بیابانی که آباد شد...
اولین شهرک از مجموعه شهرک‌های قاسم‌آباد چطور ساخته شد؟
استادی - روی نقشه اگر محدوده قاسم‌آباد را نگاه کرده باشید، با اولین نگاه می‌فهمید که هر محله و هر خیابان از اینجا در دل خودش یک شهرک دارد. از فرهنگیان و راه‌آهن گرفته تا رازی و حمزه.... شهرک‌هایی که برخلاف اسمشان نه با دیوار و کیوسک نگهبانی از محدوده شهر جدا شده‌اند و نه حتی در محدوده‌شان تابلویی نصب شده که مثلاً نشان بدهد وارد شهرک راه‌آهن شده‌ایم.
حدود ۴۰ سال پیش که طرح خازنی برای توسعه شهر مشهد تصویب شد، سهم هر اداره و سازمان در قاسم‌آباد یک تکه زمین شد تا آن را تفکیک کرده و به کارمندان و کارگران خود دهند تا با ایجاد شرکت‌های تعاونی مسکن آن زمین‌ها را ساخته و در آن‌ها ساکن شوند تا این محدوده آباد شود. اولین سازمانی هم که پا پیش گذاشت و کار ساخت‌و‌ساز را شروع کرد، ارتش و لشکر ۷۷ خراسان بود این منطقه در ذهن مردم به شهرک لشکر شناخته شود. حالا اینکه چرا ارتش و لشکر ۷۷ پیروز خراسان پا پیش گذاشت تا قاسم‌آباد را آباد کند، دلیل خاصی دارد. در اواخر دهه ۵۰، مثل امروز، براساس طرحی قرار شد که تمامی پادگان‌های ارتش به خارج از شهر منتقل شوند و از آنجایی که باید خانه‌های سازمانی نزدیک پادگان باشد، تصمیم بر این شد که شهرک لشکر مشهد در قاسم‌آباد ساخته شود تا پس از آن پادگان هم به این محدوده منتقل شود که البته بعد از پیروزی انقلاب و جنگ تحمیلی همه این طرح را فراموش کردند تا در دهه ۹۰ دوباره بحث انتقال پادگان‌ها داغ شود. آن‌طور که قدیمی‌های شهرک لشکر که در خیابان شهید فلاحی ساکن هستند، عنوان می‌کنند سال ۱۳۵۶ ارتش زمین‌هایی را که به او تحویل داده بودند به قطعات ۳۰۰ و ۳۵۰ متری تفکیک کرد و در آن خانه‌های ویلایی زیبایی ساخت و به ارتشی‌ها تحویل داد تا سنگ بنای اولین شهرک قاسم‌آباد گذاشته شود. البته این خانه‌های ویلایی پس از پیروزی انقلاب به مالکان آن‌ها تحویل داده شد. خانه‌هایی که درست وسط یک بیابان بی‌آب و علف بودند. نه خبری از تاکسی بود و نه اتوبوس. آب لوله‌کشی‌ای وجود نداشت و سهم هر کوچه یک تلفن بود تا زن و بچه دل نگران همسرانش که در جبهه بودند، نباشند. اوضاع امنیت شهرک هم چندان تعریفی نداشت. هرکسی که در شهرک لشکر زندگی می‌کرد، مأمور پاسبانی از کوچه محل زندگی خودش بود و حتی گاهی وقت‌ها مرد‌ها مجبور بودند روی پشت‌بام خانه‌شان نگهبانی بدهند که مبادا دزد‌ها و سارقان به خانه‌شان دستبُرد بزنند. شاید باورکردنی نباشد، اما اوضاع به قدری نابه‌سامان بود که عده‌ای عطای خانه‌دار شدن را به لقایش بخشیدند و یک عده دیگر دور زمینشان را دیوار و در آن کشاورزی کردند! تعاونی لشکر ۷۷ خراسان که متولی امور این شهرک بود، در اوایل دهه ۶۰ کار واگذاری این زمین‌ها را که متوقف شده بود، دوباره آغاز کرد. آن هم با سه طرح مختلف با نام‌هایی عجیب. هرکسی که در طرح الف ثبت‌نام می‌کرد، باید خانه را ظرف مدت معینی با نقشه‌ای که از پیش تعیین شده بود می‌ساخت و فقط ۱۸ ماه زمان داشت که زمین تحویل گرفته شده را مسکونی کند؛ در غیر این صورت باید آن را پَس می‌داد. هنوز هم اگر در شهرک لشکر بگردید، تک و توک خانه‌هایی را پیدا می‌کنید که شبیه به هم هستند و تنها تفاوتشان احتمالاً سنگ نما یا رنگ درهایشان است. این‌ها همان خانه‌های طرح الف هستند. در طرح ب شرکت تعاونی خانه را تا مرحله سفت‌کاری می‌ساخت و ادامه کار به عهده مالک خانه بود و در طرح ج هم خانه را کامل تحویل ارتشی‌ها می‌دادند و آن‌ها هم پول ساخت خانه را به شکل وام پرداخت می‌کردند و بدین گونه بود که در طول حدود یک دهه شهرک لشکر به عنوان پایه اصلی و نخستین مجموعه مسکونی مدرن محدوده‌ای که اکنون همگان آن را با نام قاسم‌آباد می‌شناسند، شکل گرفت و کامل شد.
حدود ۴۰ سال پیش که طرح خازنی برای توسعه شهر مشهد تصویب شد، سهم هر اداره و سازمان در قاسم‌آباد یک تکه زمین شد تا آن را تفکیک کرده و به کارمندان و کارگران خود دهند تا با ایجاد شرکت‌های تعاونی مسکن آن زمین‌ها را ساخته و در آن‌ها ساکن شوند تا این محدوده آباد شود. اولین سازمانی هم که پا پیش گذاشت و کار ساخت‌و‌ساز را شروع کرد، ارتش و لشکر ۷۷ خراسان بود این منطقه در ذهن مردم به شهرک لشکر شناخته شود. حالا اینکه چرا ارتش و لشکر ۷۷ پیروز خراسان پا پیش گذاشت تا قاسم‌آباد را آباد کند، دلیل خاصی دارد. در اواخر دهه ۵۰، مثل امروز، براساس طرحی قرار شد که تمامی پادگان‌های ارتش به خارج از شهر منتقل شوند و از آنجایی که باید خانه‌های سازمانی نزدیک پادگان باشد، تصمیم بر این شد که شهرک لشکر مشهد در قاسم‌آباد ساخته شود تا پس از آن پادگان هم به این محدوده منتقل شود که البته بعد از پیروزی انقلاب و جنگ تحمیلی همه این طرح را فراموش کردند تا در دهه ۹۰ دوباره بحث انتقال پادگان‌ها داغ شود. آن‌طور که قدیمی‌های شهرک لشکر که در خیابان شهید فلاحی ساکن هستند، عنوان می‌کنند سال ۱۳۵۶ ارتش زمین‌هایی را که به او تحویل داده بودند به قطعات ۳۰۰ و ۳۵۰ متری تفکیک کرد و در آن خانه‌های ویلایی زیبایی ساخت و به ارتشی‌ها تحویل داد تا سنگ بنای اولین شهرک قاسم‌آباد گذاشته شود. البته این خانه‌های ویلایی پس از پیروزی انقلاب به مالکان آن‌ها تحویل داده شد. خانه‌هایی که درست وسط یک بیابان بی‌آب و علف بودند. نه خبری از تاکسی بود و نه اتوبوس. آب لوله‌کشی‌ای وجود نداشت و سهم هر کوچه یک تلفن بود تا زن و بچه دل نگران همسرانش که در جبهه بودند، نباشند. اوضاع امنیت شهرک هم چندان تعریفی نداشت. هرکسی که در شهرک لشکر زندگی می‌کرد، مأمور پاسبانی از کوچه محل زندگی خودش بود و حتی گاهی وقت‌ها مرد‌ها مجبور بودند روی پشت‌بام خانه‌شان نگهبانی بدهند که مبادا دزد‌ها و سارقان به خانه‌شان دستبُرد بزنند. شاید باورکردنی نباشد، اما اوضاع به قدری نابه‌سامان بود که عده‌ای عطای خانه‌دار شدن را به لقایش بخشیدند و یک عده دیگر دور زمینشان را دیوار و در آن کشاورزی کردند! تعاونی لشکر ۷۷ خراسان که متولی امور این شهرک بود، در اوایل دهه ۶۰ کار واگذاری این زمین‌ها را که متوقف شده بود، دوباره آغاز کرد. آن هم با سه طرح مختلف با نام‌هایی عجیب. هرکسی که در طرح الف ثبت‌نام می‌کرد، باید خانه را ظرف مدت معینی با نقشه‌ای که از پیش تعیین شده بود می‌ساخت و فقط ۱۸ ماه زمان داشت که زمین تحویل گرفته شده را مسکونی کند؛ در غیر این صورت باید آن را پَس می‌داد. هنوز هم اگر در شهرک لشکر بگردید، تک و توک خانه‌هایی را پیدا می‌کنید که شبیه به هم هستند و تنها تفاوتشان احتمالاً سنگ نما یا رنگ درهایشان است. این‌ها همان خانه‌های طرح الف هستند. در طرح ب شرکت تعاونی خانه را تا مرحله سفت‌کاری می‌ساخت و ادامه کار به عهده مالک خانه بود و در طرح ج هم خانه را کامل تحویل ارتشی‌ها می‌دادند و آن‌ها هم پول ساخت خانه را به شکل وام پرداخت می‌کردند و بدین گونه بود که در طول حدود یک دهه شهرک لشکر به عنوان پایه اصلی و نخستین مجموعه مسکونی مدرن محدوده‌ای که اکنون همگان آن را با نام قاسم‌آباد می‌شناسند، شکل گرفت و کامل شد.
دیدگاه های ارسال شده توسط شما، پس از تائید توسط شهرآرانیوز در سایت منتشر خواهد شد.
نظراتی که حاوی توهین و افترا باشد منتشر نخواهد شد.
