از مأموران مخفی زباله تا سطل‌های الکترونیکی

مترجم: هدی جاودانی | هنگامی‌که از تفکیک زباله سخن می‌گوییم، نمی‌توانیم کره جنوبی را نادیده بگیریم. کره جنوبی از معدود کشور‌هایی است که در مدت کمتر از یک دهه توانست ذهنیت مردم خود را درباره تفکیک و مدیریت زباله‌ها به‌کلی تغییر دهد. یک روز معمولی در کره جنوبی به این صورت سپری می‌شود که «زنان مأمور زباله» مخفیانه بر نحوه تفکیک زباله همسایه‌شان نظارت می‌کنند و درصورتی‌که خطایی از آنان سر بزند، آن را ثبت می‌کنند. علاوه‌بر‌این اگر فردی به‌صورت مداوم قوانین تفکیک زباله را زیر پا بگذارد، درنهایت قانون او را وادار خواهد کرد محل زندگی خود را ترک و به مکان دیگری نقل مکان کند. همچنین کسانی که از کیسه‌های غیراستاندارد زباله استفاده کنند، وادار به پرداخت جریمه‌ای تا سقف یک‌میلیون وون، معادل ۱۶۵۰ دلار، خواهند بود و دولت به کسانی که این افراد را شناسایی می‌کنند و گزارش می‌دهند، مبلغی به‌عنوان پاداش هدیه خواهد داد؛ بنابراین تعجبی ندارد که خانم‌های مأمور زباله‌تا این میزان مسئولیت‌پذیری نشان دهند. یکی از فناوری‌هایی که دولت کره جنوبی برای مدیریت زباله به کار گرفته، استفاده از سطل‌های الکترونیکی زباله، مجهز به سیستم تشخیص هویت، برای باقی‌مانده مواد غذایی است. افراد برای ریختن باقی‌مانده مواد غذایی در این سطل‌های زباله، ابتدا از کارت شناسایی خود استفاده می‌کنند، سپس دستگاه وزن، زباله آن‌ها را اندازه‌گیری و بر‌اساس آن قبضی صادر می‌کند.

ژاپن سخت‌گیرانه‌ترین قوانین تفکیک و بازیافت زباله را در دنیا دارد، قوانینی که یادگیری آن‌ها برای بقای شهروندان ژاپنی به کاری ضروری تبدیل شده است. هریک از شهر‌های ژاپن قوانین تفکیک زباله خاص خود را دارند، اما به‌طورکل، زباله‌های خانگی در ژاپن به ۴ دسته احتراق‌پذیر، احتراق‌ناپذیر، زباله‌های محیط‌زیستی و زباله‌های با ابعاد بزرگ تقسیم می‌شوند.
یوکوهاما، دومین شهر بزرگ ژاپن و پرجمعیت‌ترین منطقه این کشور است. شهرداری یوکوهاما زباله‌ها را به ۱۰ گروه مختلف تقسیم کرده است، اما یادگیری این تقسیم‌بندی آن‌قدر پیچیده بوده که کتابچه‌ای برای آموزش آن در‌اختیار شهروندان قرار گرفته است. در این کتابچه ۲۷ صفحه‌ای برای دسته‌بندی و تفکیک ۵۱۸‌نوع زباله، دستورالعمل‌هایی ارائه شده است. به‌طور‌مثال رژ لب‌های مصرف‌شده در گروه زباله‌های سوزاندنی قرار می‌گیرند، اما اگر اندازه رژ لب کمتر از ۳۰‌سانتی‌متر باشد، در گروه فلزات یا پلاستیک‌های کوچک و اگر بیشتر از آن بود، در گروه زباله‌های بزرگ قرار می‌گیرد. البته این شیوه برای مردم یوکوهاما، به‌ویژه سالمندان شهر آن‌قدر دشوار بوده که بخشی از مردم هیچ گاه به‌درستی همه تقسیم‌بندی‌ها و دستورالعمل‌های آن را فرانگرفته‌اند.

آلمان رتبه اول تفکیک زباله را در دنیا دارد. آلمانی‌ها در محوطه سکونت خود، سطل‌های زباله غول‌آسایی به رنگ‌های مختلف دارند که رنگ آبی معمولا به زباله‌های کاغذی یا مقوایی، رنگ سبز یا سفید به زباله‌های شیشه‌ای، رنگ زرد یا نارنجی به پلاستیک و فلزات، رنگ قهوه‌ای به زباله‌های زیست‌تخریب‌پذیر و رنگ خاکستری یا سیاه به زباله‌هایی اختصاص دارد که قابلیت بازیافت ندارند؛ مانند پوشک بچه یا کود‌های حیوانی. اما بعضی زباله‌ها مانند باتری‌های استفاده‌شده یا ابزار‌های الکترونیکی، در این سطل‌های زباله جایی ندارند و شهروندان باید آن‌ها را به مأموران مخصوصی به‌صورت مستقیم تحویل دهند. لباس‌های کهنه و دست‌دوم نیز معمولا فروخته یا به افراد نیازمند اهدا می‌شوند. علاوه‌براین، شهروندان آلمانی می‌توانند به‌ازای پس‌دادن بطری‌هایی با اندازه‌هایی خاص، مبلغی را دریافت کنند. دولت آلمان قانونی وضع کرده است که براساس آن همه مغازه‌داران موظف‌اند با درنظر‌گرفتن محلی، این بطری‌ها را دریافت و هزینه آن را پرداخت کنند.