وزیر خارجه: به مذاکرات خوشبینیم

به گزارش شهرآرانیوز؛ حسین امیرعبداللهیان وزیر امور خارجه در گفت‌وگو با نشریه انگلیسی فایننشال تایمز گفت: ما در دولت جدید چند هفته ای است که گفت و گوها را شروع کرده‌ایم. آنچه که برای ما در مذاکرات وین مهم است لغو تحریم های یک جانبه آمریکا و بازگشت همه طرف ها به تعهدات برجامی خود است. من فکر می کنم یک تفاوت اساسی بین هیئت جمهوری اسلامی ایران و طرف های غربی وجود دارد و آن این است که هیئت جمهوری اسلامی ایران با ابتکار عمل و جدیت و با یک برنامه مدون از ابتدای مذاکرات اخیر وین در میز مذاکره حضور پیدا کرد.

وی ادامه داد: از جمله مشکلاتی که ما در این مدت با آن مواجه هستیم این است که طرف مقابل فاقد یک ابتکار عمل جدی است. حتی گاهی اوقات ما دچار تردید می شویم که آیا واقعاً طرف‌های غربی به دنبال رسیدن به یک توافق هستند؟ آیا واقعاً طرف‌های غربی به دنبال این هستند که تحریم های ایران بر مبنای برجام و قطعنامه ۲۲۳۱ از میان برداشته شود یا آن که آنها فقط یک نگرانی دارند و نگرانیشان نیز برنامه صلح آمیز هسته‌ای ایران است و در این چارچوب فقط می‌خواهند نگرانی خود را برطرف کنند. حتی ما بارها در مذاکرات به آن‌ها اعلام کرده‌ایم که اگر می‌خواهید نگرانی شما از برنامه صلح‌آمیز هسته‌ای ایران برطرف شود، شما هم باید نگرانی ما را در حوزه تحریم هایی که در برجام قرار بود از میان برداشته شود، برطرف کنید. در این چارچوب اتفاق دیگری هم رخ داد و آن اینکه راب مالی نماینده ایالات متحده آمریکا از طریق تبادل non-paper به مذاکرات پیوست.

وزیر خارجه ادامه داد: طرف آمریکایی بارها به ما اعلام کرد که رئیس جمهور آمریکا حسن نیت دارد و همچنین اینکه آنها به دنبال یک توافق هستند و برای رسیدن به این توافق وقت زیادی هم ندارند. ما هم به آنها گفتیم و این جمله را باز هم تکرار می کنیم که ما هم به دنبال یک توافق خوب هستیم. ما هم از توافق خوب در کوتاه ترین زمان استقبال می کنیم اما این توافق باید دربردارنده حقوق مردم ایران باشد.

به گفته وی، این توافق خوب از نظر ما باید همه تحریم هایی که در سال ۲۰۱۵ برای برداشته شدن آن ها توافق صورت گرفت و به JCPOA موسوم شد را شامل شود. امروز که ما داریم با هم صحبت می‌کنیم پیشرفت‌هایی در مذاکرات حاصل شده اما همه آنچه را که باید ذیل برجام به آن برسیم محقق نشده است.

امیرعبداللهیان افزود: آن بخشی که مربوط به تعهدات طرف ایرانی است، مثل یک فرمول ریاضی روشن است. کاملا مشخص هست که ما چه اقداماتی را باید انجام دهیم و چگونه این اقدامات ما راستی‌آزمایی خواهد شد. این امر از طریق IAEA خواهد بود لذا طرف مقابل می تواند نگرانی نداشته باشد ولی ما همچنان نگرانیم. اول از همه نگران تضمین هستیم. طرف آمریکایی هنوز تضمین محکمی را به ما ارائه نمی‌دهد. حتی بر خلاف حقوق بین الملل آقای راب مالی اعلام می‌کند که ما نمی‌توانیم متعهد شویم که دولت بعدی آمریکا بر تعهداتی که ما خود را ملزم به اجرای آن می دانیم، باقی بماند. شما می‌دانید این خلاف حقوق بین الملل است. این مغایر با حقوق مسلم درج شده در متون شناخته شده حقوقی بین المللی است.

وی گفت: بر مبنای حقوق بین‌الملل حتی اگر در یک کشور یک دولت شورشی یا کودتا بر سر کار بیاید، آن دولت موظف است به تعهدات بین المللی دولت و دولت های قبلی آن کشور پایبند باشد. لذا اصلاً برای ما قابل قبول نیست که طرف آمریکایی بگوید توافقی با شما می کنیم که اعتبار آن حداکثر تا پایان کار این دولت است. آنها می گویند حتی برای اعتبار آن تا پایان کار این دولت هم یک‌سری شروط، حاشیه ها و محدودیت هایی وجود دارد. اما با همه این ها ما در میز مذاکره پیشرفت‌هایی داشته‌ایم و امیدوار هستم این پیشرفت ها منجر به یک توافق خوب شود. برای رسیدن به این توافق خوب، واقع‌بینی طرف غربی می تواند تعیین کننده باشد.

امیرعبداللهیان در ادامه گفت: ما حتماً علاقه‌مند هستیم که مذاکراتمان منجر به لغو کامل تحریم ها شود اما در یک نگاه واقع بینانه چارچوب تحریم‌هایی که در این دور از مذاکرات، موسوم به مذاکرات وین، برای لغو هدفگذاری شده و کشورهای ۱+۴ و نماینده اتحادیه اروپا بر آن تمرکز و تاکید دارند این است که تحریم هایی که در برجام و سند برجامی سال ۲۰۱۵ باید لغو می شد، همگی از میان برداشته شود. ضمنا تمام تحریم هایی که به صورت یک جانبه در دوره ترامپ علیه اشخاص و نهادهایی در جمهوری اسلامی ایران وضع شده است نیز باید از میان برداشته شود.

وی ادامه داد: در مذاکراتی که تا الآن با طرف های مقابل در وین داشتیم، آن ها در مورد تحریم‌های دوران ترامپ فقط لغو آن بخش از تحریم‌ها را می پذیرند که نفع اقتصادی ما را از برجام با مشکل مواجه می کند. این همه ی آن چیزی نیست که ما به دنبالش هستیم. این که ترامپ ذیل برخی ادعاها مثل برنامه موشکی ایران، مباحث منطقه ای یا بحث های حقوق بشری به طور یکجانبه، ظالمانه و نادرست، اشخاص حقیقی و حقوقی را در ایران مورد تحریم قرار داده قابل قبول نیست و طبیعی است وقتی که ما در تعهدات هسته ای خودمان در مورد هر آنچه به تولید اضافی اورانیوم غنی شده و دستگاه های سانتریفیوژ مربوط است توافق می کنیم که با آن چه کنیم، انتظار داریم که تکلیف زیاده روی های دولت آمریکا در دوره ترامپ هم روشن شود. این هم یکی از چالش هایی است که الان در میز مذاکرات وین وجود دارد.

وی تضمین را یکی از بحث ها و چالش‌های جدی ایران در میز مذاکره عنوان کرد و گفت: ما معتقد هستیم که طرف‌های مقابل باید چند تضمین را به ما بدهند. این تضمین ها را باید طرف آمریکایی و سه کشور اروپایی به صورت قوی در مقابل جمهوری اسلامی ایران به نمایش بگذارند. سطح اول تضمین ها تضمین سیاسی است. به ما گفته می شود که اظهاراتی که آقای جو بایدن در اجلاس اخیر G7 داشته و تعهد خود را در آنجا اعلام کرده است، می تواند یک تضمین سیاسی قوی باشد.

وزیر خارجه کشورمان افزود: اساسا در افکار عمومی ملت ایران به دلیل خروج آمریکایی‌ها از برجام و بدقولی طرف‌های غربی سخن رئیس یک کشور آن همه ایالات متحده آمریکا به عنوان تضمین، پذیرفتنی نیست. من هفته گذشته در پارلمان حدود دو ساعت و نیم راجع به مذاکرات وین در مقابل نمایندگان مردم باید پاسخ می دادم. در آنجا نمایندگان مردم به من می گفتند که اصلا تعهد آقای جو بایدن که همچنان روش‌های نادرست ترامپ را درخصوص اعمال تحریم ها علیه ملت ایران دنبال می‌کند، نمی‌تواند یک تعهد قوی باشد اما به هرحال تضمین سیاسی یک سطح از تضمینی است که طرف آمریکایی باید بدهد و راجع به جزئیات آن گفت‌وگوها در وین به عمل آمده است.

وی افزود: تضمین حقوقی و قانونی نیز برای ما مهم است. طرف آمریکایی از طریق واسطه اتحادیه اروپا به ما در non-paper ها و پیام‌هایی که ارسال می‌کند، تأکید می کند که به هیچ وجه قادر نیست این توافق را در کنگره به تصویب برساند. برای ما تضمین قانونی طرف آمریکایی و طرف غربی هم مهم است. من حتی به همکارم آقای دکتر باقری گفتم در مذاکرات می‌توانند به طرف‌های غربی بگویند اگر نمی توانید به صورت قانون در مجلس خود این توافق را به تصویب برسانید، حداقل پارلمان کشورتان یا رئیس پارلمان های کشور هایی که طرف مذاکرات برجامی ما هستند می توانند در یک بیانیه سیاسی پایبندی خود را به این توافق و به بازگشت به اجرای توافق برجام اعلام کنند.

وی با بیان این که به هر حال در موضوع تضمین حقوقی هم طرف های مقابل و آمریکا و سه کشور اروپایی ابتکار مشخصی را ندارند، افزود: در خصوص تضمین اقتصادی هم آنها می گویند اگر دولت بعدی روی کار بیاید ما تضمینی را در این رابطه نداریم. ما امیدوار هستیم که واقع بینانه برخورد کنند. چراکه ما به سطح جدی از تضمین ها نیاز داریم.

وزیر خارجه افزود: من در جلسه هفته گذشته در پارلمان دیدم که برخی از نمایندگان مجلس ما یک ایده ای را دنبال می کنند که می بایست مجلس، قانونی را تصویب کند که این بار اگر هریک از طرفین برجام از تعهدات خود خارج شدند، ما بتوانیم بر اساس یک مدل از مکانیسم ماشه بلافاصله به غنی‌سازی برگردیم آن هم در هر سطحی که مجلس، دولت را به آن موظف خواهد کرد. این امر می تواند پیچیدگی هایی را ایجاد کند. لذا به نفع طرف‌های مقابل است که در موضوع تضمین، واقع‌بینانه عمل کنند و بر مبنای حقوق بین الملل ابتکارات و اقداماتی را روی میز قرار دهند.

امیرعبداللهیان در بخش دیگری از این گفت‌وگو تصریح کرد: آمریکایی ها پیام های زیادی را به ما می‌دهند برای اینکه با ما مستقیماً گفت‌وگو کنند. آخرین پاسخ ما به آمریکایی ها و واسطه هایی که آمده بودند این بود که هرگونه گفتگو، تماس و مذاکره با آمریکا برای دولت من هزینه بسیار سنگینی خواهد داشت. ما حاضر نیستیم بدون این که یک چشم انداز روشن و قوی برای رسیدن به یک توافق خوب با تضمین پایدار در مقابل مان قرار داشته باشد، وارد پروسه مذاکره مستقیم با آمریکا شویم. ما از طریق واسطه ها به آمریکایی ها گفتیم که اگر نیت واقعی دارید، قبل از هرگونه گفت و گو و تماسی می بایست چند اقدام عملی بر روی زمین انجام دهید آن هم چند ابتکار عملی و محسوس. مثلا بخشی از پول های بلوکه شده ما نزد بانک های خارجی، آزاد شود و یا این که بخش هایی از تحریم‌هایی که علیه ایران اعمال می شود، با یک فرمان اجرایی رئیس‌جمهور صرفاً به نشانه حسن نیت لغو شود تا ما باور کنیم که حرف هایی که آمریکایی ها می زنند قابلیت اجرا دارد و آنها برای اجرای آن اراده جدی دارند.

وی ادامه داد: ضمنا این میز مذاکره است که مشخص می کند تصمیمات بعدی ما چه سمت و سویی را داشته باشد. اما در مجموع ما خوشبین هستیم. طرف‌های مقابل تلاش می‌کنند با وارد کردن شوک و با دیپلماسی بازی با زمان ما را محدود کنند و بگویند شما در حال از دست دادن زمان هستید و باید هر چه زودتر به توافق برسید ولی ما معتقدیم که تا به نقطه خوب نرسیم و تا از در دسترس بودن یک توافق خوب اطمینان حاصل نکنیم، مذاکرات باید ادامه پیدا کند.

به گفته وی ، این که چه زمانی به این توافق خوب خواهیم رسید، بستگی به طرف مقابل دارد. این آمریکا است که مسئول اصلی این فضای تحریمی علیه جمهوری اسلامی ایران است و آمریکا باید در عمل نشان دهد که آیا واقعاً به دنبال رسیدن به یک توافق خوب و مرضی الطرفین که منافع جمهوری اسلامی ایران را از برجام به طور کامل تأمین کند هست یا خیر.

منبع: ایسنا