اعطای تسهیلات از مهم‌ترین و بااهمیت‌ترین فعالیت‌های بانک‌ها به‌شمار می‌آید. در این راستا خدمات مختلفی در این عرصه از سوی بانک‌های کشور ارائه می‌شود.
تسهیلات بانکی همان خروجی‌های اصلی بانک‌ها هستند که از طریق آن‌ها نقدینگی‌های سرگردان جامعه، به مبادی تعریف‌شده و هدفمند اقتصادی تزریق می‌شود. بدین معنی که یک بانک با تجهیز منابع، شامل سرمایه و حقوق صاحبان سهام و انواع سپرده‌ها یا سایر بدهی‌ها، آن‌ها را در راستای اهداف ازقبل‌تعیین‌شده به مصرف می‌رساند.

به‌تعبیر دیگر فرض بر این است که یک بانک با ایجاد این دارایی‌های درآمدزا در پایان هر دوره مالی به سود می‌رسد و دوباره با استفاده از سودهای انباشته‌شده و منابع جدید شامل افزایش سرمایه یا ایجاد بدهی‌های دیگر فعالیت خود را گسترش می‌دهد. هرچند در بانک‌های توسعه‌ای که معمولا با سرمایه دولت‌ها تشکیل می‌شوند، رسیدن به اهداف اقتصادی و ملی از اهمیت بیشتری نسبت به سوددهی بانک برخوردار است. به‌لحاظ لغوی کلمه تسهیلات از ریشه سهل‌کردن (آسان‌کردن) می‌آید.

در زندگی اقتصادی معمولا موضوع نقدینگی و احتیاج به آن از اهمیت فراوانی برخوردار است. در مواردی واژه‌های دیگری مثل اعتبار، تأمین مالی و وام برای تسهیلات بانکی به کار می‌رود که با کمی تفاوت از یک جنس‌اند، البته کلمه وام در بانکداری اسلامی صرفا برای اعطای تسهیلات قرض‌الحسنه به‌کار می‌رود.
برخی از مهم‌ترین تسهیلات ارائه‌شده از سوی بانک‌های کشور عبارت‌اند از:

۱- قرض‌الحسنه

قرض‌الحسنه قراردادی است که به‌موجب آن بانک، به‌عنوان قرض‌دهنده، مبلغ معینی را طبق ضوابط مقرر در این دستورالعمل به اشخاص ازجمله حقیقی و حقوقی، به‌عنوان قرض‌گیرنده، به قرض واگذار می‌کند.

در نظام بانکداری کشور اعطای قرض‌الحسنه به این نهادها مجاز است:
شرکت‌های تعاونی برای ایجاد کار؛
کارگاه‌ها و واحدهای تولیدی متعلق به اشخاص حقیقی یا حقوقی برای کمک به افزایش تولید؛
رفع احتیاجات ضروری اشخاص حقیقی؛
هزینه ازدواج و تهیه جهیزیه؛
هزینه درمان و بیماری؛
هزینه تعمیر و تأمین مسکن؛
کمک‌هزینه تحصیلی؛
کمک‌هزینه برای ایجاد مسکن روستایی‌ها؛
رفع نیازهای ضروری.

۲- مشارکت مدنی

«مشارکت مدنی عبارت است از درآمیختن سهم‎الشرکه نقدی یا غیرنقدی متعلق به اشخاص حقیقی یا حقوقی متعدد، به‌نحو مشاع، به‌منظور انتفاع، طبق قرارداد.»
شرایط متقاضی: افراد حقیقی و حقوقی که باتوجه‌به نوع فعالیت و معامله مدنظر می‌توانند برای اجرای پروژه یا معامله‌ای خاص با بانک مشارکت کنند، در صورت ارائه مدارک مورد نیاز فراهم‌بودن شرایط اعطای تسهیلات می‌توانند طرف معامله مشارکت مدنی بانک قرار گیرند.
مشارکت مدنی انواع مختلفی دارد؛ ازجمله می‌توان به مشارکت مدنی بازرگانی، خدماتی و صادراتی اشاره کرد. متقاضیان با مراجعه به بانک و احراز شرایط و اعطای مدارک مورد نیاز می‌توانند از این تسهیلات استفاده کنند.

۳- مضاربه

مضاربه قراردادی است که به‌موجب آن یکی از دوطرف (مالک) عهد‌ه‌دار تأمین سرمایه (نقدی) می‌شود، با قید اینکه طرف دیگر (عامل) با آن تجارت کند و هر دوطرف در سود حاصل شریک باشند. مضاربه در امور بازرگانی، دارای شرایطی کاملا مشابه مشارکت مدنی است، با این تفاوت که در مضاربه، صددرصد سرمایه ولی در مشارکت مدنی درصدی از سرمایه مورد نیاز برای اجرای عملیات موضوع مشارکت از طرف مؤسسه تأمین می‌شود. هزینه‎های قابل قبول منحصر به هزینه‌‎های‎ اصلی نیست و هرنوع هزینه دیگر با توافق دوطرف می‌تواند در قرارداد قید شود.
پرداخت سهم‌الشرکه مؤسسه در مشارکت مدنی برخلاف مضاربه که دفعتا واحده و نقدا انجام می‌شود، به دفعات می‌تواند تأمین شود.

۴- جعاله

جعاله عبارت است از التزام شخصی به پرداخت اجرت و پاداش معلوم در مقابل عملی، ازجمله اینکه عامل، معین باشد یا نه. در جعاله، شخص متعهد را جاعل و طرف مقابل را عامل، و اجرت را جُعل می‌گویند. برای مثال شخصی می‌گوید اگر کسی حیوان یا خودرو را پیدا کرد، صدهزار تومان به او اجرت می‌دهم؛ به این عمل جعاله گفته می‌شود.

اقسام جعاله:

جعاله به اعتبار چگونگی ایجاب و پیشنهاد آن، بر 2قسم است:
«جعاله خاص» که ایجاب برای شخص معین است و طرف خطاب یک یا چند نفر خاص هستند، مثل اینکه پدر به فرزند خود بگوید اگر فلان مسئله را حل کنی، هزار تومان به تو خواهم داد.
«جعاله عام» که در آن هدف جاعل رسیدن به مقصود خود است و برای او فرقی ندارد که از سوی چه کسی انجام شود. مثلا می‌گوید هرکس فلان کار را انجام دهد، این‌قدر به او پاداش می‌دهم.

۵- سلف

معامله سلف عبارت است از پیش‌خرید نقدی محصولات واحدهای تولیدی به قیمت معین. بر این اساس یکی از روش‌هایی که برای تأمین قسمتی از سرمایه در گردش واحدهای تولیدی‌ به‌کار گرفته می‌شود، ازجمله اینکه مالکیت آن‌ها متعلق به شخص حقیقی یا حقوقی باشد، پیش‌خرید نقدی محصولات آن‌هاست.