طنین همتی|شهرآرانیوز، ترفند پانزی یک عملیات سرمایه‌گذاری کلاهبردارانه است که عایدی‌هایی را از همان پول سرمایه‌گذاری‌شده یا پولی که به‌وسیله سرمایه‌گذاران بعدی پرداخت شده است، به سرمایه‌گذاران خودش پرداخت می‌کند، به‌جای اینکه عایدی را از سود واقعی شخص یا سازمانی که عملیات را اجرا می‌کند، پرداخت کند.
ترفند پانزی معمولا سرمایه‌گذاران جدید را با ارائه عایدی‌هایی که دیگر سرمایه‌گذاری‌ها نمی‌توانند تضمین کنند اغوا می‌کند. این عایدی‌ها سودهای به‌طور غیرعادی زیاد در کوتاه‌مدت یا به‌طور غیرمعمول ثابت و بادوام هستند. دائمی‌بودن عایدی‌هایی که یک ترفند پانزی تبلیغ می‌کند، نیازمند یک جریان پول همیشه در حال افزایش از جانب سرمایه‌گذاران است تا سیستم را در حال کار نگه دارد.
یکی از سرشاخه‌های این نوع کلاهبرداری با مراجعه به پلیس فتای خراسان رضوی، قربانیان خود را نیز معرفی کرده است. او می‌گوید که در آخر ۱۰ هزار دلار از یکی از این افراد کلاهبرداری کرده است.
نحوه فعالیت این کلاهبردارها به این‌گونه است که این افراد در شبکه‌های اجتماعی مثل اینستاگرام دنبال افرادی هستند که به سرمایه‌گذاری در ارزهای دیجیتال علاقه‌مندند و با کپی عنوان یک شرکت معتبر، پیشنهاد می‌کنند که اگر ۱۰۰ دلار سرمایه‌گذاری کنید، در روز ۲ دلار سود می‌کنید و بعد ۱۰ روز می‌توانید این ۱۰۰ دلار را به اضافه ۲۰ دلاری که سود کردید، بردارید و دوباره اگر تمایل داشتید سرمایه‌گذاری کنید.
در این پرونده که شکایت‌های زیادی همراه داشت، کلاهبردارها خود را از شرکتی معتبر در مالزی به نام «تونگ زی» معرفی کردند و چون این شرکت بین‌المللی و معتبر است، در وهله اول باعث جذب مخاطب می‌شود، غافل از اینکه کلاهبردارها از نام این شرکت سوءاستفاده می‌کنند که منجر به جذب قربانی‌هایشان می‌شود.
رئیس پلیس فتای خراسان رضوی از افزایش کلاهبرداری‌ها به روش پانزی و دریافت سود با سرمایه‌گذاری و همچنین لزوم هوشیاری مردم در این‌گونه سرمایه‌گذاری‌های دروغین تأکید کرد.
سرهنگ جهانشیری درباره این کلاهبرداری‌ها اظهار کرد: مسلما هر فردی وقتی ببیند بازاری در بازه زمانی کوتاه سود کلان دارد، ترغیب می‌شود بیشتر سرمایه‌گذاری کند. نکته دیگر این نوع کلاهبرداری این است که اگر فردی بتواند از این راه افراد بیشتری را برای سرمایه‌گذاری دعوت کند، بابت هر معرفی ۱۰ دلار دریافت می‌کند.
وی افزود: مراجعه‌کننده به پلیس فتا که به‌تنهایی به یکی از سرشاخه‌ها تبدیل شده بود، خودش ۱۰۰ دلار سرمایه‌گذاری کرده و در دور بعدی ۵۰۰ دلار سرمایه‌گذاری کرده و حتی دوستان و اطرافیان را تشویق به این نحوه سرمایه‌گذاری کرده که باعث شده بود خیلی از افراد ترغیب شوند حتی بیشتر از ۱۰۰۰ دلار سرمایه‌گذاری کنند. به‌طوری‌که شخصی وسوسه شده بود و ۱۰ هزار دلار سرمایه‌گذاری کرده بود، اما به محض اینکه این رقم سرمایه‌گذاری شد، همه اکانت‌ها بسته شد و هیچ پیامی از کلاهبرداران دریافت نشده است.
به گفته سرهنگ جهانشیری، از آنجایی که این کلاهبرداران در فضای مجازی فعال‌اند، ردگیری آن‌ها فرایند دشواری است، زیرا دان‌پاشیدن آن‌ها برای سوددهی هم در قالب پرداخت غیرمتمرکز است. سرشاخه هم پاسخگو نیست، چون خودش هم قربانی این کلاهبرداری است. افرادی که بیشتر در کشورهای مجاور ایران مثل ترکمنستان، ارمنستان و مالزی و... هستند، با فرهنگ و رسوم ما آشنا هستند و از این فرصت سوءاستفاده می‌کنند که طعمه‌های خود را در فضای مجازی ایران پیدا کنند و با اعتمادسازی، زمینه کلاهبرداری را ایجاد کنند.
وی افزود: باتوجه‌به ابعاد روانی شگرد که طرحی شبیه به سایت‌های قمار و شرط‌بندی است، کلاهبرداران در ابتدا سعی می‌کنند در فرد اعتمادسازی کنند و در آخر مبالغ هنگفتی را کلاهبرداری می‌کنند. در صورت شکایت از این نحوه کلاهبرداری، فرایند دادرسی زمان‌بر و در مواقعی هم مأیوس‌کننده خواهد بود.