سیدمحسن موسوی زاده
خبر‌نگار
گزارش خبری
مرکز آمار ایران صبح دیروز، پس از چند روز تأخیر، گزارش شاخص قیمت مصرف‌کننده مربوط به اردیبهشت۱۴۰۴ را منتشر کرد. این گزارش، تصویری از وضعیت تورم در دومین‌ماه سال ارائه می‌دهد. مرکز آمار ایران تورم ماهانه خراسان‌رضوی در اردیبهشت امسال را 2.3درصد اعلام کرده است. با توجه به اینکه تورم ماهانه خراسان‌رضوی در فروردین امسال 4درصد بوده است، تورم ماهانه این استان در اردیبهشت نسبت به ماه اول سال 1.7درصد کاهش یافته است. تورم نقطه‌به‌نقطه خراسان‌رضوی در اردیبهشت 36.8درصد اعلام شده که نسبت به فروردین 0.2درصد کاهش یافته است. تورم ماهانه خوراکی‌ها در خراسان‌رضوی در اردیبهشت امسال 0.5درصد اعلام شده است که نسبت به تورم ماهانه فروردین(4.2درصد) کاهش درخورتوجهی نشان می‌دهد. تورم نقطه‌به‌نقطه خوراکی‌های خراسان‌رضوی هم 40.7درصد ثبت شده است. این تورم در فروردین 44.5درصد بوده است.
سبد مصرف خانوار که از آن برای محاسبه تورم استفاده میشود، دو جزء اصلی دارد: «کالاهای خوراکی، آشامیدنی و دخانیات» و «کالاهای غیرخوراکی و خدمات». بررسی‌ها نشان می‌دهد در اردیبهشت تورم کالاهای غیرخوراکی و خدمات در خراسان‌رضوی به‌مراتب سطح بالاتری را نسبت به تورم کالاهای خوراکی تجربه کرده است. به بیان دیگر، تورم ماهانه خوراکی‌ها در این ماه 0.5درصد و تورم غیرخوراکی‌ها 3.3درصد بوده است. از همین رو می‌توان تورم اردیبهشت را تورم «غیرخوراکی و خدمات» دانست. یکی از دلایل آرام‌گرفتن نرخ تورم خوراکی‌ها را می‌توان به کاهش قیمت حبوبات در اردیبهشت نسبت داد. تورم «سبزی‌ها و حبوبات» در این ماه 5.8-درصد بوده است. به نظر می‌رسد یکی از دلایل افت قیمت حبوبات و سبزی‌ها، فرارسیدن فصل گرما و فصل کشت این محصولات باشد. زیرا در زمستان و با کم‌شدن این محصول، تورم آن بالا رفته بود.
درحالی‌که مرکز آمار ایران اعلام کرده تورم خوراکی‌ها کاهش یافته است، شهروندان آن را حس نمی‌کنند. دلیل این مسئله چیست؟ نخست اینکه احساس بیشتر رشد قیمت‌ها نسبت به آمار رسمی امری غیرطبیعی نیست و در بسیاری از کشور‌ها این احساس وجود دارد، اما با توجه به نرخ بالای تورم در ایران، به‌خصوص در پنج‌سال گذشته، این اختلاف بیشتر هم خواهد بود. نکته دیگر اینکه شاخص بهای مصرف‌کننده براساس سبد متنوعی از کالا‌ها محاسبه میشود، اما عمده احساس مردم از تورم بیشتر معطوف کالاهای مصرفی روزانه است. نکته سوم این است که این آمار‌ها برای همه دهک‌های درآمدی محاسبه شده و یک نرخ متوسط است. این درحالی است که اثر افزایش قیمت‌ها برای هر شخص یا هر خانوار متفاوت است. نکته نهایی این است که تورم بالا در اقتصاد ایران بلای جان خانوارها شده است.
این موضوع در پنج‌سال گذشته وضعیت را سخت‌تر کرده است و بیشتر مردم برای امرارمعاش با مشکل روبه‌رو شده‌اند. بنابراین برای دورشدن تورم از ذهن مردم، نیاز به یک دوره بلندمدت ثبات قیمت‌ها و برنامه مشخص برای مهار تورم است. باید توجه کرد که کاهش تورم به معنی کاهش قیمت‌ها نیست، بلکه به این معنی است که اندازه رشد قیمت‌ها کمتر از قبل شده است.
مسکن، عامل افزایش تورم غیرخوراکی‌ها
براساس اعلام مرکز آمار ایران، تورم ماهانه و سالانه اجاره مسکن در اردیبهشت به‌ترتیب 2درصد و 39.5درصد است. بهداشت و درمان نیز تورم 31.4درصدی را تجربه کرده‌اند. این دو از مواردی بوده‌اند که سبب شده‌اند نرخ تورم غیرخوراکی‌ها در اردیبهشت افزایش یابد.
تورم موادغذایی
بر اساس گزارش رسمی مرکز آمار، در اردیبهشت۱۴۰۴ شاخص قیمت مصرف‌کننده در برخی گروه‌های کالایی افزایش داشته است. گروه قند، شکر و شیرینی با ثبت نرخ تورم ماهانه 2/6درصد، بیشترین افزایش قیمت را در سبد خرید خانوارها تجربه کرده است.
پس از این گروه، نوشیدنی‌های شامل چای، قهوه، کاکائو، نوشابه و آب‌میوه با تورم ماهانه 1/6درصد و همچنین گروه نان و غلات با تورم1/5درصد، در جایگاه‌های بعدی بیشترین نرخ تورم ماهانه قرار دارند. دلایل مختلفی برای افزایش نرخ تورم ماهانه این محصولات وجود دارد. در گروه قند، شکر و شیرینی‌ها، بهدلیل عرضه محدود شکر در بازار، ناهماهنگی در نظام توزیع و نبود مصوبه‌ای برای قیمت رسمی این کالا، قیمت شکر از مرز ۶۵هزار تومان نیز عبور کرده است که این امر بر افزایش قیمت انواع شیرینی هم تأثیر دارد. درگروه نان و غلات هم رکورد بی‌سابقه‌ای به ثبت رسیده است. زیرا قیمت نان بهدلیل کاهش سهمیه آرد نانوایان، افزایش هزینه‌های تولید، ناترازی انرژی و افزایش تعرفه بیمه کارفرمایان افزایش داشته که همه این موارد باعث اعتراض نانوایان در روزهای گذشته شده است. بعد از این موارد، در بحث نرخ تورم ماهانه، تورم ماهانه گروه روغن و چربی‌ها و نیز میوه و خشکبار به‌ترتیب 3درصد و 2/3درصد گزارش شده است. همچنین گروه کالایی شیر، پنیر و تخم‌مرغ و ماهی‌ها و صدف‌داران، نرخ تورم صفر درصد را به ثبت رسانده‌اند.
تورم نقطه‌به‌نقطه در گروه کالایی قند، شکر و شیرینی‌ها 3/41درصد و تورم سالانه این گروه 6/34درصد تعیین شده که دلیل اصلی آن، شدت‌گرفتن مشکل تأمین شکر در بازار طی یک‌ماه گذشته است. تورم سالانه گروه روغن‌ها و چربی‌ها 7/11درصد و تورم نقطه‌به‌نقطه این گروه 1/31درصد تعیین شده است.