چو دخـلت نیست خرج آهسته‌تر کن

سمیرا منشادی- حتما برایتان پیش آمده که زندگی خودتان را با برخی از دوستانتان مقایسه کنید و به یک نتیجه تأمل برانگیز برسید: «چرا با آنکه حقوق بیشتری دریافت می‌کنم، بازهم آخرماه، برای خرج و مخارج زندگی ام کم می‌آورم، اما برخی از دوستانم نه، نه تنها کم نمی‌آورند که پس انداز هم می‌کنند.» موضوعی که اگر کمی دقیق به آن نگاه کنید به طور حتم به یک تفاوت اساسی بین زندگی خودتان و این دوستان پی خواهید برد؛ نحوه هزینه کرد مخارج زندگی.
اشتباه نکنید منظورمان اصلا خساست نیست، بلکه صرفه جویی معقولانه و هوشمندانه در خرج و برج‌های زندگی است، آن هم در شرایط اقتصادی کنونی که بیش از گذشته توجه به آن ضروری است. بیشتر افراد در برخورد با مقوله صرفه جویی تصور می‌کنند که اگر کمی کمتر مصرف کنند، مشکلشان برطرف خواهد شد، درحالی که صرفه جویی به معنای درست مصرف کردن است، نه کم مصرف کردن. ازاین رو امروز می‌خواهیم در این پرونده به ارائه برخی از این راهکار‌های هوشمندانه بپردازیم.

قبل از روانه شدن به بازار
بی اطلاعی از دخل و خرج خانه می‌تواند حسابتان را خالی کند، از این رو توصیه می‌کنیم همیشه مخارج ماهیانه خود را یادداشت کنید تا بتوانید صورتی کلی از اقلامی که بابتشان هزینه می‌کنید، داشته باشید. به عبارت ساده‌تر از سبد اقتصادی خانوار تان که می‌تواند شامل خورد و خوراک، پوشاک، بهداشت و درمان، انرژی، اجاره، آموزش و فرهنگ، خدمات نگهداری و تعمیر و تزئین باشد، خبردار شوید و طبق این جدول هزینه هایتان را اولویت بندی کنید تا از خرج‌های اضافه پیشگیری شود.

خرج و برج‌های اضافی
اگر جزو آن دسته از افرادی هستید که زیاد به کافی شاپ و رستوران می‌روید یا در ماه زیادی به مجله و فیلم پول می‌دهید حتما باید این هزینه هایتان را محدودتر کنید. به عبارت دیگر یکی از روش‌های ساده برای پس انداز کردن و جلوگیری از حیف و میل درآمد، حذف یا تعدیل خرید‌های غیرضروری است که معمولا هم از روی عادت انجام می‌شود و کافی است که قبل از خرید آن‌ها از خود بپرسیم آیا واقعا خریدش ضرورت دارد؟ با پاسخ به این پرسش می‌توانید به راحتی خرج‌های غیرضروری تان را شناسایی و آن‌ها را حذف و پول بیشتری پس انداز کنید.

پس انداز کردن از حقوق
شاید تعجب کنید؛ پس انداز کردن، خودش از روش‌های کم خرج کردن است. اگر فکر می‌کنید پولی باقی نمی‌ماند که بخواهید پس انداز کنید یا حتما باید پس از خرج‌های ماهیانه، باقی مانده پول‌های ته حسابتان را پس انداز کنید، سخت در اشتباهید، چون با این نگاه هیچ گاه نمی‌توانید پولی پس اندازه کنید. درعوض اگر تصمیمتان برای این موضوع جدی باشد، می‌توانید حتی با کمترین حقوق هم پس انداز کنید و برای هزینه‌های معمول زندگی تان هم کم نیاورید. برای این منظور اگر کارمند یا حقوق بگیر هستید اول هرماه باید مقداری از پولتان را به حساب دیگری واریز کنید. اگر هم حقوقی ثابت دریافت نمی‌کنید با بدهکار کردن خودتان با خرید بیمه عمر، سهام یا تکه‌ای زمین و طلا هرچند کم ارزش می‌توانید پس اندازه کردن را شروع کنید.

گرمایش و سرمایش منطقی
انـرژی هـای فسیلی ســرمایه کــشـورمان هسـتند و بایــد در مصـرف آن‌ها دقت کنیم. افزون بر این مصرف نادرست آن ها، سبب بالا رفتن هزینه‌های معمول زندگی مان هم می‌شود. اگر می‌خواهید هزینه‌های آبونمان و مصرف ماهیانه تان را پایین بیاورید باید از سیستم‌های سرمایشی و گرمایشی درست استفاده کنید. برای نمونه لامپ‌های اضافه را خاموش کنید، وسایل گرمایشی و سرمایشی را مرتب تعمیر و درهنگام خرید آن‌ها حتما به برچسب انرژی درج شده برروی وسیله دقت کنید و به جای زیادکردن بخاری یا پکیج، لباس گرم بیشتری بپوشید.

خرید منطقی و هوشمندانه
خرید کردن آنچه لازم دارید، امری ضروری است. پس فهرست خریدی از نیازهایتان تهیه کنید و سپس راهی بازار شوید. مشکل بیشتر افراد در زمان خریدکردن این است که تا چشمشان به چیزی که نباید می‌افتد هدف از بازار آمدنشان در آن لحظه را به کل فراموش و مسیر جدیدی را در خریدهایشان دنبال می‌کنند. به همین دلیل توصیه می‌کنیم در تمام مدت خرید کردنتان، به فهرستی که به همراه آورده اید، پایبند باشید و تنها آنچه را لازم دارید بخرید. باید برای هرنیازتان مبلغ مشخصی را کنار بگذارید و در ماه طبق همان برنامه ریزی خرید و اگر مقداری از این پول اضافه ماند آن را پس انداز کنید.

بازارگردی حساب شده
تفریح کردن و وقت گذراندن با دوستان بسیار خوب است، اما گاهی در جمع دوستان حساب و کتاب همه چیز از دستمان خارج می‌شود، به ویژه وقتی که دوستان مجرد یا بدون بچه داریم. این افراد معمولا دغدغه‌هایی مشابه ما برای خرج کردن ندارند؛ بنابراین یادتان باشد هربار که با این گروه از دوستان قرار می‌گذارید، کارت بانکی به همراه نبرید و پول نقد کمی هم در کیف پولتان بگذارید، درست به اندازه ضرورت. این کار باعث می‌شود تحت تاثیر حال و هوای آن‌ها قرار نگیرید و از خرج‌های بی مورد خودداری کنید. همچنین اگر خودتان به تفریح می‌روید سعی کنید به جای رفتن به مکان‌های لوکس به جا‌هایی مانند پارک یا سینما بروید که کم خرج‌تر و شادترند.

جایگزین‌های هوشمندانه
اگر فرزند کوچکی داشته باشید، بخشی از هزینه هایتان در ماه صرف لباس، پوشک و اسباب بازی می‌شود. همه این‌ها خوب و لازم است، اما اگر نمی‌خواهید هزینه زیادی برای آن‌ها بکنید باید خریدهایتان را هوشمندانه کنید. برای نمونه به جای اسباب بازی می‌توانید چند تکه از وسایل بی خطر مانند بشقاب، قاشق و لوازم منزل را به فرزندتان بدهید تا سرگرم شود. به کارگیری این وسایل به جای اسباب بازی قوه تخیل فرزندتان را تقویت هم می‌کند یا هنگامی که قصد بیرون رفتن از خانه را ندارید و در خانه هستید، به جای استفاده از پوشک، سراغ کهنه بروید. همچنین به جای اینکه هزینه زیادی برای خرید غذا از بیرون و رفتن به رستوران بکنید، می‌توانید درخانه غذا درست کنید و بعد همراه سایر اعضای خانواده آن را در پارک یا خارج از شهر میل کنید.

پیش به سوی حراجی‌ها
بــــرای اینــکه در هزینه‌های پوشاک و خــورد و خوراکتان صرفــه جویی کنید می‌توانید از حراجی‌ها کمک بگیرید. فقط حواستان باشد برخی از حراجی‌ها آن قدر قیمت‌ها را بالا می‌برند که در زمان تخفیف به قیمت واقعی خودش می‌رسد؛ بنابراین دور این دسته از حراج‌ها را باید خط بکشید و به دنبال شناسایی حراج‌های واقعی باشید. معمولا در پایان هرفصل بسیاری از فروشگاه‌های پوشاک تخفیف می‌زنند، همچنین برخی از فروشگاه‌های خوراکی که تازه افتتاح می‌شوند برای جلب مشتری تخفیف‌های خوبی دارند. توصیه‌ می‌کنیم از این فروشگاه‌ها خرید‌های کلی انجام بدهید تا بیشتر به نفعتان باشد.

پیاده روی و صرفه جویی
بخشی از هزینه‌های زندگی صرف حمل ونقل می‌شود. اگر ماشین نداشته باشید و برای رفتن به هر مکانی که کار دارید از تاکسی استفاده کنید، باید بابت این رفت وآمد‌ها کلی هزینه پرداخت کنید. ازاین رو به خودتان کمی سختی بدهید و زودتر از خانه بیرون بیاید و به جای تاکسی گرفتن پیاده
به مکان‌های مد نظر بروید یا از وسایل نقلیه عمومی مانند مترو و اتوبوس استفاده کنید. بهتر است برای تأمین مایحتاج خود از فروشگاه ها، آرایشگاه ها، مراکز پزشکی، ورزشی و... نزدیک منزلتان استفاده کنید. با این کار هم کرایه تاکسی نمی‌دهید و هم با انتخاب گزینه پیاده روی کالری بیشتری می‌سوزانید.

برند‌ها و هدررفت سرمایه
برخی از ما دوست داریم که مارک بپوشیم و حتی بچه هایمان را هم به این کار عادت می‌دهیم. در صورتی که بچه‌ها در حال رشد هستند و خرید لباس‌های مارک برای آن‌ها کاری عقلانی نیست. لباسی که امروز می‌خرید برای ۶ ماه دیگرشان به درد نمی‌خورد، بنابراین تا حد امکان باید سراغ لباس‌های گران قیمت و برند‌های خارجی یا حتی ایرانی نروید. اینکه لباسی که می‌خواهید بخرید زیبا و باکیفیت باشد، کافی است. قول می‌دهیم هنگامی که فرزندتان بزرگ شد به خاطر پولی که برای آینده اش کنار گذاشته اید از شما بیشتر تشکر کند تا خرید لباس‌های مارک در کودکی اش.

نرم افزار‌های دخل و خرج
اگر نوشتن و حساب و کتاب سنتی برایتان سخت است یا فراموش می‌کنید که خریدهایتان را روزانه ثبت کنید، پیشنهاد می‌دهیم یکی از نرم افزار‌های دخل وخرج را روی گوشی همراهتان نصب کنید. این نرم افزار‌ها براساس داده‌هایی که به آن‌ها می‌دهید قابلیت برنامه ریزی برای پس انداز کردن را به خوبی دارند. در ادامه با تعدادی از این نرم افزار‌ها آشنا می‌شویم.
تاکسی اپس
از جذاب‌ترین اپ‌های موبایلی مدیریت درآمد و هزینه است که برنامه ریزی دخل و خرج را بسیار ساده برای شما انجام می‌دهد.
حسابداری پارمیس همراه
در این نرم افزار می‌توانید به راحتی تراکنش ها، حساب ها، گزارش‌های مالی، چک ها، وام و اقساط خود را به روز ببینید و تحلیل کنید.
خانه ما
ثبت هزینه‌ها و درآمد‌ها و دسته بندی آن‌ها و گزارش‌های آماری و نموداری به صورت روزانه، هفتگی، ماهیانه و سالیانه یا در بازه زمانی دلخواه بخشی از امکانات این نرم افزار است.