زردکانلو، افخمی| این روزها سالنهای استاد ترمهچی و سلطانعلی مشهدی در چارسوق هنر بوستان کوهسنگی نسبت به همیشه حال و هوای متفاوتی دارد. ۲۰ هنرمند مجسمهساز مطرح از سراسر کشور گرد هم آمدهاند تا سردیسهای ۲۰ تن از مشاهیر مشهد را بسازند. وجه تمایز این رویداد با دیگر نمایشگاههایی که تاکنون در مشهد برگزار شده، این است که هنردوستان مشهدی میتوانند بهطور زنده مراحل ساخت یک مجسمه به دست اساتید مطرح کشوری را از نزدیک مشاهده کنند.
نخستین سمپوزیوم مجسمهسازی شهدا و مفاخر مشهد روز گذشته با حضور برخی از مسئولان شهری و هنرمندان افتتاح شد؛ رویدادی که به همت شهرداری مشهد در راستای بهبود سیما و منظر شهری با جانمایی المانهای دائمی و با هدف تجلیل از مقام والای شهدا و مفاخر فرهنگی و علمی شهر آغاز به کار کرده است. مجسمهسازان حاضر در این رویداد هرکدام ساخت یک سردیس را بر عهده دارند و تا ۸ آذرماه هر روز از ساعت ۷ تا ۱۸ در غرفههایی که برایشان در نظر گرفته شده است، به کارشان ادامه خواهند داد.
بر این اساس، ابراهیم پاپیراد ساخت سردیس «شهید فرامرز عباسی»، قدرتا... معماریان ساخت سردیس «شهید موسی نامجو»، زهرا موسویاصل ساخت سردیس «شهید محمود صارمی» و محمدحسین خیرآبادی ساخت مجسمه «شهید پرویز حبرانی» را آغاز کردهاند.
علیرضا قدمیاری، علی لوایی، هادی عارفیمنش و فردین اسفندیاری نیز به ترتیب مشغول ساخت مجسمههای «شهید نورعلی شوشتری»، «شهید محمود کاوه»، «شهیدعلی اندرزگو» و «شهید ابراهیم فخرایی» هستند.
علاوه بر سردیسهای شهدا، ساخت مجسمه مفاخر هنری و ادبی نیز در این سمپوزیوم آغاز شده است. بر این اساس هادی ضیاءالدینی ساخت مجسمه شاعر نامدار خراسانی «مهدیاخوانثالث»، ملکدادیار گروسیان ساخت مجسمه «محمدرضا شفیعیکدکنی»، ربین حیدری ساخت مجسمه «عماد خراسانی»، یاسر حسینی ساخت مجسمه «علی رواقی»، ادیب و قرآنپژوه مشهدی، را بر عهده دارند.
همچنین هاشم شفیعی ساخت سردیس «رضا سعیدی»، بازیگر مشهدی، را بر عهده دارد و علی چراغی سردیس «حسینترمهچی»، نقاش پرآوازه، را خواهد ساخت و عطا صحرایی ساخت مجسمه «منصور نریمان»، پیشکسوت موسیقی، را آغاز کرده است.
از دیگر سردیسهایی که ساختشان در این سمپوزیوم در حال پیگیری است، میتوان به سردیس نویسنده و اندیشمند اسلامی «محمدرضا حکیمی»، پهلوان «محمد خادم»، معمار «حسین زمرشیدی»، استاد خوشنویسی «عباس اخوین» و بازیگر نامآشنا «انوشیروان ارجمند» اشاره کرد. این سردیسها بهترتیب به دست جعفر نجیبی، مهدی وثوق، نادیا جوادی، مرتضی دستجردی و نادر قشقایی ساخته میشوند.
فرصتی برای ادای دین به مفاخر شهر
محمدرضا حیدری، رئیس شورای اسلامی شهر، در حاشیه بازدید از مراحل ساخت تندیسهای مفاخر و شهدای مشهد، از نخستین سمپوزیوم مجسمهسازی مشهد بهعنوان رویداد هنری منحصربهفرد یاد کرد که خانه هنرمندان حوزه معاونت فرهنگی و اجتماعی شهرداری مشهد آن را سازماندهی کرده است.
به نظر او بزرگترین ویژگی این سمپوزیوم این است که استادان برجسته و مطرح کشور در یک مکان حضور پیدا کردند تا ۲۰ نفر از چهرههای فاخر فرهنگی و هنری و شهیدان شهر مشهد را در قالب هنر مجسمهسازی به مردم معرفی کنند. همچنین این رویداد کارگاهی ارزشمند برای علاقهمندان به هنر مجسمهسازی و دانشجویان هنر است.
حیدری ادامه داد: شهرداری مشهد در راستای رسالتی که برای پرداختن و معرفی کردن چهرههای فاخر و تأثیرگذار این شهر دارد، تلاش کرده است تا از این رشته هنری که در شهر مشهد ظرفیت زیادی دارد، استفاده کند.
رئیس شورای شهر مشهد از حضور خانواده شهیدان و استادانی که مجسمهشان ساخته شده و در قید حیات هستند (محمدرضا شفیعیکدکنی و محمد اخوین) در روزهای آینده برگزاری این سمپوزیوم خبر داد. به نظر او حضور این استادان و چهرههای فاخر در کنار مجسمههایشان ظرفیت خوب فرهنگی و هنری برای شهر ایجاد میکند.
او همچنین ابراز امیدواری کرد که این سمپوزیوم در سالهای بعد تکرار شود و از تجربه برگزاری این رویداد نیز بهره گرفته شود: «برگزاری این سمپوزیوم فرصتی است که بتوانیم وظیفه و دین خودمان را هم به شهیدان عزیز این شهر و هم چهرههای فاخر ادا کنیم و دستکم بخشی از تلاشها و خدمات ارزشمند آنان را جبران کنیم.»
بهرهبری از المانهای ثابت و دائم
رئیس کمیسیون فرهنگی، اجتماعی، زیارت، گردشگری و رسانه شورای شهر مشهد در بازدید از این رویداد گفت: بر اساس مصوبات شورای اسلامی شهر مشهد در سال ۹۸ تلاش کردیم از سمت المانهای موقت که با هزینههای زیاد ساخته، و پس از مدتی جمعآوری میشد، شهر را به سمت بهرهبری از المانهای ثابت و دائم ببریم و تاکنون توانستهایم بخش زیادی از سیاستهایمان را عملی کنیم. با بررسیهایی که انجام دادیم، به این نتیجه رسیدیم که مشهد جزو فقیرترین شهرها در حوزه المانهای دائمی و ثابت بود و سالها در این بخش نتوانستیم یک اثر فاخر و ثابت در شهر ثبت کنیم.
احسان اصولی ابراز امیدواری کرد تا پایان سال ۹۸ و نهایتا تا سال ۱۴۰۰ شاهد تحول بزرگی در مشهد باشیم و به غنیترین شهر ایران در المانهای ثابت تبدیل شویم.
به گفته این عضو شورای شهر، آثار خلقشده در این سمپوزیوم در خیابانها و معابری که به نام این شخصیتهاست، جانمایی خواهند شد: «تعداد کمی از مشاهیر در شهر هستند که خیابانی به نامشان نیست. در اینباره یا خیابانی در شهر به نامشان خواهد شد، یا سردیسهایشان در معابر، پارکها و... نصب میشود.»
آشنایی با چهرههای فاخر
شهریار آلشیخ، معاون برنامهریزی و بودجه شهرداری مشهد، نیز این رویداد را برنامهای برای تجلیل از چهرههای فرهنگی و بزرگ و همچنین تجلیل از هویت شهر مشهد خواند: «ما باید داشتههایمان را پاس بداریم و نسلهای مختلف را با هویت استان و مفاخر هنری و فرهنگی و شهیدان شهر آشنا کنیم.»
به نظر او احداث مجموعههایی همچون باغ مفاخر برای نصب مجسمهها و سردیسهای چهرههای فرهنگی و هنری میتواند بازدیدکنندگان را تشویق کند تا درباره این افراد اطلاعات بیشتری کسب کنند و با آنها آشنا شوند.
او همچنین با اشاره به جانمایی این سردیسها در مکانهای مختلف شهر، گفت: ما وقتی اسم شهید را روی خیابانها میگذاریم، باید منش و روحیه ایثار و ازخودگذشتگی آنها را نیز در شهر تقویت کنیم. قطعا ساخت آثار هنری در این حوزه نیز میتواند به تقویت این نگاه و روحیه کمک کند.
آشنایی جوانان با چهرههای فاخر
سیدمحسن حسینیپویا، رئیس کمیسیون حقوقی، املاک و قراردادهای شورای اسلامی مشهد، نیز در حاشیه بازدید از این سمپوزیوم گفت: نصب این سردیسها در محلات مختلف شهر باعث ایجاد حس تعلق مشهدیها به شهر و همچنین آشنایی بیشتر جوانها با چهرههای فاخر شهر میشود.
او با اشاره به اینکه مفاخر مشهد به همین ۲۰ نفر محدود نمیشوند، این رویداد را نقطه شروع برای شکلگیری اتفاقات مشابه برای دیگر مفاخر بزرگ مشهد خواند.
عضو کمیسیون فرهنگی شورای اسلامی مشهد، ابراز امیدواری کرد که در مراحل بعدی هنرمندان بیشتری در سمپوزیوم شرکت کنند و شاگردان آنها نیز با حضور در سمپوزیوم بتوانند در کنار استادانشان تمرین کنند.
روشی متفاوت برای برگزاری یک رویداد
محمدمحسن مصحفی، سرپرست سازمان فرهنگی-اجتماعی شهرداری مشهد، نیز در آیین گشایش نخستین سمپوزیوم مجسمهسازی مشهد با بیان اینکه شهرداری این آمادگی را دارد تا این دست از اقدامات فرهنگی را تکرار کند، گفت: در این سمپوزیوم تعدادی از مشاهیر و چهرههای بلندآوازه ملی را انتخاب کردیم تا سردیسهایشان به دست مجسمهسازان زبده کشوری ساخته شود: «تعدادی از استادان مجسمهساز برای اولینبار است که برای خلق یک اثر به مشهد آمدهاند.»
به نظر مصحفی، نوع برگزاری سمپوزیوم که میتواند ارتباط تنگاتنگی با مخاطب و جامعه داشته باشد، برای مدیریتشهری مهم بوده است؛ بنابراین روش متفاوتی برای برگزاری این رویداد در نظر گرفته شده است تا مخاطبان و شهروندان ارتباط بهتری با آثار هنری شهر برقرار کنند: «وقتی استادان شاخص اثر فاخری را خلق میکنند که از نظر هنری مطلوب و باکیفیت است، پس از اینکه اثر اکران شود، قطعا به ارتقای سطح سلیقه، ذوق و درک هنری جامعه کمک خواهد کرد.»
رئیس اداره امور هنری سازمان فرهنگی-اجتماعی شهرداری مشهد نیز با بیان اینکه کار اصلی سمپوزیومها یک فرایند جمعی برای تولید اثر هنری است و کمک میکند به اینکه هنرمندان در کنار هم کار باکیفیتتری ارائه دهند، گفت: مردم میتوانند از ابتدا تا انتهای کار شاهد خلق اثری هنری باشند و ارتباط جدیتری با آثار هنری در شهر برقرار کنند.
به گفته صدرا یوسفی، انتقال تجربه به هنرمندان استان در این رویداد برای مسئولان شهری مهم بوده است؛ بنابراین از هنرمندان تراز اول کشور دعوت شده تا در کنار مجسمهسازان استان به خلق اثر بپردازند: «برای اولینبار این رویداد در مشهد انجام شده است؛ ما در مجسمهسازی ایران جایگاه خوبی داریم و این کار به ارتقای جایگاه ما کمک میکند.»
او با بیان اینکه شورای سیاستگذاری با توجه به کیفیت آثار برای جنس مجسمهها تصمیمگیری میکند، گفت: باتوجه به کیفیت آثار، برخی با فایبرگلاس و برخی با برنز ساخته میشود و درنهایت تمام تلاش ما این است که تمام کارها برنز شود.