نوجوانتان را دریابید

سمیرا منشادی- «میزان کشفیات موادمخدر در اطراف مدارس در 2ماهه نخست امسال نسبت به مدت مشابه سال قبل 154 درصد رشد داشته است»، «سن شروع مصرف سیگار و قلیان به عنوان دروازه اعتیاد در بین نوجوانان به کمتر از 14سال رسید» و «متوسط زمان دسترسی به مواد کمتر از نیم ساعت است». این ها بخشی از خبرهایی است که هر ازگاهی در رسانه ها منتشر می شود و لرزه برجان والدینی می اندازد که فرزندشان در بحرانی ترین دوره زندگی اش یعنی نوجوانی به سر می برد. دوره ای که گذر سالم از آن دروازه ورود به بهترین دوران زندگی، یعنی جوانی هم محسوب می شود.حساسیت این موضوع و اینکه متأسفانه بیشتر والدین ما توانایی برخورد درست و منطقی با چنین موقعیت های حساسی را ندارند باعث شد تا ما در دومین روز از هفته مبارزه با موادمخدر به سراغ دکتر سیدرضا اسماعیلی یکی از کارشناسان فعال در حوزه اعتیاد برویم و با او درباره این موضوع چالش برانگیز صحبت کنیم. گفت وگویی که شما هم می توانید ماحصل آن را در این گزارش بخوانید و درصورتی که فرزند نوجوانی هم در خانه دارید با افزایش اطلاعات و آگاهی های لازم در این باره او را برای گذر از این شرایط بحرانی همراهی کنید.

علل گرایش نوجوانان به مواد

گرایش نوجوانان به مصرف موادمخدر در دوره دانش آموزی چند دلیل مهم و تأثیرگذار دارد که غفلت و کم کاری در هربخش می تواند زمینه ساز کشیده شدن نوجوان به سمت اعتیاد باشد:
خانواده های پرتنش و ناسالم و والدین سخت گیر
تخلیه نشدن درست و صحیح هیجانات دوره نوجوانی
تبعیض هایی که در خانواده ها بین فرزندان وجود دارد
تعریف نکردن الگوهای سالم و مناسب برای نوجوانان
توزیع نامناسب، نامتعادل و نامتوازن امکانات و فرصت ها برای این گروه سنی
اضطراب و استرس زیادی که شب های امتحان خانواده ها به آن ها تزریق می کنند
بی توجهی به افسردگی یا مشکلات روحی روانی دوره نوجوانی
نگاه از بالا به پایین به نوجوان

علائم نوجوانان مشکوک به اعتیاد

بررسی ها نشان می دهد که متأسفانه بیشتر والدین زمانی متوجه اعتیاد نوجوانشان می شوند که دیگر کار از کار گذشته است، برای همین شناسایی علائم این مشکل در نوجوان ها یکی از مهم ترین اطلاعاتی است که والدین برای برخورد درست و منطقی با مسئله اعتیاد باید داشته باشند. این علائم در حوزه های مختلفی مانند خانواده، اجتماع و مدرسه به طور متفاوت بروز می کند، ازاین رو والدین باید همیشه گوش به زنگ باشند.

تغییر در روابط اجتماعی

- کاهش روابط با فامیل و دوستان قدیمی
- تمایل به رابطه با افراد بزرگ تر ازخودش
- رابطه با افرادی که سابقه مصرف مواد دارند یا اکنون مصرف کننده هستند
- بی نظمی در ساعت های ورود و خروج از منزل

تغییرات تحصیلی

افت تحصیلی
غیبت های مکرر
انجام کارهای بزهکارانه در مدرسه
تاخیر در رفت و آمد به مدرسه

تغییرات جسمی

کاهش وزن و اشتها
بی توجهی به ظاهر و زیبایی
سرماخوردگی های مکرر
خون دماغ شدن به ویژه درهنگام مصرف کوکائین
بیش فعالی
سیاه شدن دور چشم ها
قرمز شدن چشم و خشک شدن دهان
تغییر در رنگ چهره

تغییرات رفتاری

زیاد شدن بیماری های جسمی
کاهش ارتباط با اعضای خانواده و دعوا با آن ها
تغییر در خلق وخوی
پرحرفی یا تمایل به گوشه گیری زیاد
رفتارهای ضد اجتماعی مانند دزدی و دروغگویی
مطالبه مکرر پول از شما
زود رنجی و علائم افسردگی
بسته بودن مکرر در اتاقشان
شلخته شدن
سوختگی در لباس
استفاده افراطی از عطر و ادکلن

پرمصرف ترین مخدرها در نوجوانان

گل رایج ترین و پرمصرف ترین ماده مخدر در بین نوجوانان است، چون افزون بر اینکه هزینه زیادی ندارد و راحت در دسترس است، به لحاظ قانونی هم احکام مخدرها برایش تعریف نشده است. درضمن، در تبلیغاتی که درباره این مخدر صورت می گیرد بر اعتیادآور نبودن آن تأکید زیادی می شود، برای همین خیلی از نوجوانان مصرف مواد را با آن شروع می کنند و بعد وابسته دیگر مخدرها می شوند. بعد از گل هم، تریاک، قرص های روان گردان و ریتالین بیشترین مخدرهایی هستند که نوجوانان به سمت آن ها می روند.

چگونگی رفتار با نوجوان معتاد

ما درجایگاه والد گاهی مرتکب اشتباهاتی می شویم که می توانست اتفاق نیفتد. هیچ کدام از ما بی نقص نیستیم و مادر و پدر خوب بودن هم به معنای مرتکب هیچ اشتباهی نشدن نیست. ازطرفی وقتی فرزند ما بزرگ و بزرگ تر می شود قدرت لازم برای گرفتن تصمیمات هوشمندانه را پیدا می کند که دیگر نمی توان به طور مستقیم برای آن خود را سرزنش کرد. پس اگر متوجه اعتیاد در فرزندتان شدید، به جای دنبال مقصر گشتن در پی یافتن راه خلاصی از این مشکل باشید.
اگر فرزندتان تازه پا در این وادی گذاشته است کارتان خیلی سخت نیست و می توان با چند تدبیر ساده و ایجاد کردن محیطی پرعاطفه در خانه نوجوان را متوجه مشکل و عواقب آن کرد ولی اگر در مرحله میانی و حاد به سر ببرد در گام نخست باید با آرامش اعتمادسازی کنید. با او حرف بزنید تا بتوانید برای سپری کردن مسیر ترک اعتیاد او را همراه خودتان کنید.
برخوردتان در این مرحله باید منطقی و علمی باشد و از هرگونه جنجال، سرزنش و توهین پرهیز کنید. درعوض درباره وضعیت او با یک مشاور صحبت و از او راهنمایی بخواهید. یادتان باشد طی کردن این مسیر شجاعت زیادی می خواهد و احتمالا تامدتی در اهداف تحصیلی، شخصی و ورزشی که برای نوجوانتان ترسیم کرده اید اختلالاتی ایجاد خواهد شد. با این حال، درمان که انجام شود و نوجوان شما از اعتیاد رهایی یابد همه این نقص ها برطرف خواهد شد.

51درصد از جمعیت دانش آموزان معتاد خراسان‌رضوی را دختران و بقیه را پسران تشکیل می دهند.

9

خراسان رضوی یکی از 9 استان بحرانی در شیوع مصرف موادمخدر است

11

سن شروع مصرف موادمخدر در بین نوجوانان به ۱۱ سال رسیده است

91 درصد

نوجوانانی که مهارت خودکنترلی و مقاومت دربرابر درخواست گروه همسالان را ندارند، 91درصد بیشتر درمعرض خطر اعتیاد قرار دارند.

2.1 درصد

شیوع مصرف موادمخدر در بین دانش آموزان کشور 2.1درصد است.

15 سال

میانگین سنی شیوع مصرف مواد مخدر در نوجوانان ایرانی 15سال است.

5-3 سال

والدین بعد از گذشت 3 تا 5 سال از اعتیاد فرزندشان متوجه آن می شوند.

67 درصد

بیش از 67 درصد نوجوانان مصرف مواد مخدر را از مدرسه آغاز می کنند.

2.21 برابر

شیوع مصرف موادمخدر در نوجوانانی که خانواده های پرتنشی دارند2.21 برابر بیشتر از دیگر نوجوانان است.

30 درصد

33درصد نوجوانان دبیرستانی مصرف موادمخدر را بی ضرر می دانند.

چند نکته مهم که حتما باید بدانید

1

شمــــا تنها کسی نیستید کــه فرزند معتـاد دارید، پس درباره این مشکل با خودتان و دیگران صادق باشید.

2

رو به رو شدن با حقیقت را پشت گوش نیندازید، چون اعتیاد به سرعـــت رشـد می کند.

3

فرد یا مشاور مورد اعتمادی را پیدا کنید که بتوانید برایش حرف بزنید و درددل کنید.

4

بخشش و مدارا را به خود و دیگر اعضای خانواده یادآوری کنید و با بغــــض و کیــــنه توزی خــودتان را آزار ندهید.

5

فرزند معـــتاد شما برای ترک، به باور و اعتماد صددرصدی شما نیاز دارد.

6

برای کنترل فرزندتان، او را از موقعیت های قبلی دور کنیــد. به طورمثال خانـه تان را عوض کنید .

7

با فرزنــــــد معتادتان بحث نکـــــنید. از او انتقاد نکنید. او را قضاوت نکنید.

8

بپذیریـــد که اعتیاد هم یک بیماری است و می تواند پس از درمان دوباره برگشت کند.