سمیرا شاهیان - شکی نیست هر روز که از خانه بیرون می‌آییم با نمونه‌های زیادی از سدمعبر روبه‌رو می‌شویم؛ مواردی همچون چیدن قفسه‌های چیپس و پفک و تنقلات جلوی سوپر مارکت‌ها به طوری که بخشی از فضای عبور پیاده‌روها را مسدود کرده، تعمیر خودروی خاموش شده در پیاده‌روها،پارک کردن خودرو در پیاده رو یا روی پل خانه ها و حتی مسیر دوچرخه و قرار دادن جعبه‌های میوه بیرون مغازه میوه‌فروشی.این ها فقط بخشی ازمصداق های سدمعبراست که به وضوح می‌بینیم و البته با بی‌تفاوتی از کنار آن‌ها عبور می‌کنیم.سد معبر در شهر که تعدادشان یکی دو تا هم نیست نوعی جرم است .در این اتفاق حقوق شهروندی نادیده گرفته می‌شود و سلامت روان و زیبایی شهر آسیب می‌بیند. فرصت را مغتنم شمردیم تا چند خطی درباره این معضل اجتماعی و راهکارهای برطرف ساختن آن‌ها باسید محسن رهنمایی،مدیر کل هماهنگی و نظارت بر خدمات شهری شهرداری مشهد به گفت وگو بنشینیم.
مصادیق سد معبر
اصناف
مغازه‌داران با قرار دادن کالا و اجناس خود در پیاده‌رو و اشغال معابر عمومی موجب اخلال در رفت‌وآمد عابران پیاده می‌شوند، همچنین تصویری نازیبا و آشفته در فضای آمدوشد به‌وجود می‌آورند.
راهکار : بهتر است قبل از ایجاد شغل جدید، موقعیت محل کسب را متناسب با همان شغل انتخاب کنیم تا ناچار به استفاده از پیاده‌رو نشویم، زیرا آنچه مشتری را جذب می‌کند، زیبایی و نظم واحد صنفی است.
دست فروشان
افراد دست‌فروش با اشغال پیاده‌رو برای عابران ایجاد مزاحمت کرده و برخی از آن ها با فروش جنس‌های تقلبی و ارزان، سلامت شهروندان را به خطر انداخته‌اند و باعث شیوع بیماری‌ها می‌شوند.
راهکار :یادمان باشد؛ بیشتر دست فروشان به علت تنگنای مالی مجبور به انتخاب این روش کسب شده‌اند، بنابراین حمایت از این افراد وظیفه همه ما به ویژه مسئولان شهری است. برای این منظور هم بهترین گزینه ایجاد بازارهای موقت است که در مکان های خاصی مانند حاشیه بوستان‌ها ایجاد می‌شوند.
برپاکنندگان چادر
نصب چادر در معابر، نظم محیط را برهم می‌زند و سبب بروز مشکلات امنیتی و اخلال در آمدوشد می‌شود. همچنین نصب چادر در بوستان‌ها به فضای سبز آسیب رسانده و انباشت زباله و نازیبایی چهره شهر را به‌دنبال دارد.
راهکار : مسافران می‌توانند برای نصب چادر به محل‌های اسکان که از سوی شهرداری مشخص شده و دارای امکانات لازم است، مراجعه کنند.
کارتن خواب‌ها
حضور کارتن‌خواب‌ها در شهر، آسیب‌‌های اجتماعی متعددی به‌دنبال دارد و سلامت روانی شهر را به‌خطر می‌اندازد.
حفاری‌ها
حفاری‌های غیرمجاز و فاقد اصول ایمنی و تابلوهای هشداردهنده، سد معبر است.
ریختن نخاله‌های ساختمانی
تخلیه مصالح ساختمانی حاصل از تعمیر یا ساخت‌وسازها در مسیر شهروندان سد معبر است.
راهکار : اگر قصد ساخت و ساز داریم باید پس از انجام مراحل اولیه ساخت‌وساز، مصالح ساختمانی و آهن‌آلات را در قسمت داخلی ساختمان تخلیه کنیم.
توقف خودروها
پارک کردن خودروها در مکان‌های نامناسب به شیوه‌ای که پیاده‌رو را مسدود کند و باعث هدردادن وقت دیگران شود، سدمعبر است.
وانت‌بارها
وانت‌‌بارهای دوره‌گرد و ثابت -هرچند به اجبار معیشت این کار را می‌کنند-نیز جزو گروه‌هایی هستند که سبب سد معبر می‌شوند.
نصب پارچه نوشته‌ها
نصب پارچه نوشته‌ها به‌صورت افقی و داربست‌های فلزی در معابر و پیاده‌روها بدون مجوز و رعایت نکات ایمنی، سدمعبر محسوب می‌شود.
نصب سایبان
نصب سایبان‌هایی که چهره شهر را ناخوشایند می‌کند از مصادیق آشکار سد معبر است.
ایجاد موانع فیزیکی
ایجاد موانع فیزیکی ثابت و موقت بدون مجوز در معابر و پیاده‌روها سد معبر است.
آمار سد معبر از نگاه 137
3825 تماس تلفنی
از فروردین تا آذر 1399 تعداد 3825 تماس تلفنی با موضوع مزاحمت‌های کسب و پیشه و انبارها در مرکز 137 شهرداری مشهد ثبت شده است.
76%
تعداد تماس‌های تلفنی به مرکز 137 درباره مزاحمت مشاغل در سال 1400 نسبت به سال پیش از آن، 76 درصد افزایش داشته است.بالاترین درصد فراوانی مزاحمت شغلی نیز مربوط به تعمیرگا‌ه‌های خودرو، صافکاری‌ها، نقاشی‌ها و ... بوده است.
الو پلیس 110
در صورتی‌که پارک خودرو روبه‌روی منازل، سد معبر و ایجاد مزاحمت کند ما شهروندان می‌توانیم موضوع را به پلیس110 اطلاع دهیم. دیگر تخلف‌ها را هم می‌توان به مرکز ارتباطات مردمی شهرداری مشهد 137 بازتاب دهیم.
قانون چه می‌گوید؟
ماده 55
طبق تبصره یک بند دو ماده ۵۵ قانون شهرداری‌ها، سدمعابر عمومی و اشغال پیاده‌روها و استفاده غیرمجاز از بوستان‌ها و باغ‌های عمومی برای کسب یا سکنی یا هر عنوان دیگری ممنوع و شهرداری مکلف به رفع موانع موجود است.
ماده 96
طبق تبصره شش ماده ۹۶ قانون شهرداری‌ها معابر، بستر رودخانه‌ها، مجاری فاضلاب شهرها، باغ‌ها و گورستان‌های عمومی، مِلک محسوب می‌شود و در مالکیت شهرداری است.
ماده 692
با توجه به ماده ۶۹۲ قانون مجازات اسلامی و طبق فتوای مراجع تقلید، تجاوز به پیاده‌روها و سد معبر شرعا جایز نیست.
چند راهکار دیگر
به کودکان کار که سر چهارراه‌ها حضور دارند، کمک نکنید. بیشتر این کودکان با نظارت افراد سودجو و سازمان‌یافته اقدام به این کار می‌کنند.
به کارگرنماهایی که در حاشیه خیابان‌ها می‌ایستند کمک نکنید. این افراد در ایست کارها، ثبت‌نام نمی‌کنند و تمایلی به کار کردن ندارند و بیشتر مایل به دریافت پول از شهروندان هستند. از کارگران ساختمانی دارای تخصص و تأییدیه اداره کار که در ایست‌کارها حضور دارند، کمک بگیرید.
کسبه باید از گذاشتن وسایل در پیاده‌روها خودداری کنند تا حق و حقوق عابران پیاده ضایع نشود.
سد معبر در 4 ماه نخست 1401 از نگاه خدمات شهری
10 هزار
برای پاک‌سازی معابر و سهولت در آمدوشد شهروندان حدود 10 هزار دست‌فروش و دوره‌گرد جمع‌آوری شدند.
1200 مورد
1200 شی که کسبه و صنوف در پیاده‌روها جاگذاری کرده بودند و امنیت شهروندان در رفت‌وآمد را مختل کرده بود، جمع‌آوری شدند.
2100
2100 مورد چادرخوابی به محل‌های اسکان زائران هدایت شدند
1350 نقطه
1350 نقطه از مرکز شهر که راه‌بندان شده و حق پارک خودرو را از شهروندان سلب کرده بود، پاک‌سازی شدند.
135 خودرو
135 دستگاه خودرو که در حاشیه خیابان‌ها رها شده بودند با همکاری کلانتری‌ها به پارکینگ منتقل شدند.