هشدار کارگروه مدیریت شرایط اضطرار گرد و غبار برای شهروندان مشهدی در روز شنبه (۱۰ آبان ۱۴۰۴) یک قلاده خرس در شهرستان نور مازندران با گلوله تلف شد (۹ آبان ۱۴۰۴) خالی ماندن نیمی از پست‌ها در محیط زیست پلمب یک تالار پذیرایی به دلیل مسمومیت ۷۰ نفر در شادگان خوزستان (۹ آبان ۱۴۰۴) هشدار سازمان بازرسی به وزارت جهاد کشاورزی درباره تامین نهاده‌های دامی اولین برف پاییزی در راه خراسان رضوی | پیش‌بینی کاهش محسوس دمای هوا (۹ آبان ۱۴۰۴) حریق در بلوار مدرس مشهد مهار شد + عکس و فیلم (۹ آبان ۱۴۰۴) صندلی مدیریت بحران، روی گسل کاش ویروس‌ها، راه خانه‌مان را گم کرده بودند تصادف زنجیره‌ای با ۲۰ مصدوم در پارک ملی گلستان + فیلم و عکس (۸ آبان ۱۴۰۴) اختصاص ۲۶۰ میلیارد تومان اعتبار ویژه تجهیز مدارس عشایری در سال جدید | فعالیت ۲۰۰ مدرسه تک‌دانش‌آموز در کشور  دانش‌آموزان عشایر اولویت آموزش و پرورش در کشور هستند رویدادی رنگارنگ با دختران | برگزاری اختتامیه اردوی عشایری دانش‌آموزان دختر ایران در مشهد + فیلم افزایش نیروی انسانی، اصلاح قانون حمل سلاح و افزایش تجهیزات و امکانات محیط‌بانان، در دستورکار سازمان حفاظت محیط زیست مستندمسابقه تلویزیونی، شکل جدید آموزش درس آمادگی دفاعی | عضویت ۳۷۰ هزار نفر در بسیج دانش‌آموزی خراسان رضوی استاندار خراسان رضوی: خدمات درمانی به بیماران غیربومی در مشهد بدون بودجه‌ مشخص انجام می‌شود تجلیل از محیط‌بانان کشور در مشهد | تأکید بر لزوم حمایت و تجهیز نیرو‌های حفاظتی ۱۲۰ هزار تبعه خارجی تحت پوشش بیمه سلامت هستند | الزام پرداخت حق بیمه برای تمدید اقامت اتباع خارجی هشدار عضو هیئت‌رئیسه مجلس شورای اسلامی درباره رانت و فساد در زنجیره دارو و تجهیزات پزشکی از ۵۵۰۰ تأییدیه کیفی آسانسور تا ۶۲۶۸ بازرسی از تجهیزات تفریحی در خراسان رضوی | بازرسی و کنترل کیفیت استاندارد شبانه‌روز ادامه دارد اضافه‌شدن ۵۰۰ دستگاه آمبولانس به ناوگان اورژانس تا پایان سال ۱۴۰۴ برای زنان از ۴۰ سالگی به بعد چه ورزش‌هایی مناسب است؟ استفاده زیاد از موبایل، کودکان را در معرض ابتلا به اوتیسم قرار می‌دهد این رژیم غذایی التهاب لثه‌ها را کاهش می‌دهد و سلامت دهان را بهبود می‌بخشد ارتباط پای سرد با دیابت و تیروئید | روش‌هایی برای بهبود سردی پا‌ها پژوهش‌های جدید: مصرف لبنیات پرچرب در جوانی سلامت قلب را افزایش می‌دهد چطور تعادل بدن را در هر سنی حفظ کنیم؟ پیش‌بینی هواشناسی مشهد و خراسان رضوی امروز (پنجشنبه، ۸ آبان ۱۴۰۴) | مشهد از فردا سرد می‌شود وزیر بهداشت در پاسخ به شهرآرانیوز: بودجه ویژه برای خدمات بیمه‌ای بیماران و زائران مشهد اختصاص می‌یابد + فیلم
سرخط خبرها

روایت ورود به غار «چهل چاه»، بازمانده دوره اشکانیان

  • کد خبر: ۵۶۹۱۸
  • ۰۷ بهمن ۱۳۹۹ - ۱۴:۴۲
روایت ورود به غار «چهل چاه»، بازمانده دوره اشکانیان
غار «چهل چاه» در روستای چنشت و در میان کوه‌های باقران بیرجند، یکی از همین غار‌های تاریخی و ارزشمند است که از بابت مردم شناسی و باستان شناسی اهمیت دارد.
دکتر رجبعلی لباف خانیکی - باستان شناس | شهرآرانیوز؛ غار طولانی‌ترین مسکن انسان‌ها بوده است و انسان‌ها از زمان پاگذاشتن روی زمین برای حفاظت از سرما و گرما و گزند حیوانات، به دنبال پناهگاه بوده اند. می‌توان گفت انسان‌ها بیش از همه دوره ها، در غار‌ها زندگی کرده اند. گذشته از این، مفهوم غار را مقدس نیز می‌دانستند. پیروان آیین مهر معتقد بودند یکی از زادگاه‌های ایزد مهر، غار بوده است. عیسویان معتقدند مسیح در غار متولد شده است و مهم‌تر از همه مسلمانان هم غار را زادگاه دین اسلام می‌دانند. تقدیس غار در فکر و فرهنگ بشر، موجب تجسم جایگاه غار در معماری اسلامی نیز شده است، چنان که در فضا‌های انتهای ایوان‌ها و زیر گنبدها، مقرنس ایجاد می‌کنند که چیزی جز آویزه یا چکاننده‌های غار‌ها نیست و تجسمی از غار در بنای اسلامی است. بدین ترتیب مسکن اصلی انسان‌ها تا دوران یکجانشینی غار‌ها بوده است، یعنی تا حدود ۱۰ هزار سال پیش.

غار «چهل چاه» در روستای چنشت و در میان کوه‌های باقران بیرجند، یکی از همین غار‌های تاریخی و ارزشمند است که از بابت مردم شناسی و باستان شناسی اهمیت دارد. البته، در این روستا، غار دیگری با نام «چنشت» هم وجود دارد که در سال ۱۳۲۷ خورشیدی به وسیله آمریکایی‌ها مطالعه و بررسی شد و باستان شناسی ایرانی به نام «حبیب ا... صمدی»، چیز‌های عجیبی درباره آن نوشت. غاری که متأسفانه به دلیل بی توجهی و آمدوشد بسیار مردم، اثری از عظمتش برجا نمانده است. اما غار «چهل چاه» تا سال ۱۳۷۱ ناشناخته بود و کسی از وجود آن اطلاعی نداشت. تااینکه چند کوهنورد ماجراجو داخل این غار می‌روند و به میراث فرهنگی استان بیرجند خبر می‌دهند که غاری شبیه به غار «چنشت» یافته اند. من در همان سال معاون پژوهشی اداره میراث فرهنگی استان خراسان بودم و به همراه همان کوهنورد‌ها با تجهیزات، به داخل غار «چهل چاه» رفتیم. البته کاری بسیار مخاطره آمیز انجام دادیم. چون این غار از نوع ریزشی و بر اثر رانش کوه‌ها ایجاد شده بود و سنگ‌های این گونه غار‌ها بسیار ناپایدار و آسیب پذیر هستند. درهرصورت خطر کردیم و توانستیم تا انتهای غار پیش برویم.
 
پناهگاهی برای جذامیان
 
نمایی از ورودی غار چهل چاه

ما در جای جای غار اسکلت انسان‌هایی را دیدیم که همه ملبس بودند. لباس‌هایی پوسیده که در ساق پا یا دور گردنشان جمع شده بود. جریان هوای داخل غار و خشکی آن، باعث شده بود که این اسکلت‌ها به نسبت سالم باقی بمانند و ما توانستیم ۱۴ جسد را شناسایی کنیم که در میان آن‌ها مرد و زن و کودک هم بودند. اما یکی از رقت بارترین صحنه‌ها را در آخر غار دیدیم. اسکلت باقی مانده از زنی نشسته که جمجمه کوچک فرزندش روی رانش بود. مردی هم در کنارشان به پشت خوابیده بود. انگار این خانواده در نوعی حالت اضطرار جان داده بودند.
 
پناهگاهی برای جذامیان
 
یکی از اسکلت‌های باستانی کشف شده در غار
 
یک مورد هم مرد و کودکی بودند در حالت تدفین که به صورت سروته در انتهای گودی خوابانده شده بودند و سرشان به سمت آسمان بود. در غار، ابزار و وسایل زندگی همچون چوب دستی، ظرف‌های شکسته سفالی و اجاق و اسباب هم دیدیم که همه نشان از زندگی داشت. البته در ابتدا تصور این بود که مردمی از روستا‌های اطراف برای زندگی به این غار پناه آورده بودند، اما با مطالعاتم اعتقادم بر این است که هر ۲ غار، محل نگهداری جذامی‌ها بود ه است. مردمانی که باید در فضایی ایزوله زندگی می‌کردند و این را از همان ابزار و وسایل زندگی دریافتم. البته در غار «چنشت» هم، تشک و لحاف و صندوق دیده شده بود.

ما در غار «چهل چاه» به هیچ چیز دست نزدیم و همه چیز باقی ماند و برای اینکه این غار هم به سرنوشت غار «چنشت» دچار نشود، آن را دوباره مخفی کردیم. راه تنگ و باریک غار را دوباره به صورتی درآوردیم که کسی متوجه راه آن نشود. چون ورود به این غار هم به دلیل مختصاتش می‌تواند مخاطراتی برای افراد پیش آورد. گرچه بعد‌ها فهمیدم افرادی به این غار رفته اند. پس از تحقیق، قدمت غار را مربوط به دوره اشکانی یافتیم و دریافتیم که تا قرن هفتم و هشتم هجری از آن استفاده می‌شده است. در هرصورت هر ۲ غار روستای چنشت، می‌توانند به عنوان اثری ملی، بزرگ‌ترین جاذبه‌های گردشگری شهرستان بیرجند باشند، البته به شرط برخورد عالمانه نه عوامانه. ما همان زمان ثبت این اثر را در آثار ملی ایران، به میراث فرهنگی پیشنهاد کردیم که سرانجام در ۸بهمن۱۳۸۵ با شماره ثبت۱۷۰۷۵ به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسید.
گزارش خطا
ارسال نظرات
دیدگاه های ارسال شده توسط شما، پس از تائید توسط شهرآرانیوز در سایت منتشر خواهد شد.
نظراتی که حاوی توهین و افترا باشد منتشر نخواهد شد.
پربازدید
آخرین اخبار پربازدیدها چند رسانه ای عکس
{*Start Google Analytics Code*} <-- End Google Analytics Code -->