افتتاح نخستین «مدرسه حقوق کودک» در مشهد

محمد کاملان | شهرآرانیوز؛ درست در همین روز‌ها که کلیپ کودک‌آزاری در یکی از باشگاه‌های ژیمناستیک مشهد خبرساز شده و نیز حدود یک سال پس از راه‌اندازی نخستین کلینیک حقوق کودک در مشهد، اولین «مدرسه حقوق کودک» هم در این شهر افتتاح شد تا شاید این مدرسه و کلینیک در کنار سایر اقدامات دستگاه‌های متولی بتواند جامعه را با حقوق کودکان آشنا کند و به تبع آن کمتر شاهد چنین کلیپ‌های آزاردهنده‌ای باشیم.

مخاطبان این مدرسه که با مشارکت دادگستری، آموزش‌و‌پرورش، سازمان بهزیستی، کانون پرورش فکری کودکان استان و شبکه هماهنگی مراکز غیر انتفاعی شبه خانواده خراسان‌رضوی شکل گرفته، بزرگسالان و برنامه‌ریزان هستند و قرار است این مدرسه زمینه آشنایی آن‌ها را با حقوق کودکان فراهم کند تا شاید از این رهگذر قدری هم از آمار‌های بالای کودک‌آزاری در شهر و استان کاسته شود؛ آماری که مدیرکل بهزیستی خراسان‌رضوی به‌روز شده‌اش را اینطور اعلام کرد: در نیمه نخست امسال ۲۱۰۰ تماس کودک‌آزاری با اورژانس اجتماعی برقرار شده که از این تعداد ۵۲۷ مورد آزار جسمی، ۵۶ مورد آزار روانی و ۱۵۲۳ مورد کودک آزاری مشمول غفلت والدین بوده است.

سیدمسعود فیروزی که در آیین افتتاحیه اولین مدرسه حقوق کودک مشهد سخن می‌گفت، افزود: غفلت والدین به دلیل کمبود آموزش است. برخی از آن‌ها فکر می‌کنند این نوع از آزار کودک حق آن‌هاست و در این زمینه همه سازمان‌هایی که وظیفه بر دوششان بوده است کوتاهی کرده‌اند.

او گفت: در مسائل مربوط به کودکان و به‌ویژه کودکان کار، هر کسی از زاویه نگاه خودش به این موضوع نگاه می‌کند؛ یکی از منظر آموزش، یکی از منظر عاطفی و خانواده، دیگری از زاویه مسئله اجتماعی آن را تحلیل می‌کند و مدعی است که فقط نظر او درست است و دیگر‌نظرات را رد می‌کند. تا زمانی که هرکسی از زاویه خودش به کودک نگاه و نظرات سایرین را رد کند، بسیاری از مسائل حل نمی‌شود.
فیروزی گفت: همه کسانی که در حوزه کودک کار می‌کنند با توجه به پیچیدگی ساختار روانی و اجتماعی کودک باید مسائل را با هم بررسی و حل کنند تا مشکلات پابرجا نماند.

نگرانی از افزایش کودکان بازمانده از تحصیل

مدیرکل آموزش‌و‌پرورش استان خراسان‌رضوی نیز در این مراسم گفت: کودکان کار برای امرار معاش و کمک به خانواده، تمام‌وقت مشغول به کار هستند و با وجود اینکه در سن تحصیل هستند، از این نعمت محروم شده‌اند. بازماندگان از تحصیل بخشی از این کودکان را تشکیل می‌دهند که در کلاس درس و مدرسه حضور ندارند. هر‌چند در شرایط فعلی کرونایی تعداد کودکان بازمانده از تحصیل حداقل درخراسان‌رضوی افزایش داشته و آمار نگران‌کننده است. به این گروه باید دانش‌آموزان دختر را هم اضافه کرد که به‌دلیل کودک‌همسری و فقر فرهنگی ازدواج کرده و از ادامه تحصیل بازمانده‌اند.

قاسمعلی خدابنده با تأکید بر نگاه عدالت‌محورانه آموزش‌و‌پرورش افزود: بالغ بر ۵۲۰ مدرسه عشایری و ۴۵۰ آموزشگاه شبانه‌روزی با بیش ۶۵ هزار دانش‌آموز در استان داریم و در روز‌های شیوع کرونا برای دست‌یابی دانش آموزان به فضای مجازی ۲۰۷۰ مدرسه را به اینترنت متصل و ۱۳ هزار تبلت بین دانش‌آموزان محروم و نیازمند توزیع کردیم. البته تعداد محرومان از این امکانات بسیار بیشتر است.
وی با اشاره به اختصاص بودجه مناسب از سوی دولت برای هوشمندسازی بیان کرد: دولت در سال ۱۴۰۰ رقمی در حدود ۵۰۰ میلیارد تومان به آموزش‌و‌پرورش‌های استانی برای تهیه تبلت و موبایل اختصاص داده است. آموزش اولین و مهم‌ترین گام برای رفع محرومیت‌هاست.

سلامت و بهداشت از مهم‌ترین حقوق کودک

مدیر‌کل آموزش‌و‌پرورش خراسان‌رضوی گفت: دوران کودکی مستلزم مراقبت‌های ویژه‌ای است و خانواده به عنوان جز اصلی جامعه و محیط طبیعی برای رشد و رفاه همه اعضای خود باید از حمایت‌های لازم به‌نحوی برخوردار شود که بتواند مسئولیت‌های خودش را در جامعه ایفا کند.
خدابنده تصریح کرد: بخشی از حقوق کودک به دوران قبل از تولد برمی‌گردد و فراهم آوردن شرایط رشد برای کودک به عهده خانواده است و او باید در شرایط صلح آزادی و برابری بزرگ شود. لزوم انجام مراقبت ویژه از کودک از جمله مراقبت‌های حقوقی و اجتماعی بر عهده جامعه و خانواده است.

وی حق آموزش و سلامت و بهداشت را که دولت و خانواده باید به آن توجه کنند از مهم‌ترین حقوق کودک دانست و خاطرنشان کرد: دستیابی به بخشی از حقوق و امکانات اولیه زندگی برای کودکان به عنوان حق مطرح است؛ هرچند در برخی کشور‌ها این حقوق اولیه به رؤیایی دست‌نیافتنی تبدیل شده است.

مدیر‌کل کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان خراسان‌رضوی نیز با اشاره به تفاوت‌های کودک و نوجوان امروز با دوره‌های قبل گفت: امروز کودکان و نوجوانان در کمتر از ۵ دقیقه در بسیاری از مسائل «به‌روز» می‌شوند و آگاهی‌شان فراتر از دوره‌های قبل است. برای همین کار کردن با آن‌ها در قالب گروه تصمیم‌ساز سخت است.
ابراهیم زره‌ساز با بیان اینکه کسانی که در مناطق برخوردار زندگی می‌کنند نیاز بیشتری به آگاهی درباره حقوق کودکان دارند افزود: خانواده‌ها احساس می‌کنند همین که همه امکانات را برای فرزندشان فراهم می‌کنند دیگر نیازی به پیگیری‌های بعدی نیست، درحالی‌که بسیاری از این کودکان در تنهایی خودشان زندگی می‌کنند.

وی ادامه داد: کودک و نوجوان امروز کاملا آگاه و به‌روز است و اولویت درخواست او در جامعه فعلی و به‌ویژه در مشهد و مناطق برخوردار داشتن خواهر و برادر است. برای همین، نیاز است که پویش اطلاع‌رسانی در شهر درباره مسائل کودکان و نوجوانان با حمایت شهرداری و مدیریت شهری راه بیفتد.
زره‌ساز تصریح کرد: کودکان باید در امنیت، و از سوءاستفاده و بهره‌کشی در امان باشند، سالم و تحت مراقبت بزرگ شوند، به خدمات زندگی دسترسی داشته باشند و بتوانند خواسته‌هایشان را اعلام کنند. این کار نیاز به تولید محتوا دارد و همه سازمان‌ها و نهاد باید در این زمینه کمک کنند.

توانمندی خانواده‌ها باید در اولویت باشد

سیدحمید رضازاده، رئیس هیئت‌مدیره شبکه هماهنگی مراکز غیرانتفاعی شبه‌خانواده خراسان‌رضوی، نیز با انتقاد از نبود یک تشکل ویژه برای خانه‌های غیردولتی نگهداری فرزندان در کشور گفت: این تشکل با حمایت بهزیستی و دادگستری شکل گرفته است و از تیرماه آغاز به کار کرده است. امیدواریم حلقه‌های گمشده مراکز نگهداری توسط این مجموعه رفع شود.

فرشته سلجوقی، مدیرعامل شبکه هماهنگی مراکز غیر‌انتفاعی شبه‌خانواده خراسان‌رضوی نیز در حاشیه این مراسم در گفت‌و‌گوبا خبرنگار ما با بیان اینکه مخاطب ما در این مدرسه بزرگ‌سالان و مسئولان و برنامه‌ریزان هستند، تأکید کرد: از مدیران مدرسه، مربیان مهدکودک، وکلا و قضات و پلیس گرفته تا زوج‌های جوانی که قصد فرزنددار شدن دارند باید سری به این مدرسه بزنند؛ چون بچه‌ها حق و حقوقی دارند که والدین باید رعایت کنند و لازم است که در دوره‌های این مدرسه شرکت کنند. همه باید بدانند که حق یک بچه در جامعه چیست؟ ما با کار‌ها و برنامه‌ریزی‌های زیادی که انجام داده‌ایم، حق کودکان را نادیده گرفته‌ایم.