بررسی تاثیر افزایش قیمت کارخانه‌ای خودرو‌ها بر بازار

ملیحه فلاح | شهرآرانیوز؛ بی شک این خبر را شنیده اید که شرکت‌های خودروسازی داخلی قیمت کارخانه‌ای محصولات خود را افزایش داده اند. شاید با شنیدن آن انتظار داشته باشید که فاصله قیمت کارخانه و بازار آزاد کم شود و این بالاوپایین‌ها دست سفته بازان را از بازار کوتاه کند، اما به گفته فعالان بازار خودرو در مشهد، از دو روز قبل تاکنون قیمت محصولات ایرانی در بازار آزاد نیز افزایشی بوده است و متقاضیان واقعی هم به دلیل بی ثباتی بازار از خرید خود منصرف شده اند. روز سه شنبه سایپا و دیروز ایرا ن خودرو قیمت جدید محصولات خود را اعلام و آن‌ها را به صورت رسمی گران کردند.

بهانه ایران خودرو برای گران کردن تحویل ۴۵ و ۹۰ روزه خودرو‌ها است. سایپا هم فروش تحویل فوری را بهانه گرانی کرده است. بیشترین افزایش قیمت دربین محصولات ایران خودرو مربوط به ۲۰۶ تیپ ۲ با ۵۷ میلیون تومان افزایش قیمت و کمترین رشد مربوط به محصول دناپلاس اتوماتیک با ۵ میلیون تومان افزایش قیمت بوده است. در میان محصولات گروه سایپا نیز خودروی شاهین جی با جهش ۴۹ میلیون تومانی یکی از صدرنشینان این افزایش قیمت بود.

بازار بی تعادل خودرو

محمد زمانی یکی از فعالان بازار خودرو در مشهد به شهرآرا می‌گوید: تا زمانی که فروش کارخانه‌ها به صورت قرعه کشی باشد، نباید انتظار کاهش قیمت در بازار آزاد را داشته باشیم. او ادامه می‌دهد: با اعلام افزایش قیمت ازسوی کارخانه ها، قیمت این محصولات در بازار آزاد نیز افزایش یافت. دیروز قیمت پژو ۲۰۶ تیپ ۲ در بازار آزاد از ۲۵۲ میلیون تومان به ۲۶۰ میلیون تومان رسید. پارس معمولی نیز که روز سه شنبه ۲۹۸ میلیون تومان قیمت داشت، از دیروز در بازار آزاد ۳۰۸ میلیون تومان قیمت گذاری شده است.

به گفته زمانی، بازار اصلا تعادل ندارد و قیمت‌ها لحظه‌ای شده است. به عنوان مثال شما ۱۰۰ میلیون تومان برای خرید یک خودرو تهیه می‌کنید، ولی تا زمانی که به بازار برسید، معلوم نیست قیمت‌ها ثابت باشد. این فعال بازار خودرو ادامه می‌دهد: البته همچنان رکود در بازار وجود دارد و تقاضا شاید به کمتر از ۱۰ درصد رسیده باشد. ازسوی دیگر افزایش قیمت، باعث کاهش قدرت خرید مردم می‌شود که این موضوع نیز به رکود بیشتر بازار دامن می‌زند.

کفه سنگین بازار آزاد

اگر اسکناس‌های موردنیاز برای خرید خودرو با قیمت کارخانه را در یک کفه ترازو و اسکناس‌های موردنیاز برای خرید همان خودرو در بازار آزاد را در کفه دیگر قرار دهید، متوجه خواهید شد که افزایش قیمت در کارخانه تأثیر چندانی بر کاهش این فاصله نگذاشته است. همین حالا با وجود افزایش ۵۷ میلیون تومانی ۲۰۶ تیپ ۲ در کارخانه و در مقابل افزایش حدود ۸ میلیون تومانی آن در بازار آزاد، تفاوت این دو بازار به حدود ۷۶ میلیون تومان رسیده است.

اگر گزارش هفته قبل شهرآرا با تیتر «افزایش قیمت خودرو بدون رونق بازار» را خوانده باشید، دیدید که آنجا از رکود تورمی در بازار آزاد خودرو و افزایش مداوم قیمت‌ها نوشتیم. به گفته کارشناسان، دو دلیل اصلی برای تورم و افزایش قیمت خودرو وجود دارد؛ یکی نوسان رو به رشد قیمت دلار و دوم کمبود تولید و توقف دوهفته‌ای عرضه توسط خودروسازان که در انتظار افزایش قیمت محصولات خود بودند.

فرمول افزایش قیمت خودرو‌ها چیست؟

در گزارش هفته قبل خود همچنین به وعده‌های وزیر صنعت، معدن و تجارت درباره کنترل بازار و لزوم افزایش تولید خودرو اشاره کردیم، اما آیا این افزایش قیمت باعث خواهد شد که شرکت‌های خودروسازی بتوانند مطالبات معوق قطعه سازان را پرداخت و سیاست افزایش تولید را اجرایی کنند؟

براساس گزارش تسنیم، به نظر می‌رسد توافق جدیدی میان وزارت صنعت و خودروسازان انجام گرفته است تا با اجرایی کردن آن، بخشی از مشکلات صنعت خودروسازی برطرف شود. هنوز مشخص نیست قیمت‌های جدید محصولات ایران خودرو و سایپا براساس کدام فرمول بوده است، اما همچنان شورای رقابت مدعی است که باید قیمت‌های جدید به تصویب این بخش برسد.

حال باتوجه به اینکه رئیس شورای رقابت هنوز مشخص نشده است، خودروسازان نمی‌توانند افزایش قیمتی را لحاظ کنند، اما نکته اینجاست که براساس مصوبه ۲۸ مهرماه، سران سه قوه از قیمت گذاری دستوری صنعت خودرو حذف شده اند و برهمین اساس، شورای رقابت دیگر متولی قیمت گذاری خودرو نیست. همچنین مطابق تصمیم‌های جدید خودرویی، محصولاتی که در رهن خودروساز بوده اند، نیز آزاد می‌شوند تا میزان عرضه خودرو دربازار افزایش پیدا کند و هم زمان با کاهش زیان خودروسازان با قیمت‌های جدید، پرداخت بدهی به قطعه سازان با سرعت بیشتری همراه شود.

خصوصی سازی خودروسازان

رئیس انجمن ماشین سازی خراسان رضوی در گفتگو با شهرآرا، خصوصی شدن خودروسازان را بهترین راهکار برای افزایش تولید و کاهش شکاف میان قیمت خودروسازان و بازار بیان کرده، می‌گوید: اگر خواهان افزایش میزان تولید و همچنین ارتقای کیفیت تولیدات داخلی هستیم، باید خودروسازی را از حالت دولتی خارج و بخش خصوصی را به ورود و سرمایه گذاری در این حوزه تشویق بکنیم.

محسن شرکا می‌افزاید: یکی از مشکلات بزرگ خودروسازی‌های ما، هزینه تمام شده تولید است. باید برای کاهش قیمت خودرو محاسبه کنیم که چه عواملی سبب افزایش هزینه تمام شده محصولات ما می‌شود. برای نمونه تیراژ اندک، یکی از دلایل افزایش هزینه‌های تولید است. حذف عواملی که سبب هزینه تمام شده خودرو می‌شود، می‌تواند به بهبود قیمت‌ها در بازار کمک کند.