بررسی مهم‌ترین درخواست‌های شهروندان دومین کلان‌شهر ایران از نمایندگان یازدهمین دوره مجلس شورای اسلامی
بنیامین یوسف‌زاده/شهرآرانیوز - تـرکیب مجمع نــمایـنـدگـان خراسان رضوی، بـا آغـاز به کار یازدهمین دوره مجلس شورای اسلامی تغییر کرد تا منتخبان تقریبا یکدست این استان، فصل تازه‌ای را در قانون گذاری و نظارت بر بخش‌های مختلف کشور آغاز کنند؛ فصلی که شاید به دلیل مشکلات مبتلابه کشور از حیث اقتصادی و دست و پنجه نرم کردن با ویروسی ناخوانده، متفاوت‌تر از ادوار گذشته پارلمان تصمیم گیری و تصمیم سازی باشد.
خبر ورود کرونا به ایران، مقارن شد با ایام انتخابات مجلس و حالا این منتخبان جدید مردم هستند که باید دوره کاری خود را در هم زیستی شهروندان ایرانی با کووید ۱۹ آغاز کنند. اما در حالی ۱۸ نماینده از ۱۲ حوزه انتخابیه استان، راهی خانه ملت می‌شوند که این استان و در رأس آن، شهر مشهد با چالش‌ها و نارسایی‌هایی روبه روست که منتخبان دوره‌های پیشین یا در حل آن‌ها راه به جایی نبردند یا فقط توانستند گوشه‌ای از این مشکلات را رتق و فتق کنند.
از طرفی مشهد ۳ میلیون و ۵۰۰ هزار نفری، این روز‌ها با مسائلی پرماجرا و البته تکراری همچون شمار روزافزون حاشیه نشینی، تعدد سکونتگاه‌های غیررسمی و فرسوده، پروژه‌های روی زمین مانده ریلی و جاده ای، طرح‌های ناتمام حمل و نقلی، تزریق اعتبارات قطره چکانی و بودجه نامعلوم زیارت دست به گریبان است که در صورت اهتمام بیشتر نمایندگانش می‌توان به حل معادلات چندمجهولی این کلان شهر، امیدوار بود.
حالا چشم امید خیلی‌ها به ۱۳ منتخب استان و ۵ منتخب مشهدی دوخته شده است که برخی از آن‌ها با سابقه چندین سال حضور در مجلس، ید طولایی در شناخت مشکلات و مسائل این خطه دارند. هرچند بیان همه چالش‌های موجود در این مجال نمی‌گنجد، سطور ذیل، اشاره‌ای گذرا به گوشه‌ای از مطالبات مردمی و نیاز‌های استان است که امید می‌رود در کارتابل مدیریتی منتخبان خراسانی مجلس یازدهم قرار گیرد.
حاشیه پر حاشیه
اگر حاشیه شهر مشهد را بزرگ‌ترین چالش موجود در شمال شرق کشور بعد از بیکاری و بحران کمبود آب بدانیم، حرف گزافی به زبان نیاورده ایم. حاشیه مشهد که تقریبا چیزی حدود نیمی از جمعیت دومین کلان شهر ایران را شامل می‌شود، امروز پاشنه آشیل مدیریت‌های مختلف استانی به شمار می‌آید. هرچند مدیریت‌های شهری در ادوار مختلف به ویژه در دوره کنونی، بخش زیادی از بار مشکلات این سکونتگاه‌های غیررسمی را بر دوش کشیده و برای تلفیق متن و حاشیه تلاش‌های قابل تأملی نشان داده اند، نقش نمایندگان مجلس در حل گره بزرگی به نام حاشیه شهر‌ها بر هیچ کس پوشیده نیست.
مهاجرت روزافزون اهالی نوار مرزی استان به اطراف مشهد که به تبع خشک سالی‌های پیاپی و نبود کار مناسب شکل گرفته، امروز باعث شده است مشهد بزرگ‌ترین نرخ حاشیه نشینی را در میان شهر‌های ایران داشته باشد؛ جمعیتی که با جمعیت چند استان بزرگ ایران برابری می‌کند و خود به تنهایی ردیف بودجه‌ای ملی می‌طلبد. حالا باید مجلسی‌ها با رایزنی‌های منطقی خود، یا سازمان بازآفرینی شهری را برای حل این مشکل تقویت کنند، یا رؤیای تشکیل سازمان حاشیه شهر را که فقط در حد وعده باقی مانده است، محقق سازند.
حریم اختلافی
مشهد این روز‌ها هم چوب نداشتن طرحی جامع و مدون را می‌خورد و هم نرسیدن بموقع طرح‌های هفت گانه تفصیلی اش، بلای جان تصمیم گیری‌هایی شده که در آینده شهر مؤثر است. داستان چندساله حریم اختلافی بین مشهد و طرقبه و شاندیز را هم اگر به این ماجرا اضافه کنید، امری علی حده می‌شود.
اینکه حریمی ۵ هزار هکتاری داشته باشی که نه محدوده اش مشخص است و نه شعاعش تعیین تکلیف شده، بیم این را می‌دهد که خین عربی جدید این بار در غرب مشهد درحال شکل گیری است. اما مشکلی که خیلی‌ها معتقدند به دلیل دعوا و زورآزمایی برخی نمایندگان دوره‌های پیشین مجلس به راه افتاده، باید با همکاری نمایندگان فعلی به سرانجامی نیکو برسد. امروز دیگر زمان کشاکش دعوا‌های محلی و منطقه‌ای نیست و ۵ نماینده مشهد باید درکنار نماینده چناران و طرقبه و شاندیز دور یک میز بنشینند و با یاری وزارت کشور برای همیشه مشکل حریمشان را حل کنند.
بودجه‌ای بلاتکلیف
از هشتم آبان سال ۸۸ که نطفه بودجه زیارت بسته شد تاکنون، خیری از این اعتبار نه به مشهد رسیده است و نه شهر‌های دیگر که برای دریافت آن سینه چاک می‌کردند، بهره‌ای از آن برده اند. رئیس دولت دهم همان سال در سفری به مشهد وعده داد هر سال مبلغ ۲۰۰ میلیارد تومان که رقم کمی هم در زمان خودش نبود، به امر زائر و زیرساخت‌های زیارت امام رضا (ع) اختصاص یابد؛ موضوعی که چندی بعد صاحبان زیادی پیدا کرد و پایتخت نشینان، آن را به «بودجه سرانه فرهنگی تغییر نام» دادند تا قمی‌ها و شیرازی‌ها و حتی اماکن مذهبی گوشه و کنار ایران نیز از آن بی نصیب نمانند.
همان شد که در ۱۱ سال گذشته، یا ردیفی به این مهم اختصاص نیافته، یا با زور برخی نمایندگان، مبلغی ناچیز در بودجه سالیانه برای زیارت گنجانده شده است. حالا این نمایندگان استان هستند که می‌توانند با زنده کردن این ردیف ویژه، گام مهمی برای توسعه بستر‌های زیارت امام هشتم (ع) بردارند.
مصائب مترو
بی شک مشهد با دارا بودن ۲ خط فعال مترو، یک خط در حال ساخت و یک خط در شرف آغاز به حفاری، یکی از پیشروترین شهر‌های ایران در توسعه خطوط قطار شهری به شمار می‌آید. اکنون پروژه ساخت خطوط مترویی در بسیاری از کلان شهر‌های ایران به دلیل مشکلات فراوان مالی و گمرکی قفل شده است و با این حال مدیریت شهری مشهد با صرف هزینه بیش از ۷۵۰ میلیارد تومان برای احداث هر کیلومتر از قطار شهری، پیشرفت‌های بسیار خوبی در سومین خط قطار شهری خود دارد. با این حال وجود برخی موانع بر سر راه تأمین تجهیزات و مباحث گمرکی در کنار تأمین دشوار منابع مالی، کار را برای متروسازان مشهدی سخت‌تر از گذشته کرده است.
نمایندگان استان به ویژه منتخبان مردم مشهد با درک این واقعیت باید همه دست به دست هم دهند تا بتوان گوشه‌ای از مشکلات قانون و مقررات دست و پاگیر در این زمینه را کاهش داد. این مهم فقط به خطوط مترویی مشهد منحصر نمی‌شود و این اهتمام باید برای توسعه حمل و نقل عمومی مشهد، چه در خطوط اتوبوس رانی و چه در خطوط تاکسی رانی، نیز دیده شود.
پیوند مجلس با پارلمان‌های محلی
نمایندگان مجلس از آنجا که از کریدور رأی و نظر مردم، راهی پارلمان تصمیم گیری کشور می‌شوند، شباهت‌های فراوان با پارلمان‌های محلی یا همان شورا‌های اسلامی شهر‌ها دارند. متأسفانه طی ۲ دوره اخیر مجلس شورای اسلامی، منتخبان خانه ملت به دلیل نگاه بالا به پایین به شوراها، ارتباط منسجمی با این نهاد‌های مردمی نداشتند. منتخبان یازدهمین دوره مجلس باید این نگاه را برای همیشه تغییر دهند و به شورا‌های شهر‌ها و کلان شهر‌ها نه تنها نگاه مداخله گر در امور تصمیم گیری کشور نداشته باشند، بلکه برای تقویت خود مجلس در ادوار آینده، با اعضای پارلمان‌های محلی دست دوستی دهند.
در انتظار روز ملی
روز ملی مشهد هم از آن دسته مطالباتی است که خیلی زودتر باید در تقویم رسمی کشور جا خوش می‌کرد؛ با این حال به دلیل بی توجهی بسیاری از مسئولان به ویژه نمایندگان دوره‌های گذشته، همچنان بلاتکلیف مانده است. این موضوع از جمله موضوعاتی است که فقط یک تلنگر از سوی نمایندگان مشهدی و استانی می‌طلبد و در صورت پیگیری جدی دراین زمینه، شاهد رخداد‌های خوبی در آینده این شهر خواهیم بود. آقایان و خانم‌های نماینده! کار سختی نیست؛ فقط باید قدرت چانه زنی تان را با مسئولان استانی، کشوری و مدیران مربوطه در شورای فرهنگ عمومی افزایش دهید.
انتقال آب، از رؤیا تا واقعیت
هنوز نمی‌دانیم مدیران وزارت نیرو چقدر در اجرای کلان پروژه‌ای که با نام انتقال آب از دریای عمان دارند، جدی هستند، اما اگر یک درصد هم به تحقق این طرح فراملی امید داشته باشیم، این منتخبان ملت هستند که می‌توانند میخ آخر تصمیم گیری درباره این پروژه را بر زمین بکوبند. در کنار اجرای این پروژه چندین هزار میلیارد تومانی، حتما باید به طرح آمایش سرزمین و نیاز‌های هر منطقه توجه شود و از سوی دیگر، نظارت بر اجرای پیوست‌های زیست محیطی از مهم‌ترین وظایف نمایندگان جدید است.
از قطار برقی تا آزادراه حرم تا حرم
مردم این استان، دیگر از برخی وعده‌های پی در پی و بی سرانجام مسئولان درباره احداث پروژه‌های مختلف همچون خط برقی پرحاشیه مشهد-تهران، خط آهن مشهد- زاهدان، راه آهن مشهد-گرگان، احداث آزادراه حرم تا حرم و چندین و چند پروژه روی کاغذ مانده خسته شده اند. نمایندگان محترم! بیایید این بار به جای بخشی نگری و پیگیری یک پروژه نه چندان با ارزش روکش آسفالت یا طرح راهداری به جاده‌ای که تردد زیادی ندارد، همه هم‌و غمتان را برای پای کار آوردن مسئولان دولتی در راستای اجرای طرح‌های زیربنایی بگذارند. برای استانی همچون خراسان، زیبنده نیست که یک طرح ریلی یا حمل و نقلی ۲ یا ۳ بار کلنگ زنی شود و صدایی هم از منتخبان آن شنیده نشود.
همان طور که گفتیم میزان مطالبات مشهد و استان از نمایندگان جدید مجلس آن قدر زیاد است که در این مجال فرصت بیان آن نیست، اما در آخرین نکته باید گفت که با توجه به اعتبار ۱۰ میلیارد تومانی در اختیار هر نماینده (که احتمالا در سال جاری افزایش هم خواهد یافت) می‌توان کار‌های زیرساختی بسیاری را برای هم استانی‌ها انجام داد. فرض کنید همه ۱۸ نماینده منتخب استان، سالانه بودجه دراختیار خود را روی هم بگذارند و یک پروژه در گل مانده این خطه را به سامان برسانند. قطعا با رقم ۱۸۰ میلیارد تومان، کار‌های زیادی می‌توان انجام داد تا هم نام نیکی از نمایندگان این دوره بر جای بماند و هم اتفاقات خوبی در این استان به وقوع بپیوندد.