محمدمعین وطنخواه | شهرآرانیوز؛ امروزه به دلیل گسترش مبادلات مالی، اسناد تجاری مختلفی بین مردم رواج دارد که سفته یکی از مهمترین آنهاست. به طور کلی، سفته یک سند تجاری است که صادرکننده آن متعهد میشود مبلغ معینی را در تاریخ مشخص یا به صورت عندالمطالبه پرداخت کند. بر خلاف اسناد تجاری دیگر، استفاده از سفته بهسادگی امکانپذیر است؛ لذا برای مواردی مانند ضمانت کاری یا ضمانت وام کاربرد دارد. نحوه پر کردن سفته نیز اهمیت بسیاری دارد و تکمیل نکردن هر قسمت از آن، آثاری به بار خواهد آورد. بنابراین، آشنایی با مزایای سفته و تضمینهای قانونی آن بر پیشگیری از وقوع بسیاری از مشکلات مؤثر است.
بعد از تهیه سفته از بانک و حتی دکههای روزنامهفروشی، صادرکننده برای صدور سفته باید نکاتی را رعایت کند. در قانون، نحوه صدور سفته به ترتیب زیر است:
نوشتن مبلغ معین: روی هر برگه سفته، مبلغ آن نوشته شده است. این مبلغ سقف اعتبار سفته را مشخص میکند، اما وجود این مبلغ نباید باعث شود صادرکننده سفته مبلغ مورد نظر خود را روی آن درج نکند.
نوشتن تاریخ صدور سفته: صادرکننده باید طبق قانون، تاریخ صدور سفته را قید کند. در غیر این صورت، سند ارزش تجاری خود را از دست میدهد. تاریخ صدور باید شامل روز، ماه و سال باشد و بهتر است که با حروف نوشته شود.
نوشتن نام گیرنده: باید نام گیرنده وجه یا طلبکار در سفته قید شود. اگر نام گیرنده در سفته نوشته نشود، سفته در وجه حامل محسوب میشود و هر کسی سند را در دست داشته باشد میتواند وجه آن را مطالبه کند.
نوشتن تاریخ پرداخت سفته: در صورتی که تاریخ پرداخت سفته تعیین نشود، سفته بهاصطلاح حال خواهد بود و دارنده سفته هر زمان که بخواهد میتواند آن را مطالبه کند. ترجیحا تاریخ پرداخت را هم به عدد و هم به حروف بنویسید.
درج امضا یا مهر صادرکننده: امضا و مهر صادرکننده به منزله این است که بدهکار بودن خود را تأیید میکند. توجه کنید که درج همه این موارد در سفته توسط خود صادرکننده ضرورت دارد.
برای به اجرا گذاشتن سفته لازم است مطابق قوانین عمل شود، به این صورت که در صورت پرداخت نشدن مبلغ سفته از سوی صادرکننده، دارنده سفته میتواند به واخواست یا به اجرا گذاشتن سفته اقدام کند.
اولین گام از مراحل به اجرا گذاشتن سفته، تهیه اوراق اظهارنامه است. این کار با مراجعه به دفاتر خدمات قضایی یا دفاتر اسناد رسمی صورت میگیرد.
در صورت وصول نشدن سفته، دارنده بعد از گذشت ۱۰ روز از واخواست میتواند با مراجعه با مراجع قضایی دادخواست اجرای سفته را ثبت کند.
البته برای به اجرا گذاشتن سفته، نیازی به تأیید بانک نیست و گیرنده میتواند حکم جلب یا توقیف اموال صادرکننده را بگیرد.
به طور کلی، چک دارای جنبه کیفری است در حالی که سفته وصف حقوقی دارد. به عبارت دیگر، صدور چک بلامحل در شرایطی جرم است، ولی پرداخت نکردن سفته در تاریخ سررسید مطلقا جرم نیست.
چک بدون برگشت زدن و دریافت گواهی عدم پرداخت از بانک، قابل طرح دعوی و مطالبه در دادگاه نیست، اما سفته بدون واخواست میتواند موضوع مطالبه در دادگاه باشد.
سفته سندی است که به دلیل هزینه تمبر آن، بهویژه در ارقام بالا، هزینه بیشتری در بر دارد در حالی که چک سندی ارزانقیمت است که درج مبلغ در آن محدودیتی ندارد.
از آنجایی که نشانی صادرکننده چک در بانک وجود دارد، شناسایی هویت و آدرس و تلفن او آسانتر از صادرکننده سفته است.