پدر «جدایی نادر از سیمین»، پنجمین پدر ماندگار تاریخ سینما

محمدناصر حق‌خواه | شهرآرانیوز - بعضی شوخی‌ها و هجو و کنایه‌ها گاهی به علت ضعف در موردی که با آن شوخی می‌شود نیست؛ دلیل شوخی‌ها گاهی این است که آدم‌های زیادی صحنه‌ای یا اتفاقی یا فردی را دیده اند و با آن خاطره جمعی ساخته اند؛ پس شوخی با آن چیزی که همه در یاد دارند دوست داشتنی و به جا و جذاب است. یکی از این خاطرات جمعی صحنه‌ای است در فیلم جدایی نادر از سیمین که در آن بازیگر شخصیت نادر پدر بیمارش را در حمام می‌شوید و پس از چندلحظه از شدت فشاری که حس می‌کند در حمام به گریه می‌افتد. این صحنه نه تنها در هنگام تماشای فیلم هر بیننده‌ای را متأثر می‌کند، نه تنها این قدر به جا و درخشان است که بار‌ها همین تکه کوتاه بین مردم دست به دست شده، بلکه در پشت صحنه فیلم و بین عوامل هم تأثیرگذار بوده است.

اگر پشت صحنه معروف فیلم جدایی نادر از سیمین را بیینید، محمود کلاری، فیلم بردار کهنه کار و پر سابقه فیلم، را پشت دوربین درحالی می‌بینیم که اشک از چشمانش جاری شده است و باقی عوامل هم به شدت متأثرند. پس اگر شوخی‌ها با این صحنه و ارجاعات به این سکانس در بعضی فیلم‌های کمدی زیاد دیده می‌شود، ناشی از درخشان بودن آن است، درخششی که از پرداخت درست اصغر فرهادی می‌آید؛ داستانی که می‌توانست ماجرای تک بعدی یک زن و شوهر شود این گونه چند بعدی شده و نقش پدر که استعاره‌ای از همه دل بستگی‌ها به وطن است در آن پررنگ شده است.

البته این درخشش فقط در حد تعریف و تمجید ما نمانده و باعث شده در گزارش سایت استکر که ۲۵ فیلم برتر تاریخ سینما با موضوع ماندگارترین پدر در آن بررسی شده است فیلم جدایی نادر از سیمین در رده پنجم قرار بگیرد. بالاتر از فیلم‌های معتبر و کلاسیک تاریخ سینما مثل «دزد دوچرخه» ویتوریو دسیکا یا «کشتن مرغ مقلد» رابرت مالیگان. البته که افتخار آفرینی‌های معتبرترین فیلم ایرانی در جهان که در همه جور نظرسنجی و نقد و رده بندی رسانه‌های معتبر، همیشه جزو برترین‌ها بوده است دیگر چیز عجیبی نیست. اما وقتی مقام اول این رده بندی اخیر در دست «دن کورلئونه» با بازی مارلون براندو در فیلم «پدرخوانده» باشد و «جنگ ستارگان» و «زندگی زیباست» و «انگل» در رتبه‌های ۱ تا ۴ باشند.

دیدن نام اصغر فرهادی و جدایی نادر از سیمین در این فهرست بسیار شیرین است. زوج علی اصغر شهبازی و پیمان معادی به عنوان پدر و پسر فیلم جدایی نادر از سیمین البته که چندهفته پیش هم دوباره به سرخط خبر‌ها آمده بود؛ زمانی که مصاحبه‌ای از نصرت کریمی بازیگر و کارگردان پرسابقه ایرانی منتشر شده بود که در آن گفته بود نقش پدر و پسر این فیلم را قرار بوده است او و پسرش بابک کریمی (بازیگر نقش قاضی در جدایی نادر از سیمین) بازی کنند. باوجود اینکه بازی آن پدر و پسر واقعی به احتمال زیاد فیلم را جذاب می‌کرد و باعث بازگشت نصرت کریمی به سینما پس از سال‌ها می‌شد، اما مهم این است که زوج فعلی فیلم آن قدر خوب اند که نامشان در کنار آل پاچینو و مارلون براندو و روبرتو بنینی یاد شود.