رضا سلیمان‌نوری| اگر بخواهیم یک راه برای بهبود شرایط اجتماعی جامعه از ابتدای شهرنشین شدن انسان تا همین امروز معرفی کنیم، این راه چیزی جز تعلیم و تربیت درست نیست؛ به همین دلیل است که در تمام این دوران‌ها، آموزش صحیح جزو مهم‌ترین اصول زندگی بشر بوده است. درنتیجه معلمان جایگاه ویژه‌ای در منظومه گسترده زندگی انسانی داشته‌اند. جایگاه این مهم در جامعه امروزی ایران که براساس اصول اسلامی ایجاد شده است، بسیار مهم‌تر است؛ زیرا دین اسلام، دین آموزش درست زندگی است و پیامبر اکرم(ص) هم بزرگ معلم مسلمانان محسوب می‌شوند.
این مقدمه را آوردم تا در این نوشتار، ادای احترامی به یکی از معلمان بزرگ اما کمترشناخته‌شده معاصر مشهد کنم؛ معلمی که کمتر از یک هفته است جهان فانی را وداع گفته و به دیدار یار شتافته است و زین پس از آن جهان، نظاره‌گر اعمال و رفتار شاگردان خود است؛ شاگردانی که در بازه زمانی حدود چهل سال در مراکز مختلف فرهنگی ازجمله نهضت سوادآموزی، مرکز تربیت‌معلم شهیدکامیاب، مدرسه عالی شهیدمطهری و مجتمع فرهنگی امام‌باقر(ع) به آن‌ها درس خوب زیستن و خوب مسلمان بودن را می‌آموخت.
سخن از حجت‌الاسلام‌والمسلمین شیخ‌غلامرضا ذاکری است؛ بزرگمردی که هرچند آموختن دروس طلبگی را در تربت‌حیدریه شروع کرد، پس از مهاجرت به مشهد، سال‌هایی چند از محضر درس مرجع بزرگ مقیم مشهد، حضرت آیت‌ا...العظمی سیدمحمدهادی حسینی‌میلانی، بهره برد و در نزد وی، مشق دین و مبارزه را هم‌زمان آموخت. همین امر باعث شد در سال‌های قبل از پیروزی انقلاب اسلامی، به‌عنوان طلبه‌ای جوان، همراه و همکار دانشجویان مبارز آن دوران باشد. این همراهی در سال‌های پس از پیروزی انقلاب57 به‌گونه‌ای دیگر ادامه پیدا کرد و او برخلاف برخی دیگر از روحانیان مبارز آن دوران، حضور در سنگر آموزش و هدایت جوانان را برتر از فعالیتهای رسمی سیاسی دانست و بدین دلیل، مسئولیت معاونت تبلیغات نهضت سوادآموزی خراسان را قبول کرد تا هم خود بیشتر در خدمت اقشار ضعیف جامعه باشد و آنان را آگاه کند و هم با اعزام مبلغ دینی به روستاها و مناطق محروم، شرایط اجتماعی در آن محدوده‌ها را بهبود بخشد. هم‌زمان با این عمل نیز منطقه محروم کوی‌رضاییه مشهد را به‌عنوان مکانی برای گسترش فعالیتهای فرهنگی خویش برگزید و به مدت سه دهه، امام‌جماعت و گرداننده فعالیتهای فرهنگی آن منطقه شد و در حاشیه تدریس در تربیت‌معلم شهیدکامیاب به مردم آن منطقه درس آموخت. این مرد تلاشگر حوزه فرهنگ پس از این دوره و باتوجه‌به گسترش روزافزون منطقه قاسم‌آباد و در مظان تخریب فرهنگی بودن این محدوده، فعالیتهای فرهنگی‌اش را در مسجد جامع، حوزه علمیه و مجتمع فرهنگی امام‌محمد‌باقر(ع) ادامه داد و تا حد زیادی خلأ فرهنگی این محدوده را با گسترش این مسجد جبران کرد؛ البته این اقدامات، هم‌زمان با حضور مؤثر مرحوم ذاکری در مراکز عالی حوزوی و دانشگاهی، به‌ویژه دبیرستان پسرانه شهیدمطهری، واقع در کوچه سراب بود؛ دبیرستانی که در محل حسینیه سابق مرحوم عابدزاده ساخته شده بود و تا وقتی استاد در آن مسئولیت داشت، به بهترین نحو راه و روش سازنده را ادامه میداد.
شیخ‌ذاکری برای تربیت نسلی بهتر، از تمام امکانات و جایگاهی که می‌‌توانست داشته باشد، گذشت کرد و ترجیح داد تمام وقت و اراده خود را برای توانمند کردن نسل‌‌های خروجی مدرسه شهیدمطهری بگذارد. دغدغه‌‌مندی، شناخت و تلاش‌‌های مخلصانه استاد ذاکری، مثال‌‌زدنی بود. حسن‌خلق، تواضع، ادب و مهربانی، از دیگر ویژگی‌های او محسوب میشد. وی پیشرو و خط‌‌شکن بود و وقتی کاری را درست می‌‌دانست و احساس تکلیف میکرد، با تمام توان و امکانات وارد عرصه میشد. حجت‌الاسلام‌والمسلمین ذاکری، اولین نفر در مشهد بود که تیم تبلیغی تشکیل داد. وی با تربیت و اعزام نیروهای تبلیغی به نقاط مختلف، کار تبلیغ دین را با تمام توان انجام میداد.
مرحوم ذاکری در کلاس بسیار باصلابت و جدی و در بیرون کلاس، بسیار مهربان بود و هیچ‌‌گاه به شاگردانش با زاویه دید عالم و جاهل نگاه نکرد. وی که همیشه بر انتخاب بهترین‌‌ها تأکید میکرد، کلاسش را همیشه با ذکر یک حدیث آغاز میکرد که نشان‌‌دهنده اهمیت وی به پرورش نسل بود. دغدغه، نیت خالص و دلسوزی استاد ذاکری، باعث تأثیر‌گذاری بسیار کلامش بر شاگردانش شده بود. وی در این دوران با استفاده از ساختار خاص مدرسه عالی شهیدمطهری، شاگردان زیادی را تربیت کرد که بسیاری از آنان در دو دهه اخیر در حوزه‌‌های اجرایی، علمی، فرهنگی و حتی سیاسی جامعه، فعالیت پررنگی کرده و سعی کرده‌اند آموخته‌های خود از شیخ‌ذاکری را به بهترین نحو در سطح جامعه اجرا کنند.
مرحوم ذاکری در سراسر عمر بابرکت خویش در زمینه تحقیق و پژوهش در عرصه‌‌های تعلیم و تربیت نسل جوان دین‌مدار، تألیف و نشر معارف اسلامی، آموزش طلاب و ترویج شعائر اهل‌بیت(ع)، اهتمام بسیار داشت و با این مجاهدت و اخلاص در تعلیم و تربیت اسلامی، دستاوردهای ارزشمندی به یادگار گذاشت.
این مرد بزرگ، از مراجع بزرگ در زمینه وجوه شرعی و برای انجام سایر مسائل بی‌شماری که در راه تعلیم شعائر اسلامی وجود داشت، مجوز دریافت کرده بود. اعتمادی که بزرگان به او نشان داشتند، به‌دلیل مجاهدت، تلاش و اخلاصی بود که در برنامه‌‌های تعلیم و تربیت اسلامی برعهده داشت. سرانجام باید بگوییم شیخ‌غلامرضا ذاکری از آن دست افرادی بود که حضورشان برای بهبود جامعه، چون دارو برای بهبود مریض، لازم است و الگویی کامل برای تعلیم و تربیت اسلامی محسوب می‌شوند و فقدانشان بی‌شک ضربه‌ای بزرگ برای ساختار فرهنگی مشهد است. یادش گرامی!