درباره استودیو بازی‌سازی «باباردو» که در فکر بازار‌های جهانی است

علیرضا وفایی نیا | شهرآرانیوز - در دنیای فناوری هر روز تحولی تازه و گاه عجیب اتفاق می‌افتد. تحولاتی که تا چند دهه پیش حتی تصور آن برای ما مضحک بود. دنیای بازی و گیمینگ را می‌توان در دسته چنین تحول‌هایی قرار داد. تا چند دهه پیش زمانی که صحبتی از بازی و به‌خصوص نوع رایانه‌ای آن می‌شد، خیلی‌ها آن را در بهترین حالت محدود به دنیای کودکان و نوجوانان می‌دانستند. اما امروز این حوزه صنعتی به شدت فراگیر و جهانی تبدیل شده که در آن مبلغ‌های میلیون دلاری جابه‌جا می‌شود. با وجود اینکه بازی‌سازان کشورمان کمی دیرتر از بقیه دنیا وارد این صنعت شده‌اند، در سال‌های گذشته شاهد پیشرفت خوب آن‌ها در این صنعت جذاب و پول‌ساز بوده‌ایم. یکی از استارت‌آپ‌های مشهدی که در زمینه بازی‌سازی فعال است و در سال‌های گذشته توانسته بازی‌های خوبی در سطح کشور عرضه کند، استودیو «باباردو» است. استودیویی که حالا در کنار ایران، به دنبال موفقیت در بازار جهانی بازی‌های ویدئویی است.

۲۰ اپلیکیشن با ۲ میلیون نصب

حجت ریحانه، مدیر این استارت‌آپ که در رشته فناوری اطلاعات تحصیل کرده است، از سال ۹۲ تصمیم گرفت که وارد حوزه ساخت اپلیکیشن‌های اندروید و بازی شود: در ابتدا با ساخت اپلیکیشن‌های اندرویدی کار خود را آغاز و پس از مدتی به حوزه ساخت بازی وارد شدم و استودیو بازی‌سازی باباردو را راه اندازی کردم. در سال ۹۲ که با ساخت بازی‌های موبایلی شروع به همکاری با کافه بازار کردیم، با فضای کاری باز و پرظرفیتی روبه‌رو شدیم. از آن زمان تا الان به صورت رسمی بیش از ۲۰ اپلیکیشن و بازی را ساخته و منتشر کردیم و محصولاتمان بیش از ۲ میلیون نصب داشته‌اند و از بین آن‌ها امروز بیش از ۲۰۰ هزار کاربر فعال در حال استفاده از محصولات ما هستند.

تا امروز موفق‌ترین محصول ما، بازی «جالب شد» بود که در کافه بازار و گوگل‌پلی منتشر و بیش از یک میلیون بار دانلود شده است و در سال ۹۸ در جمع ۸ بازی برتر کافه‌بازار قرار گرفت. در کنار این عنوان، آخرین محصولمان، یعنی بازی استراتژیک «تسخیرگران» هم با وجود اینکه هنوز در مرحله آزمایشی قرار دارد، نامزد بهترین بازی سال ۱۴۰۰ شده است.

مسیر دشوار موفقیت

در حوزه بازی اگر به دنبال تولید کار حرفه‌ای باشید، نیاز به سرمایه‌گذاری حرفه‌ای هم خواهید داشت. ریحانه با اشاره به این موضوع، درباره هزینه‌ها و درآمد‌های بازی‌سازی گفت: درباره نرم افزار‌های مورد استفاده، با وجود اینکه در ایران بدلیل نبود قانون کپی رایت می‌توان با هزینه خیلی کمتری از آن‌ها استفاده کرد، اما باز هم بدون هزینه قادر به دسترسی به هر برنامه و امکاناتی نیستیم. یکی از چالش‌های ورود به این بازار، ریسک بالاتر سرمایه‌گذاری در آن است. به این معنی که حتما هر بازی که بسازید به درآمدزایی نخواهد رسید و موفق نخواهد شد. به طور معمول بازی‌های ابتدایی که هر استودیویی تولید می‌کند ممکن است عنوان‌های بدی باشند و در بازار موفق نشوند. در واقع فرآیند ساخت بازی‌های ابتدایی بیشتر به عنوان مسیر کسب تجربه برای ساخت بازی‌های موفق بعدی به شمار می‌رود. ما هم همین مسیر را طی کردیم و با وجود اینکه حدود هشت سال در این فضا مشغول فعالیت هستیم، تازه در یک سال گذشته به شکل حرفه‌ای تری مشغول اجرای پروژه‌ها شدیم و خوشبختانه در همین مدت از نظر مالی اتفاقات خوبی برای استارت‌آپ باباردو افتاده است و توانستیم از نقطه سربه‌سر سرمایه گذاری به نسبت درآمد عبور کنیم و به سوددهی برسیم.

بازی‌سازان ایرانی در دنیا

فاصله بازی‌سازی کشورمان با بزرگان این صنعت جهانی نسبت به یک دهه پیش کمتر شده و در سال‌های گذشته شاهد حضور چند بازی ایرانی در بازار جهانی گیم بودیم. البته به گفته مدیر استارت‌آپ باباردو، هنوز مسیر زیادی برای رسیدن به استاندارد‌های جهانی داریم و رقابت با شرکت‌های بزرگی که بین ۲۰۰ تا ۳۰۰ نفر نیروی متخصص و بودجه‌های بسیار زیادی در اختیار دارند کار راحتی نیست: در ایران هنوز تعداد شرکت‌هایی که بیش از ۲۰ نفر نیروی انسانی دارند خیلی کم است و در کنار این موضوع، بحث نبود قوانین کپی‌رایت در کشورمان ضربه‌های زیادی به بدنه صنعت بازی و نرم افزار کشور می‌زند. مقوله ساخت بازی در دنیا به عنوان یک صنعت شناخته می‌شود و در بین تمام حوزه‌های سرگرمی، بالاترین سرمایه گذاری‌ها و درآمد‌ها مربوط به این حوزه است. خوشبختانه در کشور ما هم چنین نگاهی در حال شکل‌گیری است و اگر نگاه تجاری در این صنعت پولساز در ایران بطور کامل شکل بگیرد، به زودی کشور ما می‌تواند حرف‌های خوبی در منطقه به عنوان یک قطب بازی‌سازی داشته باشد. همین الان هم شاهد هستیم که نیرو‌های انسانی از بعضی کشور‌های منطقه به کشورمان و بطور خاص مشهد آمده و در این زمینه آموزش می‌بینند.

از نیروی انسانی تا مجوز‌های سلیقه‌ای

اولین و مهمترین چالشی که استارت‌آپ‌های نرم افزاری و بازی‌سازی با آن روبه‌رو هستند، دسترسی به نیروی انسانی متخصص است. ریحانه با بیان این چالش گفت: در واقع هنوز ظرفیت‌های وسیع درآمدی در حوزه بازی‌سازی به‌خوبی برای همه معرفی نشده است. به همین دلیل، نیرو‌های متخصصی که در این حوزه فعالیت می‌کنند، پاسخ‌گوی همه نیازی که وجود دارد نیستند. در کنار این موضوع ما در مشهد با مشکل مهاجرت نیرو‌های متخصص موجود هم روبه‌رو هستیم و بعضی از افراد ترجیح می‌دهند برای ادامه فعالیتشان به تهران یا حتی خارج از کشور مهاجرت کنند. البته خوشبختانه با وجود این موضوع، مشهد از نظر نیروی انسانی هنوز وضعیت خوبی دارد و ما در کنار تهران و اصفهان، یکی از قطب‌های بازی‌سازی در کشور به شمار می‌رویم.

مدیر استارت‌آپ باباردو به مشکل تکراری خیلی از کسب و کار‌های نوپا، یعنی مجوز‌ها هم پرداخت: دومین چالش مهم ما بحث مجوز‌های مختلفی است که در صنعت بازی وجود دارد و بسیاری از آن‌ها هیچ چهارچوب مشخصی ندارند و کاملا سلیقه‌ای بر محتوای بازی‌ها اعمال می‌شوند. محدودیت‌هایی که مجوز‌های سلیقه‌ای برای ما ایجاد می‌کند باعث کم شدن خلاقیت سازنده‌ها و تولید محتوا‌های تکراری و بدون تنوع در بازار بازی کشور خواهد شد. البته بازی‌ساز‌ها در سال‌های گذشته تلاش زیادی کرده‌اند که در این زمینه با بنیاد ملی بازی‌های رایانه‌ای و دیگر نهاد‌های مجوز دهنده تعامل کافی را داشته باشند، اما متاسفانه تا امروز اتفاق خیلی مثبتی در این زمینه رخ نداده است.

دور زدن تحریم‌های گوگل

در ماه‌های گذشته شاهد بودیم که شرکت گوگل در اجرای تحریم‌های ظالمانه آمریکا علیه کشورمان، تعدادی از برنامه‌های ایرانی مانند فیلیمو، آپارات و طاقچه را از فروشگاه اپلیکیشنی خود حذف کرد. اقدامی که در گذشته هم شاهد انجام آن بودیم و شاید در آینده دیگر اپلیکیشن‌های ایرانی هم شاهد این سیاست ناجوانمردانه باشند. اما استارت‌آپ مشهدی باباردو مسیری برای دور زدن این تحریم‌ها و دسترسی به بازار‌های جهانی را انتخاب کرده است. به گفته ریحانه، بازی‌های این استودیو پس از ساخت، توسط ناشر‌هایی خارج از کشور منتشر می‌شوند و به این ترتیب تحریم‌ها دور زده می‌شود و آن‌ها می‌توانند به درآمد بازار جهانی دسترسی داشته باشند: امروز شاهد هستیم که خیلی از بازی‌ساز‌ها و سازندگان اپلیکیشن ایرانی به دنبال رفتن به چنین مسیری رفته اند و با این روش دیگر نگران حذف شدن از بازار جهانی و نرسیدن به درآمد‌های آن نخواهند بود. مسئله‌ای که باعث می‌شود حضور در بازار‌های جهانی برای بازی‌ساز‌های ما تا این اندازه جذابیت داشته باشد، درآمد‌های بالای موجود در آن است. به عنوان مثال همین الان بعضی بازی‌های حاضر در گوگل‌پلی ماهانه حدود یک میلیون دلار درآمد کسب می‌کنند. در شرایطی که اگر تنها بخواهید بازی را در یک جغرافیای محدود منتشر کیند، تنها می‌توانید هزینه‌های تولید را تامین کرده و در نهایت شاید سود اندکی بکنید. به همین دلیل با وجود تحریم‌های ظالمانه بر علیه کشورمان، به دنبال روش‌های دور زدن آن هستیم تا از مزایای حضور در بازار جهانی محروم نشویم.

عملکرد ضعیف بنیاد ملی بازی‌های رایانه‌ای

مهمترین نهادی که در کشور ما وظیفه سامان دادن به اوضاع بازی‌سازان و حمایت از آن‌ها را به عهده دارد، بنیاد ملی بازی‌های رایانه‌ای است. زمانی که از مدیر استارت‌آپ باباردو درباره حمایت‌هایی که این بنیاد از آن‌ها و دیگر بازی‌سازان انجام می‌دهد پرسیدیم، با اشاره به عملکرد ضعیف این نهاد، گفت: به طور کلی ما در تمام سال‌های فعالیتمان نه تنها شاهد هیچ حمایتی از طرف بنیاد ملی بازی‌های رایانه‌ای نبودیم، بلکه در بعضی موارد این نهاد با ایجاد سازوکار‌های دست و پا گیر، چالش‌هایی را هم برای بازی‌سازان ایجاد کرده است. البته گاهی شاهد حمایت‌های موردی از پروژه‌هایی خاص هستیم، اما جنس این کار‌ها با هدف حمایت از صنعت بازی‌سازی کشور نیست و هنوز در بدنه نهاد‌های سیاستگذار کشورمان درک کاملی از میزان تاثیر و قدرت صنعت بازی‌سازی وجود ندارد. امروز درآمد بعضی بازی‌ها در جهان بیش از تولید ناخالص ملی خیلی از کشورهاست و ما هم در کشور از نظر توان فنی و ظرفیت‌ها قدرت رسیدن به چنین درآمد‌های جهانی را از صنعت بازی داریم، اما برای رسیدن به این هدف، باید حمایت‌های درستی از این صنعت نوپا در کشورمان صورت بگیرد. البته خوشبختانه در استان ما پارک علم و فناوری با نگاهی پیشرو از استارت‌آپ‌هایی مثل ما حمایت کرده است و چنین حمایت‌هایی تا حدی توانسته جای خالی اقدامات بنیاد ملی بازی‌های رایانه‌ای را پر کند.

محصول ایرانی به دنبال جایگاه جهانی

صحبت از آینده که می‌شود، ریحانه حضور موفق در صنعت بازی دنیا را مهم‌ترین برنامه این استودیو مشهدی ساخت بازی می‌داند: آخرین پروژه ما یعنی بازی تسخیرگران در حال گذراندن مراحل پایانی است و تلاش داریم محصولی با کیفیت بالا را تولید و در بازار جهانی عرضه کنیم. خوشبختانه عرضه نسخه آزمایشی آن در کشور با استقبال خوب مخاطبان همراه شده و تا الان بیش از ۲۰ هزار نصب داشته است. تلاش می‌کنیم تا در یک سال آینده بتوانیم با این محصول در بازار جهانی جایگاه مناسبی را پیدا کرده و به از آن بتوانیم دیگر محصول‌هایمان را هم به دنیا عرضه کنیم و در بازار جهانی بازی‌های ویدئویی حرف برای گفتن داشته باشیم.

او همچنین صبر و پشتکار را مهمترین ویژگی‌های افرادی می‌داند که می‌خواهند به صنعت ساخت بازی وارد شده و در آن موفق شوند: به طور کلی ساخت بازی از نظر درآمدی ظرفیت‌های بالایی دارد، اما افرادی که قصد حضور در این حوزه را دارند باید بتوانند صبر و پشتکار بالایی داشته باشند. به طور قطع شما در هیچ مسیری یک شبه به موفقیت نخواهید رسید و این موضوع شاید چندسال زمان ببرد. نردبان موفقیت را باید پله‌پله طی کرد. افرادی هم که قصد ورود به بازی‌سازی را دارند، با شروع از کار‌های کوچک و کسب تجربه، می‌توانند به موفقیت در این حوزه برسند.

در ادامه بخوایند

درباره بازی ایرانی «مختار: فصل قیام» + تریلر

بازی ایرانی «فره ایزدی» بر اساس داستان انیمیشن «آخرین داستان» منتشر می‌شود

---