قالب گروه‌های ده نفره زیر نظر منتورها (اشخاصی که دارای تجربه در یک زمینه تخصصی‌اند و می‌توانند به شخص دیگری که تجربه کمتری در همان زمینه دارد کمک کنند) و مدرسان حرفه‌ای کارآفرینی به ایده‌پردازی پرداختند، ایده‌های خود را پرورش و در شب آخر در حضور داوران ارائه دادند. در نهایت 3تیم به‌عنوان تیم‌های منتخب انتخاب شدند تا تحت حمایت مالی نهادهای برگزارکننده رویداد ایده‌های خود را به ظهور برسانند. ایده‌هایی که اغلب کاربردی بود و در راستای کمک به محیط زیست، کمک به کودکان کار و... این رویداد که زیرنظر نهادهای ملی همچون سازمان فناوری اطلاعات، وزارت آموزش و پرورش، شهرداری و... برگزار شده بود، مورد استقبال دانش‌آموزان و مسئولان واقع شد.در این 3شب ناظمی، معاون وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات، حیدری رئیس شورای شهر، فیضی رئیس کمیسیون مناطق کم‌برخوردار، شاکری‌روش رئیس سازمان بازآفرینی شهر، اصولی رئیس کمیسیون فرهنگی و تنی چند از دیگر مسئولان از این رویداد در حاشیه دوست‌داشتنی شهر بازدید کردند.
مشهد مال همه است
در ابتدای ورود به مدرسه بنری با ابعاد بزرگ به چشم می‌خورد که یک جمله روی آن نوشته شده است: ( #با_هم_بی_نیازیم.) داستان این هشتگ را از مسعود درودی، مشاور راهبردی شهردار مشهد که خود او این رویداد را کلید زده است می‌پرسیم. او توضیح می‌دهد: « با هم بی نیازیم یک پویش است با هدف گذر از کلیشه‌هایی مثل منطقه برخوردار یا کم‌برخوردار. مشهد شهری است با قومیت‌های متنوع و بافت‌های جمعیتی متفاوت، اما در یک نگاه کلی ما یک شهر را تشکیل می‌دهیم. در همین راستا تلاش کردیم این نگاه و تفاوت‌ها را از میان برداریم. چراکه شهر مشهد برای همه است و ما همه به هم نیاز داریم. این هشتگ در پی تقویت فضایی همدلانه است برای عدالت در توزیع منابع. این شعار نشان‌دهنده این است که منابع برای اعتلا و شکوفایی دانش‌آموزان و تمام بچه‌های این شهر باید دردسترس همگان باشد. این پویش هم ذیل طرح توانمندسازی مناطق کم‌برخوردار است و یکی از برنامه‌های ما برای توانمندسازی برنامه‌های میان‌مدت و بلندمدت. برنامه‌هایی که حتما از رهگذر رشد و پرورش دانش‌آموزان نتیجه می‌دهند.»
درودی پس از آن یکی از محورهای مورد تأکید مدیریت شهری و شورای پنجم را تمرکز خدمات و محتواهای آموزشی در مناطق کم‌برخوردار می‌داند و دراین‌باره توضیح می‌دهد: « ما تاکنون شاهد افتتاح و کلنگ‌زنی‌های متعدد در شهر بوده‌ایم. اما توسعه متوازن فقط محدود به حوزه عمرانی و کالبدی نمی‌شود و نگاه ویژه‌ای به اجتماع و جامعه محلی دارد و در مقوله توسعه اجتماعی یکی از مباحث اساسی، توانمندسازی جامعه است.»
او تفاوت این رویداد با رویدادهای کارآفرینی این‌چنینی را در جامعه هدف آن، یعنی دختران دانش‌آموز در مناطق حاشیه‌ای می‌داند. افرادی که بستر رشد و شکوفایی برای آن‌ها کمتر فراهم شده است. چرا که دختران در مناطق حاشیه‌ای تحت بیشترین فشار اجتماعی هستند. در طی سیاست‌های قبلی نهادهای ملی کمتر به این بخش از دانش‌آموزان توجه کرده‌اند و خلأهایی در این بخش دیده می‌شود که این رویدادها در پی پرکردن همین خلأها هستند. درودی دیگر تمایز این برنامه را اطلاع‌رسانی قوی در شهر و فراخوان برای دانش‌آموزان می‌داند. علاوه‌برآن سازمان بازآفرینی شهری برای اولین‌بار از دفاتر توسعه خود برای پیگیری و اطلاع‌رسانی و جذب استفاده کرده است.
شتاب خاصیت کار است
شبهه‌ای که در ذهن مخاطب پس از بازدید از این رویداد ایجاد می‌شود چرایی شتاب‌زده‌بودن این رویداد است. اینکه چرا فقط طی 3روز این ایده‌پروری و ایده‌پردازی و... انجام می‌شود؟ درودی این شتاب‌زدگی را بخشی از ایده‌پردازی خلاقانه می‌داند و می‌گوید:« اساسا خلاقیت در فضایی ناگهانی، بدون ابزار و اطلاع قبلی و پرسرعت سنجیده می‌شود. ما باید برای رویارویی با ذهنیت ایده‌پردازی دانش‌آموزان فضایی را خلق می‌کردیم که دانش‌آموزان را به چالش بکشد. این ابهام و سؤالات کاملا طبیعی است اما فضای کار استارتاپی و ایده‌پروری همین است. اینکه شخص در زمانی کم روبه‌رو می‌شود با مفاهیم جدید و میزان قدرت ایده‌پروری او در همین فضا سنجیده می‌شود و این خاصیت فضای استارتاپی است. حتی در فضاهای اکوسیستم استارتاپی ما شتاب‌دهنده داریم که به‌سرعت ایده‌پروری شتاب می‌دهند. این سرعت عمل عدم اطلاع قبلی دانش‌آموزان به‌قدری برای ما مهم بود که از مدارس نواحی4، 5 و 6 خواستیم روز قبل از رویداد با دانش‌آموزان منتخبشان برای شرکت تماس بگیرند.»
حضور در نمایشگاه الکامپ
او در پاسخ به این سؤال که آیا تمام اهداف و برنامه‌ها به همین 3روز ختم می‌شوند یا خیر پاسخ می‌دهد: «همان‌طور که گفته شد برنامه‌های ما بلند مدت هستند و در نهایت منجر به رشد و توسعه منطقه و جامعه در حوزه کارآفرینی می‌شوند. هدف از این رویداد افزایش مهارت‌های فناورانه و تولید محتواهای دیجیتال و هوشمندسازی و درنهایت ایده‌پروری در حوزه کسب و کار است. تلاش شده که ذهنیت دانش‌آموزان طی این دوره با مفاهیم حوزه‌های کسب و کار آشنا شود و پس از آن از ایده تیم‌های منتخب حمایت می‌شود و تحت پوشش مالی کامل قرار می‌گیرند که بتوانند ایده خود را عملی کنند و در بازار بفروشند. جدا از آن، این دانش‌آموزان در رویداد ملی نوستارگان که اواخر سال98 در نمایشگاه الکامپ برگزار می‌شود، حضور خواهند یافت.»
دختران، سازندگان دنیای فردا
روز افتتاحیه با دعوت چند مسئول و صحبت‌های فیضی، رئیس کمیسیون ویژه مناطق پیرامونی و کم‌برخوردار شورای شهر مشهد آغاز می‌شود. او ابتدا ضمن تشکر از بانی این رویداد، درودی مشاور راهبردی شهردار مشهد، خطاب به دانش‌آموزان حاضر در سالن می‌گوید: «منطقه کم‌برخوردار و پیرامونی در شورای اسلامی مشهد نقطه‌ای اساسی، بنیادین و هدفی بزرگ برای خدمت‌رسانی است. ما پروژه‌های بزرگ و کالبدی را برای رفاه حال ساکنان در همین منطقه به انجام رساندیم که یکی از آن‌ها بهسازی شهرک شهید رجایی به باهنر است. ما پارکی در همین منطقه برای دختران این نواحی با عنوان پارک امید و زندگی ایجاد کردیم. ما خادمان شما در شورای پنجم هستیم که وظیفه ما خدمت‌رسانی است. این رویداد هم در راستای همین خدمت‌رسانی انجام شده است. ما امید داریم که از میان شما دانش‌آموزان عزیز نوستارگانی در زمینه کسب و کارهای فناوری به جامعه معرفی شوند.»او با اشاره به لزوم توانمندسازی زنان در کشورهای در حال توسعه بیان می‌کند: « من خوشحالم در جامعه ما که جامعه‌ای مرد سالار است در این رویداد دختران هدف قرار گرفته‌اند، به‌ویژه دختران این منطقه. اگر در جامعه ما به زنان ستم روا می‌رود در این مناطق حاشیه‌ای این ستم چندین برابر است. و ما زمانی می‌توانیم خط بطلانی برسینه تبعیض و ستم بکشیم که توانمند باشیم. اگر دختران و زنان توانمند شوند، جامعه ما توانمند شده است. آن‌ها باید بتوانند با اتکا به فناوری، ثروت‌های جدید برای جامعه و کشور خود خلق کنند. بتوانند فعال و کنشگر در عرصه‌های مختلف باشند و بتوانند اقتصاد خانواده خود را جلو ببرند. اگر نسل جوان ما آینده‌ساز هستند، دختران ما ضمن آینده‌سازبودنشان سازندگان دنیای فردا هم هستند.» فیضی ادامه می‌دهد: «25درصد از ثروت ملی کشورهای در حال توسعه از محل کسب و کارهای جدید و فناوری مبنا به دست می‌آید که هم رشد اقتصادی آن‌ها را تحت تأثیر قرار می‌دهد و هم قوای اجتماعی را بالا می‌برد. ما امیدواریم که این رویدادها بتوانند در راستای توانمند ساختن مناطق کم‌برخوردار گام مثبت بردارند.»
بازآفرینی شهری یعنی توانمندسازی اجتماعی
در روز سوم این رویداد مجتبی شاکری روش، رئیس سازمان بازآفرینی شهر مشهد، پس از بازدید از رویداد، صحبت و گفت‌وگوی صمیمانه با دانش‌آموزان و گروه‌های مختلف در گفت‌وگو با شهرآرامحله، ارزیابی خود از این رویداد را این‌گونه بیان می‌کند: «معضل فقر در این مناطق پررنگ‌تر است و مردم این مناطق بعضا این احساس را دارند که مورد توجه کمتری نسبت به دیگر مناطق قرار می‌گیرند. برگزاری چنین برنامه‌هایی ضمن اینکه احساس خوبی به مردم می‌دهد باعث شکوفایی استعدادهای کشف نشده هم می‌شود. اطمینان داریم که بسیاری از افراد در این بافت‌ها استعدادهای فراوانی دارند اما نسبت به دانش‌آموزان دیگر مناطق بستر کمتری برای شکوفایی دارند. این بچه‌ها شاید بعضا خلاق‌تر هم هستند و من در همین گفت‌وگوی کوتاهی که با دانش‌آموزان داشتم این را به‌وضوح حس کردم. آن‌ها مسائل و مشکلات مختلف را بهتر شناسایی می‌کنند، چراکه خودشان هم آن‌ها را لمس کرده‌اند. بنابراین اشتیاق بیشتری هم برای پیداکردن راه‌حل دارند.»او به نقش سازمان بازآفرینی شهری در برگزاری این رویداد ها اشاره می کند و توضیح می دهد: «بازآفرینی از مسیر توانمندسازی اجتماعی می‌گذرد. درست است که شهرداری‌ها در پی اصلاح بافت کالبدی شهر هستند اما تجربه نشان داده است این موضوع زمانی بهتر محقق می‌شود که از مسیر توانمندسازی گام اجتماعی برداریم. خوشبختانه ما حوزه اجتماعی را هم در دل این سازمان به همین منظور ایجاد کرده‌ایم. جدا از این‌ها یکی از مأموریت‌های سازمان بازآفرینی شهری در حاشیه شهر موضوع توانمندسازی مردم ساکن در این محلات است. همان‌طور که می‌دانیم موضوع اشتغال و بیکاری در این بافت‌ها مورد توجه است. در پی رفع همین موضوع برگزاری چنین رویدادهایی در حوزه کارآفرینی در آن مناطق بسیار ضروری است. فرهنگ کارآفرینی از دل خود محله باید به کل محله توسعه پیدا کند. سازمان بازآفرینی که نقش یک تسهیلگر کلان در کل شهر را دارد دست نیاز و همراهی به سمت همه نهادها برای افزایش این رویدادها دراز می‌کند.»شاکری‌روش در آخر تمایز این رویداد با رویدادهای دیگر در حوزه کارآفرینی را هماهنگی بی‌نظیر و همکاری همه‌جانبه چندین ارگان مختلف با یکدیگر می‌داند و نهاد شهرداری را هم به‌عنوان نخ تسبیح و پیونددهنده این ارگان‌ها می‌داند.
اتکا بر ظرفیت‌های درونی
بتول گندمی، رئیس کمیسیون برنامه، بودجه، فناوری اطلاعات و منابع انسانی شورای شهر مشهد و عضو کمیته نظارتی منطقه6 از دیگر مسئولانی بود که زودتر از دیگران هنگام همفکری و ایده‌پردازی دانش‌آموزان برای بازدید به مدرسه حضرت معصومه(س) آمد. در انتها او هم بر توانمندسازی مناطق پیرامونی در راستای ایجاد اشتغال تأکید می‌کند و می‌گوید:« اشتغال امروز یکی از مسائل مهم جامعه است و توانمندسازی در راستای اشتغال از سیاست‌های اصلی شورای پنجم به شمار می‌رود. این میان نکته درخور توجه این است که لزوم برگزاری چنین برنامه‌هایی به‌ویژه برای دختران مناطق محروم بسیار جای خوشحالی دارد. چراکه ما در این بخش چالش‌های زیادی داریم. دختران این مناطق نیازمند توجه و ایجاد چنین فضاهایی هستند تا ظرفیت‌ها و استعدادهایشان بروز پیدا کند. به نظر می‌آید سازمان بازآفرینی شهری با ایجاد دفاتر تسهیلگری در شهر توانسته است به‌خوبی به این هدف جامه عمل بپوشاند چراکه امروزه می‌دانیم به جای ظرفیت‌های حاکمیتی باید بر ظرفیت‌های درونی اتکا کرد. امیدواریم که این رویداد منتهی به همین چند دوره نباشد و فضای ایجاد شده توسعه پیدا کند.»
ارائه ایده‌ها
سرانجام لحظه موعود فرامی‌رسد. دخترها که از ساعاتی قبل در سالن اجتماعات مدرسه روی سن از این‌سو به آن‌سو می‌روند و با همفکری هم گروهی‌های خود سناریوی ارائه را مو به مو اجرا می‌کنند، صحنه را برای ساعاتی خالی می‌کنند تا مقدمات ورود مهمان‌ها فراهم شود. سالن صندلی به صندلی پر می‌شود و فضا پر از تشویش است. دخترها به نمایندگی از گروه‌ها یکی یکی روی سن می‌آیند و کارشان را ارائه می‌دهند. ایده‌ها خلاقانه هستند و در عین حال هر کدام موضوع و حوزه‌ای متفاوت دارند. گروهی ایده‌ای ساده برای نصب یک آینه کوچک کنار قطره‌چکان‌ها برای سهولت در ریختن قطره در چشم را پیشنهاد می‌کنند. ایده ساده است اما تمام جوانب آن سنجیده شده و مورد استقبال از سوی داورها قرار می‌گیرد. ایده‌ای دیگر مربوط به حذف رسید نوبت‌دهی بانک‌ها و دفاتر و... برای جلوگیری از آسیب به محیط زیست است. ایده دیگر کودکان کار و کمک به حذف این کودکان از چرخه کار است و... خلاصه گروه‌ها یکی یکی به ارائه می‌پردازند و مسئولان هم یکی یکی در همین هنگام وارد سالن می‌شوند.
تبعیض مثبت
حیدری، رئیس شورای اسلامی شهر مشهد پس از تمام‌شدن ارائه گروه‌ها برای سخنرانی به جایگاه دعوت می‌شود. او ضمن تشکر از دست‌اندرکاران و همکاران برگزاری رویداد یکی از اهداف اصلی شورای پنجم را توسعه عدالت‌محور می‌داند و در این مورد توضیح می‌دهد: «خوشحالیم که امروز مدیریت شهری مشهد با وجود مدیرانی جوان و خلاق هدف‌گذاری متناسب با شرایط روز انجام می‌دهد تا این اتفاق‌ها در این مناطق حاصلخیز و پراستعداد رقم بخورد. ما در مدیریت شهری و در شورای پنجم شهر مشهد با رویکرد توسعه متوازن عدالت‌محور می‌خواهیم ظرفیت‌ها و امکانات و خدمات را در ابعاد مختلف در مشهد توزیع کنیم و حتی تبعیضی مثبت را برای مناطق پیرامونی قائل شویم. کار با این بچه‌ها بسیار متفاوت است چراکه آن‌ها پر از خلاقیت هستند و شرایط اجتماعی آن‌ها را انسان‌هایی صبور و مقاوم و پرتلاش بار آورده است. امیدوارم به همت همکارانمان در مرکز معاونت برنامه‌ریزی مرکز نوآوری این استعدادها همچنان مورد حمایت قرار بگیرند.»او در پایان راه‌حل مؤثر برای از میان برداشتن این نابرابری‌ها را دو ابزار مهم می‌داند: «مهارت و دانش تنها ابزارهای ما برای ارتقای اقشار مختلف هستند. علم محوری است که بر مبنای آن می‌توان در این سلسله مراتب‌های اجتماعی پیشرفت کرد.»
دیوانه باشید دخترها!
پس از سخنرانی رئیس شورای اسلامی شهر، نوبت به اعلام نتایج می‌رسد نفس‌ها در سینه حبس شده است و چشم‌ها به دهان مجری. مجری اسامی گروه‌های منتخب را می‌خواند. برنده‌ها اشک شوق می‌ریزند، مقابل دوربین‌ها عکس می‌گیرند، می‌خندند و جشن می‌گیرند... و اما گروه‌هایی که مقامی کسب نکرده‌اند در گوشه دیگر سالن با نگاهی غمزده هم‌گروه‌های خود را دلداری می‌دهند. اما با خود فکر می‌کنیم که آن‌ها چه برنده چه بازنده همگی شبیه همان دختر دیوانه توی کتاب دیوانه‌وار هستند. دیوانه به معنای خوبش، به معنای جنون در رفتن و دویدن و تسلیم‌نشدن، بچه‌هایی که دغدغه دارند و در سرشان هزار مسئله و تشنه برای به جواب رسیدن. به قول ناظمی، معاون وزیر ارتباطات و فناوری که در پایان چند جمله کوتاه بیشتر نمی‌گوید: دنیا در دست دیوانه‌هاست. دیوانه‌هایی مثل بیل گیتس، استیو جابز و... که از بهترین دانشگاه‌های دنیا انصراف دادند، به نظام آموزشی پشت پا زدند و راه خودشان را رفتند. دیوانگی چیزی نیست که در کتاب‌های درسی به شما یاد بدهند دخترها.
دیدگاه های ارسال شده توسط شما، پس از تائید توسط شهرآرانیوز در سایت منتشر خواهد شد.
نظراتی که حاوی توهین و افترا باشد منتشر نخواهد شد.
