مریم احمدی| در جریان جنگ دوازده روزه اخیر، بار دیگر نقش بی‌بدیل زنان در حفظ و تقویت مقاومت ملی و انسجام اجتماعی نمایان شد. در شرایطی که دشمن با تمام توان در پی ایجاد تفرقه و تحریف واقعیت‌ها بود، زنان ایرانی با الهام از آموزه‌های دینی و تکیه بر شجاعت و بصیرت خود، نقش محوری در دفاع از ارزش‌ها و آرمان‌های انقلاب اسلامی ایفا کردند. تصاویری از ایستادگی و آرامش زنان در مواجهه با تهدیدات، از جمله نمونه‌های بارز این نقش‌آفرینی بود؛ زنانی که با حضور فعال در عرصه‌های مختلف، به‌ویژه رسانه‌ها، به نماد مقاومت و امید در برابر تجاوز دشمن تبدیل شدند. این حضور مؤثر، یادآور نقش تاریخی زنان در دوران دفاع مقدس و دیگر مقاطع حساس تاریخ ایران اسلامی است. برای بررسی ابعاد مختلف نقش زنان در تقویت مقاومت و انسجام ملی، گفت‌وگویی با حجت‌الاسلام والمسلمین سعید صلح میرزایی، نماینده مردم تهران در مجلس خبرگان رهبری، داشتیم. او در این گفت‌وگو، ضمن تبیین جایگاه زنان در اسلام، نقش محوری آنان را در حفظ فرهنگ مقاومت، مقابله با جنگ شناختی دشمن و تحقق جامعه آرمانی اسلامی تشریح می‌کند.
زنان؛ مدافعان سرزمین، نگهبانان آرمان
در حوادث اخیر، شاهد صحنه‌هایی از ایستادگی و شجاعت زنان در مواجهه با خطر بودیم، از جمله نمونه‌هایی که در رسانه‌ها بازتاب یافت. از منظر فقهی و اخلاقی اسلام، جایگاه و ارزش این نوع ایستادگی و ادامه رسالت در شرایطی که جان در خطر است، چگونه تبیین می‌شود؟ آیا این رفتار، مصداق وظیفه و رسالت زن مسلمان در متن دفاع از حق و حفظ نظام اسلامی است؟
قرآن کریم مسیر رسیدن به حیات طیبه از رهگذر ایمان و عمل صالح را پیش‌روی زنان و مردان، گشوده است. (سوره نحل، آیه 97) یکی از بهترین راهکارهای وصول به این درجه والا، جهاد و مقاومت است. به فرموده امیرالمؤمنین(ع) جهاد بابی است از ابواب بهشت که فقط به روی بندگان خاص خدا گشوده شده است.(نهج البلاغه، خطبه 27) و جهاد دفاع از نظام اسلامی و سرزمین اسلامی، بر همگان واجب است و مخصوص مردان نیست. این نوع از جهاد، می‌تواند در نقش‌های متفاوتی همچون نقش نظامی، امنیتی، خدماتی، تبیینی، رسانه‌ای و تبلیغی، امدادی و دیگر نقش‌ها خود را بیابد. در بسیاری از این عرصه‌ها زن مسلمان با حفظ شئون و ضوابط برازنده زن تراز اسلامی، می‌تواند مؤثّر باشد. کما اینکه در دوران دفاع مقدس هشت ساله و همچنین دفاع مقدس دوازده روزه این جهاد را از زنان مسلمان دیدیم.
زنان، نفس تازه مقاومت
تاریخ اسلام و انقلاب اسلامی سرشار از نمونه‌هایی است که زنان نقش محوری در حفظ روحیه مقاومت، انسجام خانواده و جامعه و انتقال ارزش‌ها به نسل‌های بعدی ایفا کرده‌اند. با توجه به آموزه‌های دینی و تجربه دوران دفاع مقدس، نقش زنان را در تقویت «فرهنگ مقاومت» و حفظ «انسجام ملی» در طول دوازده روز جنگ اخیر و پس از آن، چگونه ارزیابی می‌کنید؟
امروزه، به برکت انقلاب اسلامی، زن مسلمان انقلابی می‌تواند در تمامی عرصه‌های جهاد، با حفظ قوام زنانه خود، نقش‌آفرینی کند. فرهنگ مقاومت، فرهنگی مترقی است که ایستادگی در برابر زیاده‌خواهی‌ها و موانع درونی و بیرونی را همچون هوایی تازه در ریه‌های جامعه به جریان می‌اندازد. زن مقاوم و جهادی می‌تواند در حوزه تعلیم و تربیت، فعالیت‌های رسانه‌ای و مجازی، حضور میدانی در مواجهه با عموم مردم به‌ویژه بانوان، و در عرصه تربیت نسل نو و پرورش افراد مؤمن در خانواده و جامعه، نقشی مؤثر در تقویت این فرهنگ ایفا کند.
همچنین، حضور بانوان مؤمن در حفظ انسجام ملی نیز حائز اهمیت است. در تاریخ صدر اسلام، حضرت فاطمه زهرا (س) تلاش فراوانی برای اتحاد جامعه حول محور امیرالمؤمنین (ع) داشتند و پس از ایشان، دختر بزرگوارشان حضرت زینب (س) این وظیفه را برعهده گرفتند. در تاریخ مبارزات امت اسلامی، به‌ویژه ملت ایران، همواره زنانی حضور داشته‌اند که اگرچه گمنام، اما با اخلاص و ایثار، این مأموریت خطیر را به‌خوبی انجام داده‌اند.
جهاد تبیین با عقل و عاطفه
امروزه دشمنان با استفاده از ابزارهای رسانه‌ای و «جنگ شناختی»، به دنبال تحریف واقعیت‌ها و ایجاد تفرقه هستند. از منظر اسلام، نقش زنان در «جهاد تبیین» و روایت صحیح و صادقانه از وقایع، به ویژه در محیط خانواده و جامعه، چقدر اهمیت دارد؟ چگونه این نقش می‌تواند به تقویت هویت اسلامی و ملی در برابر هجمه‌های فکری و فرهنگی کمک کند؟
جهاد تبیین، وظیفه‌ای همگانی است و تبیین علاوه بر تکیه بر عنصر عقلانیت و استدلال، نیازمند عنصر عاطفه برای اقناع ذهنی و قلبی مخاطب است. بانوان محترم به دلیل دارا بودن این دو عنصر، همیشه در خط مقدم جهاد تبیین بوده‌اند.
خطبه‌های آتشین حضرت زهرا (س) در مدینه و حضرت زینب (س) در کربلا، کوفه و شام، مکمل اقدامات امامان زمان خود بود. در دوران مبارزات ملت ایران با رژیم شاهنشاهی، در تقویت گفتمان مردم‌سالاری دینی پس از پیروزی انقلاب اسلامی، در مقابله با جریان‌های تجزیه‌طلب، التقاطی و نفاق، و نیز در سال‌های دفاع مقدس، نقش بانوان بسیار برجسته و تأثیرگذار بوده است.
از سوی دیگر، بنا بر فرمایش رهبر معظم انقلاب، اگر ما روایت نکنیم، دشمن روایت خود را بر ذهن مردم تحمیل خواهد کرد. یکی از وظایف همگانی در قبال دفاع مقدس دوازده روزه ملت ایران در برابر رژیم تروریستی صهیونیستی و آمریکا، روایت صحیح از فتح حاصل‌شده و نیز تبیین تلاش‌های گسترده نظام، به‌ویژه رهبر معظم انقلاب، برای دور نگه‌داشتن جنگ از درون کشور است.
امروزه بانوان و دختران مؤمن و انقلابی، با دستیابی به سطح بالایی از توانمندی در حوزه رسانه، کنشگری مجازی و فعالیت‌های میدانی، می‌توانند راویان فتح ملت ایران باشند و نقش مؤثری در تقویت هویت اسلامی و ملی ایفا کنند.
زنان، معمارانی مقاوم، امیدوار و آگاه به سوی تمدن نوین
رهبر معظم انقلاب همواره بر نقش بی‌بدیل زنان در ساخت جامعه آرمانی اسلامی و تحقق تمدن نوین اسلامی تأکید داشته‌اند. با توجه به حوادث اخیر و شرایط کنونی، زنان چگونه می‌توانند در دوران پس از جنگ، با تکیه بر آموزه‌های دینی و انقلابی، به تحقق این چشم‌انداز و ساختن آینده‌ای روشن‌تر برای ایران اسلامی و امت اسلامی کمک کنند؟
باید بدانیم که دشمنان این ملت بزرگوار و ایران اسلامی عزیز و انقلاب اسلامی گران‌قدر ما که خون‌آورد شهدای گران‌قدر ما است، جز به از بین رفتن نظام اسلامی و تجزیه ایران اسلامی و تسلیم کردن ملت ایران، رضایت نخواهند داد پس تا تحمیل قدرت و اقتدار ملی به دشمن یا از بین رفتن دشمن، به دوران پس از جنگ نخواهیم رسید و به اذعان همه تحلیلگران داخلی و خارجی، توقّف مبادله آتش بین ایران و باند جنایتکار اسرائیلی و آمریکایی، بسیار شکننده است و باید همگان بیدار باشیم و حرکات دشمن را رصد کنیم و در عین حال، برای تقویت توان دفاعی و امنیتی کشور هرآنچه که در توان داریم را باید بذل کنیم. به نظر می‌آید تقویت روح مقاومت و جهاد و همچنین امید به آینده روشن محتوم ملت ایران ذیل نظام اسلامی و قرآن و اهل بیت (ع) مهم‌ترین کار برای این دوران گذار است. یکی از مهم‌ترین اقدامات برای رسیدن به روح مقاومت و جهاد جمعی و افزایش امید اجتماعی، تقویت مبانی معرفتی و ارزشی آحاد ملت است که در این زمینه نقش بانوان گران‌قدر بسزا است. از دیگر اقداماتی که برای نیل به تمدن و امت واحده اسلامی باید انجام گیرد، به میدان آوردن همه ظرفیت‌های ملی و امتی و ایجاد حرکت عمومی است. این مسئله نیازمند گفتمان‌سازی است که باید توسط صاحبان ذهن فعال و زبان گویا انجام شود. در این عرصه نیز زنان گران‌قدر ما باید نقش تاریخی خود را ایفا کنند.
همچنین یکی از لوازم مهم رسیدن به حرکت عمومی، ارائه راهکارهای عملی است که باید از سوی حلقه‌های میانی انجام گیرد. حلقه‌های میانی باید با هدایت، تمرکز، پیگیری، فعالیت پی‌درپی و لحظه‌به‌لحظه، با برنامه‌ریزی و ایجاد برنامه کار، پیدا کردن راهکار، ارائه راهکار، کاروان عظیم جامعه و مهم‌تر از همه جوان‌های جامعه را به پیش ببرد. (برگرفته از بیانات رهبر معظم انقلاب 1/3/98) در این سال‌ها زنان و دختران مؤمن انقلابی با ایفای نقش حلقه‌های میانی، به انجام مأموریت‌های مختلف و تشکیل کارگروه‌های متعدد در مقولات سیاسی و اجتماعی و فرهنگی و بین‌المللی پرداخته‌اند که باید قوی‌تر پیگیری شود.