میرزا کوچک خان

میرزایونس متولد گیلان بود. همان استانی که مردمانش در قیام علیه بی کفایتی شاهان قاجار و هرج و مرج‌های آن ها، در میان دیگر استان‌ها پیش گام بودند.

رهبر انقلاب فرمودند: وقتی جوان گیلانی سرِ قبر میرزاکوچک‌خان میرود و میبیند این مرد تنها، این مرد باایمان و باصفا، اگرچه در وسط جنگل‌های گیلان در مظلومیت مُرد، اما شخصیت خودش را در تاریخ ایران تثبیت کرد؛ مُرد، اما یک مشعل شد. ما در دوران مبارزه خودمان، هر وقت نام میرزاکوچک‌خان را به یاد می‌آوردیم و شرح حال او را می‌خواندیم، نیرو میگرفتیم. او از همت و اراده و شخصیت و هویّت خود خرج کرد، برای این‌که به یک نسل هویت و شخصیت و نیرو و اراده ببخشد. این بسیار ارزش دارد.

یکی از نخبگان تاریخ ایران که در حساس‌ترین لحظات دوران قاجار پا به عرصه سیاسی و مبارزاتی ایران گذارد، «حیدرخان عمواوغلی» است. او از دوازده سالگی وارد فعالیت‌های حزبی و سیاسی شد تا اینکه نخستین حرکت مبارزاتی اش در مشهد رقم خورد. بی عدالتی‌های حاکم وقت این شهر، او را بر آن داشت تا جنبشی راه بیندازد و اوضاع را تغییر دهد.