سمیرا شاهیان | شهرآرانیوز - نمایش «مصاحبه» با بازی و کارگردانی عباس رثایی این روزها در فروشگاه کتاب طُرفه در حال اجراست. این نمایشنامه که در دو اپیزود به نامهای «کُشتن گربه بابا فونتن» و «دیگر مرا صدا نزن، مادر!» اجرا میشود نوشته محمد رحمانیان است. او در کتابی به نام «مصاحبه» ماجرای به نگارش درآوردن این نمایشنامه راکه مربوط به پاییز ۱۳۶۶ زمانی که دانشجوی سال دوم تئاتر بوده و درس کارگردانی را با حمید سمندریان میگذرانده، توضیح داده است. این نمایشنامهنویس و کارگردان تئاتر در پایان کتابش یادآوری کرده است؛ «خوب یا بد، حمیدسمندریان تنها مسبب نگارش این نمایشنامه است.»
«مصاحبه» نخستین بار در بهمن ۱۳۷۶ به اجرای گروه نمایش پرچین در تهران- تئاتر شهر به روی صحنه رفت. آن زمان برای بخش اولش یعنی «کُشتن گربه بابا فونتن» حبیب رضایی و کیکاووسیاکیده بهترتیب در نقشهای جوان و پرسشگر و برای بخش دوم نیز مهتاب نصیرپور و نرگس فولادوند، نقشهای صفیه و پرسشگر را اجرا کردند و این بار نیز عباس رثایی و همکارانش، اجرای دیگری از کار را به نمایش گذاشتهاند.
پنجشنبه و جمعه گذشته، این نمایش با بازی جواد محمدزاده و مرجانحسینزاده در کنار عباس رثایی اجرا شد. همچنین مهدی آریاییمنش دستیاری کارگردان و علیرضا دیهیم ساخت موسیقی این نمایش را به عهده دارند.
اما آن دسته از علاقهمندان به تماشای نمایشنامهخوانی و اجراهای میدانی میتوانند از چهارشنبه تا جمعه، پنجم تا هفتم خرداد در فروشگاه کتاب طُرفه، مقابل پردیس سینمایی هویزه به تماشای «مصاحبه» بنشینند.
عباس رثایی، کارگردان «مصاحبه» با بیان اینکه قصد داشته این نمایش سرشار از مفاهیم لطیف انسانی با مایههای تاریخی تراژدی را در یک فضای صمیمی اجرا کند، میگوید: نمایشنامه مصاحبه را ۱۶سال پیش با آقای محمدزاده در مشهد و بعد از آن در یک بازه زمانی کوتاه برای ایرانیان خارج از کشور اجرا کردهایم؛ بنابراین برای این کار ما از گذشته با هم تمرین داشتهایم و به خاطر دارم حتی روزهای برفی توی ماشین با هم گفتگوها را اجرا میکردیم و از این نظر هر دو به نمایشنامهخوانی و این متن علاقهمند هستیم.
این کارگردان مشهدی میگوید: من زیروبم نمایشنامهخوانی و بیان احساسات در دیالوگگویی را از آقای محمدزاده یاد گرفتم و در میان حدود ۷۰۰ تجربه اجرای خیابانی، شاید ۱۰۰ نمایش را ازجمله «زندگی در تئاتر» دیوید مامت، «سین الف گاف» ابراهیم مکی، «مصاحبه» محمد رحمانیان و بسیاری از نمایشها را با او اجرا کردیم.
عباس رثایی با بیان اینکه «مصاحبه»، یک نمایش عاطفی است، میگوید: در اینجا، بحث نمایشنامهخوانی توأم با اجراست، اما اگر در صحنه هم بخواهیم این کار را اجرا کنیم، همین است یعنی بازگویی خاطرات. از طرفی، چون در تعریف قواعد تئاتر حرکت، فقط فیزیکال نیست و بعضی وقتها واژهها و روح درونی درام، در فضا موج ایجاد میکند، از این رو مخاطب ما بهخاطر نداشتن تحرک ظاهری بازیگران، خسته نمیشود.
او درباره دو بخش این نمایشنامه میگوید: ارتباط این دو نمایشنامه در مبارز بودن «جوان» و «صفیه» است؛ آنها مبارزانی علیه نیروهای اشغالگر فرانسه هستند و هر دو بر اثر اتفاقاتی، عزیزانشان را از دست دادهاند و این ویژگیهای مشترک، این دو را به هم متصل کرده است.
این کارگردان میگوید: ۲۳سال است به عنوان یک گروه نمایشی که من در رأسش هستم کشف و شهود میکنیم و برای هر نمایشی یک مکان خاص، تمهیدات ویژه و شجاعت و شگرفی متمایز اتخاذ میکنیم و دوستان من همدلان خوبی با من هستند. آنها در این کشف و شهودها باورم میکنند و همراهم هستند.
او خاطرنشان میکند: جواد محمدزاده با ۴۵سال سابقه بازیگری که تجربه بازی با علی نصیریان در تهران هم دارد و مرجان حسینزاده که دو دهه سابقه فعالیت دارد در این سالها همراهان خوبی برایم بودند و این موضوع خودبهخود در این سالها همدلی به وجود آورده و خطرپذیری ما را برای تجربه کردن کارهای متفاوت افزایش داده است.
جواد محمدزاده در نمایش «بنگاه تئاترال» نوشته علی نصیریان که به شیوه تخته حوض اجرا شد با عباس رثایی همبازی بوده است. او میگوید: موضوع تأملبرانگیز در این دو نمایشنامه، جنگ است؛ ما میدانیم از گذشتههای دور تا زمانه حال، جنگاوران و جنگپروران و عواملی که به هر دلیلی جنگ را به وجود میآورند، عارضههایش را نمیدانند؛ بنابراین هر زمان که احساس کنیم تا چه اندازه جنگ، نفرتانگیز است و چه معضلات و حوادثی بعد از وقوع به بار میآورد، بنمایههای اینگونه نمایشها را تشکیل میدهیم.
این بازیگر پیشکسوت تئاتر با بیان اینکه دیالوگنویسیهای این نمایش، نقطه قوت آن است، اضافه میکند: من عاشق دیالوگ هستم و با متنهایی که واژهآفرینی کردهاند و منطق و سیر دارد ارتباط برقرار میکنم.
او همچنین درباره انتخاب نمایشنامه «مصاحبه» از سوی کارگردان میگوید: برخی از کارگردانان و حتی بازیگران، با بعضی متنها دلمشغولیهایی دارند. به عنوان مثال نمایشنامه «جیگی جیگی ننه خانم» که اکنون با آقای برومند در تدارک آن هستیم از متنها و موضوعاتی است که آقای برومند به آن تعلق خاطر دارد.
محمدزاده خاطرنشان میکند: علت انتخاب کتابفروشی بهعنوان صحنه اجرای نمایش، فضای فرهنگی آنجاست. از ویژگیهای نمایشنامهخوانی این است که معمولا در مکانهایی که نشانی از فرهنگ و ادبیات دارند اجرا میشود. همچنین ویژگی کار تئاتر بهویژه کارهای خیابانی و میدانی این است که محدود به جا و مکان خاصی نیستند و در هر جا که استقبال شود و تعداد تماشاچیان زیاد باشد، اجرا شدنی است.