آشنایی ۱۰۰ معین اقتصاد مقاومتی خراسان رضوی با الگوی توسعه شهرستان قلعه‌گنج

فرزانه شهامت - «مردم از ما 2 چیز می‌خواهند: راست بگوییم و در حد توانمان کار کنیم. آ‌ن‌ها می‌دانند که دو دو‌تا‌ 18 تا نمی‌شود اما انتظار هم ندارند که دو دو‌تا مساوی یک بشود.» جلسه هم‌اندیشی دیروز برای انتقال نکته‌های مدیریتی تشکیل شده بود. سخنران اصلی محمد سعیدی‌کیا، رئیس سابق بنیاد مستضعفان، بود و مدعوین‌ 100 معین اقتصاد مقاومتی خراسان رضوی بودند. او آمده بود تا تجربه‌اش را با معین‌ها به اشتراک بگذارد و بگوید شهرستان قلعه‌گنج واقع در استان کرمان چطور در مدت کمتر از 5 سال، نرخ بیکاری بیست‌وهفت‌درصدی‌اش به 7 درصد رسیده، وقوع جرائم خشن 75 درصد کاهش و ضریب امنیت‌ 70 درصد افزایش یافته است. این شهرستان درکنار تمام این‌ها، در حال تجربه اتفاقاتی عمرانی‌‌‌ از جنس تکمیل و تجهیز بیمارستان نیمه‌تمام، تجهیز 240 مسجد و نوسازی 300 کلاس درس است.

با مردم برای مردم
قلعه‌گنج نه کوچک است، نه کم‌جمعیت. 10 هزار کیلومتر مربع وسعت و 80 هزار نفر جمعیت دارد. ماجرای این موفقیت‌ها در بودجه خلاصه می‌شود؟ سعیدی‌کیا که ریاست هیئت امنای بنیاد مستضعفان و مسئولیت توسعه قلعه‌گنج را برعهده دارد، به این ذهنیت پاسخ منفی داد و گفت: در قلعه‌گنج به اندازه یک پروژه متوسط هم خرج نکردیم. محور کار، توسعه انسانی بود.
معنی توسعه انسانی را یکی از معین‌ها در یک جمله خلاصه کرد. او به‌تازگی 2 بار به قلعه‌گنج سفر کرده است. «افراد کم‌سوادی را می‌دیدم که مفهوم برندینگ و مارکتینگ را می‌دانستند.»
سعیدی‌کیا اذعان کرد: در کشور، کارهای زیادی برای رفع محرومیت از روستاها انجام شده است اما روستاها آن‌طور که باید و شاید آباد نشده‌اند. با پول نفت، زیرساخت‌های توسعه فراهم می‌شود اما کشور آباد نمی‌شود. آبادی وقتی اتفاق می‌افتد که مردم در بستری که حاکمان ایجاد کرده‌اند توانمندی‌هایشان را بروز بدهند.
او با اشاره به «با مردم برای مردم» به عنوان شعار توسعه قلعه‌گنج، رمز موفقیت این طرح را توانمند کردن مردم دانست و گفت: معمول این است که موقع انتخابات می‌گویند: به ما اعتماد کنید تا برایتان کار کنیم؛ اما درستش این است که بگوییم: مردم، ما به شما اعتماد کرده‌ایم. بیایید با هم کار کنیم.
سعیدی‌کیا به تشریح گام‌به‌گام کارهایی پرداخت که نتیجه‌اش علاقه‌مند شدن مردم به مشارکت بود: یارانه برای برخی از اهالی تنها منبع درآمد بود اما چون علاقه‌مند شده بودند با 3 سال پس‌انداز، 7.5 میلیارد تومان جمع کردند. بنیاد همین حدود پول گذاشت و 14 میلیارد تومانِ حاصل‌ صرف وام‌های اشتغال‌زایی شد. تصویب طرح‌ها با نمایندگانی بود که هر روستا انتخاب می‌کرد. هیچ تأخیری در بازگشت تسهیلات در کار نبود. الان این رقم به 20 میلیارد تومان رسیده است.

بیماری فکری
سخنران بعدی مشاور وزیر کشور و مسئول توسعه ۳۱ شهرستان محروم کشور بود. مهدی مروج‌الشریعه با سست‌بنیاد خواندن منابع حاصل از فروش نفت، وابستگی به اعتبارات دولتی را به یک بیماری فکری تشبیه کرد که باعث غفلت از ظرفیت‌های غیردولتی می‌شود.
او با بیان اینکه قلعه‌گنج فایده فاصله گرفتن از اعتبارات دولتی را نشان داد اضافه کرد: الگوی توسعه قلعه‌گنج 2 وجه دارد. یکی بیلان کاری است که انجام و به یک مثال تاریخی تبدیل شده است. وجه دوم آن در گرو سازمان‌های ملی است که باید مسئله تمرکززدایی را اولویت خودشان قرار بدهند. نترسند، اتفاقی نمی‌افتد. در همین راستا در دولت قبل، کمیته صادرات استان با وجود مخالفت‌ وزارت بازرگانی وقت، با تمام اختیاراتش به اتاق بازرگانی تفویض شد. اتفاقی منفی که نیفتاد هیچ، به گواه کارشناسان، بهترین دوران بود.
او ادامه داد: مدیریت کلان کشور باید خودش را از پرداختن به ریز مسائل فارغ کند. این نگرانی‌ها هیچ نیست جز رفتار بخشی از بدنه اجرایی که نمی‌خواهند واگذاری‌ها صورت بگیرد.
مروج‌الشریعه با بیان اینکه طرح مثلث توسعه از الگوی قلعه‌گنج کامل‌تر است تأکید کرد: شرط بقای الگو این است که به هیچ بخشنامه‌ای متصل نباشد. برای این مهم باید تمام اختیارات لازم به شخص استاندار و ‌شورای برنامه‌ریزی استان واگذار شود. مسئول تهیه این طرح هستم و برای انجام آن با نخبگان کشور مصاحبه، و از تجاربشان استفاده می‌کنم.
به زعم وی، توجه به نقش معین‌های اقتصادی حلقه‌ای است که مفقود بودنش در سال‌های اخیر باعث می‌شد با وجود تعیین شعار سال از سوی رهبر انقلاب و تهیه طرح‌های ملی، نتیجه‌ای که باید، یا حاصل نشود یا به‌کندی به دست آید.

روزگار خوب آینده
«منفی‌بافی‌ها و تخریب‌ها ناامیدتان نکند. ارکان حکومت در خراسان‌رضوی با هم هستند و می‌خواهند از شما پشتیبانی کنند.» استاندار خراسان رضوی این‌ها را گفت تا معین‌های اقتصادی دلشان قرص شود و توسعه استان را با قوت ادامه دهند.
علیرضا رزم‌حسینی با بیان اینکه مثلث توسعه، طرح محرومیت‌زدایی نیست بلکه محرومیت‌زدایی یکی از نتایج آن است، ادامه داد: امکانات استان در اختیار معین‌ها قرار می‌گیرد. اگر می‌خواهیم سرنوشتمان تغییر کند، روزگارمان خوب باشد، نشاط داشته باشیم و آسیب‌های اجتماعی کم شود، خودمان باید داوطلب باشیم.
او در پاسخ به نقد یکی از مهمانان که روستا را فاقد متولی خواند، معین‌ها را مدیر روستا دانست و تأکید کرد: نهاد مردمی اقتصاد مقاومتی جایگزین دولت دیوان‌سالار است. رزم‌حسینی اضافه کرد: جلسات را ادامه خواهیم داد. مسئولان‌ دولتی از رئیس‌جمهور و وزرا در آن حضور می‌یابند. باید این باور را ایجاد کرد که کار بخش خصوصی و اشتغال‌زایی‌اش در شرایط اقتصادی کشور، مانند جنگیدن در زمین مین‌گذاری‌شده است.
استاندار خراسان رضوی با تأکید بر پرهیز از سیاسی‌کاری، محافظه‌کاری و عافیت‌طلبی، گفت: گام اول تعیین ۱۰۰ معین بود و گام‌ دوم حضور میدانی در منطقه است. این کار مستمر است. اگر کسی بِبُرَد، او را جایگزین می‌کنیم. این جمع می‌تواند خراسان آینده را بسازد.

رونمایی از سامانه
دبیر نهاد مردمی اقتصاد مقاومتی در گزارشی کوتاه گفت: بیش از 92 درصد معین‌های استان، بخش خصوصی‌اند و فقط 8 درصد دولتی و بخش عمومی غیر‌دولتی هستند. این تعداد 96درصد مساحت استان را تحت پوشش قرار می‌دهند و برای 4 درصد دیگر در تلاش برای انتخاب معین هستیم.
علی‌اکبر لبافی افزود: تا امروز معین‌ها کارشان را در گستره 510روستا شروع کرده‌اند و 200 روستا تا مرحله تعریف پروژه پیش رفته است. کار در 40 روستا تا مرحله‌ای جلو رفته است که می‌شود تا پایان سال در قالب شاخص‌های اقتصادی، بهبود وضعیتشان را اعلام کرد. در این همایش، سامانه طرح توسعه اقتصادی فرهنگی خراسان رضوی رونمایی شد. معین‌های اقتصادی، اطلاعات و فعالیت‌هایشان را در آن بارگذاری می‌کنند. پس از تأیید فرمانداری، داده‌ها برای دیگر ذی‌نفعان اعم از مردم، ائمه جمعه، مسئولان قضایی و نمایندگان مجلس قابل رؤیت می‌شود.
تا این لحظه، نشانی سامانه اطلاع‌رسانی نشده است.