تاملی درتصویب قانون اعطای تابعیت

بدون شک با تصویب قانون اعطای تابعیت به فرزندان حاصل از ازدواج زنان ایرانی با مردان خارجی، این دوره از مجلس شورای اسلامی برای زنان ایرانی به‌یادماندنی خواهد بود؛ زیرا پس از سالیان متمادی، یکی از وجوه تمایز میان مردان و زنان ایرانی که وجود آن در دوران کنونی غیرضرور و حتی در برخی موارد غیرموجه بود رفع شد.

به موجب حکم قانونی مصوب سالیان گذشته، تابعیت ایرانی تنها از طریق پدر قابل انتقال بود و مادر ایرانی امکان انتقال تابعیت خود را به فرزندانش (جز در موارد بسیار خاص و استثنایی) نداشت. تغییرات ایجادشده در جامعه سبب شد انتقال تابعیت از طریق مادر ایرانی به موضوعی مهم بدل شود و دغدغه بسیاری از زنان، مادران و کودکان امروز و دیروزی که فاقد تابعیت بودند برطرف شود. این مسئله به خودی خود تحولی بزرگ در نظام اعطای تابعیت ایران و دستاوردی شگرف برای زنان ایرانی بود. تصویب این لایحه از سوی نمایندگان مجلس سبب شد جمع کثیری از فرزندان زنانی که با مردان خارجی ازدواج کرده‌اند، از بلاتکلیفی درآیند و به عنوان شهروند ایران از حمایت‌های قانونی برخوردار شوند. این فرزندان به رغم تولد از مادر ایرانی و زندگی در ایران به دلیل تابعیت غیرایرانی پدر، نتوانسته بودند شناسنامه ایرانی دریافت کنند. بیان گزارش از اقدامات انجام‌شده در این خصوص به مردم شریف حوزه انتخابیه‌ام، وظیفه‌ای است که نوشتار حاضر در مقام ایفای آن است.

از زمانی که به عنوان نماینده مردم حوزه انتخابیه مشهد و کلات انتخاب شدم، مطالبه‌ای از سوی مردم ذهنم را به خود مشغول کرد. دغدغه بسیاری از مادران سرزمین که با اتباع غیرایرانی ازدواج کرده بودند، سرنوشت نامعلوم فرزندانشان بود که به رغم تولد و سکونت در ایران، ایرانی تلقی نمی‌شدند، فرزندانی که دلیل نداشتن شناسنامه ایرانی، از بسیاری حقوق اساسی مانند حق تحصیل، امکان استخدام دولتی، دریافت گواهی‌نامه رانندگی و... محروم بوده‌اند و یا به‌سختی توانسته‌اند از این حقوق بهره ببرند. دل‌نگرانی‌های برخی از این مادران و عواقب ناشی از بی‌تابعیتی یا نداشتن تابعیت ایرانی سبب شد حل این معضل را در دستور کار قرار دهیم. پس از مطالعات گسترده در سال ۱۳۹۵، طرحی را که با اخذ امضای تعداد بسیاری از نمایندگان مجلس تهیه شده بود، به جریان انداختم و طرح با قید یک فوریت در دستور کار قرار گرفت و در نهایت در کمیسیون حقوقی و قضایی مجلس به تصویب رسید. هم‌زمان با اقدامات مذکور در مجلس، دولت نیز با درک اهمیت حل مشکلات مردم لایحه‌ای تهیه کرد که در دستور کار مجلس قرار گرفت. در ادامه مصوبه کمیسیون به صحن علنی رفت و با حمایت از جانب نمایندگان، به تصویب مجلس رسید. البته ایراد‌هایی از سوی شورای نگهبان طرح شد که همه موارد با برگزاری جلسات متعدد رفع شد و در تاریخ ۱۰/۷/۱۳۹۸ به تأیید شورای نگهبان رسید و به قانون تبدیل شد. با اصلاح قانون اعطای تابعیت، ۵۰ هزار نفر در خراسان رضوی تابعیت ایرانی کسب خواهند کرد. این دستاورد را به مادران صبور و دختران سرزمینم تبریک می‌گویم و برای آن‌ها آرزوی بهروزی دارم.