نقطه آغاز کشف و استفاده از فناوری هستهای به اوایل سال ۱۹۰۰ و زمانی برمیگردد که از پرتوزایی برای تشخیص ترکشها در بدن مجروحان جنگ جهانی اول استفاده شد. از آن تاریخ به بعد، چشمههای رادیواکتیو کاربردهای مختلفی پیدا کردهاند و امروز در بسیاری از امور روزمره زندگی ما مورد استفاده قرار میگیرند.
در بخش درمان، امروز حدود ۷۰ درصد سرطانها با کمک این پرتوها درمان میشوند. اما به جز این بخش، در همه خطوط انتقال مثل لولههای گاز، نفت و آب هم برای رصد وضعیت شبکه از فناوری هستهای استفاده میشود.
در واقع، همه صنایع بزرگی (مانند کشتیرانی) که در آنها با ورقهای فولادی و اتصال این ورقها به یکدیگر سر و کار داریم، برای فرایندهای عکسبرداری خود از فناوریهای هستهای کمک میگیرند.
امروز در کشور ما روزانه به چند شمش رادیواکتیو میرسد. با وجود این، هنوز وابستگی در بنیان این فناوری وجود دارد و برای پیشبرد آن نیازمند وارد کردن چشمههای رادیواکتیو هستیم.
در واقع، زمانی میتوانیم بگوییم که فناوری هستهای ما هویتی بومی دارد که توان تولید چشمههای رادیواکتیو را داشته باشیم.
تا قبل از انقلاب، چشمههای رادیواکتیو به طور کامل از خارج از کشور وارد میشد، اما پس از انقلاب و به دنبال رسیدن به استقلال، باید وابستگی کشور به واردات این فراورده کم شود و توان تولید آن را پیدا کنیم.
امروز تحریمهای ظالمانه علیه کشورمان باعث شده است در خرید چشمههای رادیواکتیو با مشکلات فراوانی روبهرو شویم.
همین مسئله حرکت متخصصان کشورمان را به سمت بومی کردن فناوری تولید این چشمهها افزایش داده است. علاوه بر بحث درمان، صنعت نفت و گاز از صنایع حیاتی در ایران به شمار میرود و رسیدن به فناوری بومی هستهای یکی از نیازهای اساسی کشورمان برای توسعه بیشتر این صنعت به شمار میرود.
در واقع، چه در بخش درمان چه در حوزه صنعت، فناوری هستهای کاربردهای مختلفی در زندگی روزمره همه ما دارد و زمانی میتوانیم به بهترین شکل از این کاربردها استفاده کنیم که توان تولید چشمههای رادیواکتیو را به دست آوریم و به معنای واقعی کلمه، همه این فناوری را بومیسازی کنیم.
دغدغه امروز ما با توجه به اینکه چشمههای رادیواکتیو تاریخ مصرف دارند، تمام شدن مداوم و دغدغه واردات دوباره آنها با تمام چالشهایی است که مسیر واردات این محصول به کشورمان دارد.
از چند سال پیش در کشورمان حرکت پرشتابی را در حوزه بومیسازی فناوریهای هستهای در پیش گرفتهایم و امیدواریم این مسیر به سرعتباعث توانمندی هرچه بیشتر کشورمان در این حوزه شود.
البته منطقی نیست که توقع داشته باشیم ظرف مدتی یک یا دوساله به نقطه پایان راه برسیم. اما حرکت در این مسیر با سرعت خوبی از چند سال پیش آغاز شده است و کشور ما میتواند در آینده با بومیسازی تولید چشمههای رادیواکتیو، توسعه استفاده از ظرفیتهای مختلف فناوری هستهای را با سرعت بیشتری دنبال کند.