درباره تجربه ناموفق شهاب حسینی در «همرفیق»

محمد عنبرسوز | شهرآرانیوز - پر سروصداترین پروژه شبکه نمایش خانگی در حوزه ساخت و پخش تاک شو یا برنامه گفت وگومحور که در ابتدای مسیر بسیار امیدوارکننده ظاهر شده بود، آخر هفته قبل، در حالی به ایستگاه پایانی خود رسید که نیمه دومش قیاس شدنی با بخش اول آن نبود. «همرفیق»، به دلایل مختلفی نتوانست به مجموعه اثرگذاری در شبکه خانگی تبدیل شود. ترکیب مهمان‌ها و منفعل عمل کردن شهاب حسینی در اجرا از مهم‌ترین عواملی بودند که باعث افت کیفی «همرفیق» شدند. در شرایطی که زمزمه‌هایی هم درباره تولید فصل دوم این برنامه به گوش می‌رسد، بعید است که ادامه تولید «همرفیق»، با این سبک و سیاق، ایده خوبی برای فکر کردن باشد.

توقعات بالا

شهاب حسینی یک بازیگر معمولی در سینما و تلویزیون ایران نیست. از هنرپیشه‌ای حرف می‌زنیم که در کارنامه اش بازی ضعیف کم ندارد و در این سال‌ها انتخاب‌های غلط پرشماری را به کارنامه خود سنجاق کرده. با این حال، شهاب حسینی شمایل یک نسل است؛ او به واسطه چهره شرقی و محجوب، بیان بی آلایش، رفتار‌های پخته و دوری از حواشی، زندگی سالم، حضور در برخی آثار ماندگار سینمایی و تلویزیونی از جمله «درباره الی»، «جدایی نادر از سیمین» و سریال موفق «شهرزاد» و همچنین طی کردن پله‌های ترقی از مجریگری در تلویزیون تا دریافت جایزه بازیگری از جشنواره معتبر کن برای فیلم «فروشنده» توانسته در قلب مردم این سرزمین جا خوش کند.

حسینی در روزگاری که سینمای ایران به یک الگوی وطنی نیاز مبرم داشت، در فیلم‌ها و سریال‌های مختلف درخشید و یک تنه جوان اول سینمای ایران شد؛ اما همین جایگاه دست نیافتنی و شخصیت ویژه بود که در نیمه نخست «همرفیق» به سود این برنامه و در نیمه دوم به ضررش تمام شد.

در ابتدای کار، خبر حضور شهاب حسینی به عنوان مجری یک تاک شوی خانگی در روزگاری که مردم در بهت شیوع ویروس کرونا و فضای مرگ آور آن برهه از تاریخ قرار داشتند، امیدبخش و جذاب بود. اما در ادامه این مسیر، مخاطبان تازه فهمیدند که چقدر توقعات فراوانی از شهاب‌حسینی دارند. کنجکاوی‌های روز‌های اول و باز کردن پای مهمان‌های سرشناس به «همرفیق» که حتی برخی از آن‌ها هم بابت معاشرت با شهاب حسینی ذوق زده به نظر می‌رسیدند، در نیمه دوم این تاک شو، جای خودش را به نقد شیوه اجرای شهاب حسینی داد و حالا کمتر کسی حسینی را به خاطر ورودش به این عرصه تحسین می‌کرد. امروز کوچک و بزرگ تیغ نقد در دست گرفته‎اند و زیر انبوه خطا‌های موجود در اجرای شهاب حسینی را خط می‌کشند؛ اما یادشان نیست که مردم، در زمان پخش قسمت‌های اول «همرفیق»، چقدر هیجان زده بودند.

عرصه متفاوت اجرا

این یک بحث قدیمی و پرمناقشه است که بازیگر خوب، چه بسا همیشه مجری خوبی نیست و فضای این دو عرصه، به واسطه ریزه کاری‌های تعیین کننده و با اهمیت، زمین تا آسمان تفاوت دارد. سبک بیان و زبان بدن شهاب حسینی در هنگام اجرای «همرفیق» دارای این ضعف بزرگ است که بیش از حد ساده و خودمانی شده. اشتباه بزرگ این بازیگر محبوب سینمای ایران در اجرای نخسین تاک شوی خود در شبکه نمایش خانگی این بود که فکر می‌کرد هنوز هم در عرصه اجرا می‌تواند به اندازه ایام جوانی جذاب و کارآمد باشد؛ در حالی که برخورد مردم با موضوع اجرا نیز، مثل هر مقوله دیگری، عوض شده است.

لحن آرام و یکنواخت حسینی در اجرا، عملکرد ضعیف و منفعلانه او در هدایت گفت وگوها، پرهیز تحملش نشدنی اش از چالش با مهمان، زبان بدن فکر نشده‌ای که با همان ساییدن معروف دست هایش سوژه شبکه‌های اجتماعی شد و تلاشی هم از سوی شهاب حسینی برای اصلاحش به چشم نخورد، تنها چند مورد از اشتباهات راهبردی مجری «همرفیق» بوده اند. موضوع زمانی بغرنج‌تر شد که خود شهاب حسینی در یکی از برنامه هایش، با لحنی سهل انگارانه، گفت که بدون طرح و برنامه مشخصی پا به گفتگو‌های «همرفیق» می‌گذارد؛ اظهارنظری که اصلا برای مخاطبان برنامه خوشایند نبود و بی اعتنایی مجری برنامه به کیفیت کارش و جایگاه مخاطب تعبیر شد.

سیر نزولی محبوبیت

یکی دیگر از شاخصه‌هایی که باعث افت شدید برنامه «همرفیق» شد، ترکیب مهمان‌های این برنامه بود. مسئله ارزش گذاری شخصیت و جایگاه مهمان‌ها نیست؛ اما نمی‌توان منکر این موضوع شد که گفتگو با برخی از چهره‌ها برای مخاطب شبکه نمایش خانگی جذابیتی ندارد. سیاست راهبردی «همرفیق» در نیمه اولش بر این بود که پای مهمان‌های محبوب، اما کمتر دیده شده در برنامه‌های مشابه را، با استفاده از جایگاه شهاب حسینی و بستر ارتباطی متفاوت نمایش خانگی، به این برنامه باز کند.

این روش در ابتدای راه هم به خوبی جواب داد و حضور چهره‌هایی همچون نوید محمدزاده، هوتن شکیبا، محسن تنابنده و فاطمه معتمد آریا در پنج قسمت اول «همرفیق» حسابی برای مخاطبان خوشایند بود. به مرور اما، از وزن محبوبیت مهمان‌های این برنامه کاسته شد و تاک شویی که کارش را با نخستین حضور نوید محمدزاده در یک برنامه گفتگو محور عمومی آغاز کرده بود، در پنج قسمت پایانی از چهره‌هایی همچون رحیم نوروزی، رامین ناصر نصیر و شبنم فرشادجو میزبانی کرد.

اوج بدسلیقگی در انتخاب مهمان‌ها هنگامی خودش را نشان داد که پانته آ بهرام به همراه خواهرش در «همرفیق» حضور پیدا کرد. در این برنامه، اظهارنظر نسنجیده و توهین آمیز مهمان دوم برنامه به شدت مورد انتقاد افکار عمومی قرار گرفت؛ گزاره‌ای که نشان می‌داد مهمان دعوت شده به «همرفیق» درک درستی از یک مدیوم پرمخاطب و تمرکز افکار عمومی بر روی تک تک جملات مهمان برنامه‌ای مثل «همرفیق» ندارد و این هم نشینی را به چشم یک دورهمی ساده دوستانه می‌بیند که می‌توان هر حرفی را در آن به زبان آورد.

این اشتباه سهوی اما، به وضوح حاصل رویکرد سهل انگارانه شهاب حسینی و همکارانش بود؛ برنامه سازان پرتلاشی که با هدفی درخور احترام، تصمیم به ساختن «همرفیق» گرفتند، اما مرز باریک بین صمیمی بودن و سهل انگاری را گم کردند. عوامل «همرفیق» فکر می‌کردند با رها کردن شیوه هدایت برنامه می‌توانند بی تکلف و خودمانی به نظر برسند؛ در حالی که وسواس و دقت در انتخاب تک تک عناصر یک برنامه گفت وگومحور ضرورتی انکارناشدنی است که اگر به فراموشی سپرده شود، حتی چهره محبوبی مثل شهاب حسینی هم نمی‌تواند، بیشتر از چند قسمت، نظر مخاطبان را به خود جلب کند.