آشنایی با برخی نکات نوین قانون صدور چک

فرناز محمدیان - با راه‌اندازی این سیستم، بانک مرکزی توانست چک‌های یکپارچه با اندازه و فرمت یکسان برای همه بانک‌ها صادر کند و اطلاعات چک را به‌صورت آنلاین در دسترس متقاضیان قرار دهد تا امکان شناسایی و اعتبارسنجی آن فراهم شود. این اقدام سبب کاهش امکان جعل چک و سوءاستفاده‌های احتمالی آن شده است؛ زیرا فرد درخواست‌کننده تنها از طریق سامانه بانک مرکزی، اعتبارسنجی و صاحب دسته چک می‌شود.

چک‌های‌ صیادی با داشتن شماره یکتا، این امکان را به گیرنده چک می‌دهد تا از میزان اعتبار فرد صادر‌کننده چک مطلع شود و لذا تنش‌های ناشی از صدور چک‌های بلامحل توسط افراد کم‌اعتبار کاهش یابد. به عبارت دیگر با صدور این چک‌ها به محض برگشت خوردن اولین چک، باید از دریافت چک‌های اشخاص بدحساب پرهیز شود و حجم پرونده‌های قضایی کاهش یابد.

چگونگی درخواست صدور دسته‌چک

مشتری با مراجعه به شعبه، درخواست صدور دسته‌چک می‌کند و درصورت تأیید رییس شعبه، درخواست مورد نظر به منظور استعلام، به سامانه صیاد بانک مرکزی ارسال می‌شود. اگر بانک مرکزی درخواست‌دهنده را واجد شرایط دریافت دسته چک بداند، درخواست او از سامانه صیاد به گروه صدور دسته چک ارسال و دسته‌چک جدید صادر می‌شود.

استعلام چک

امکان استعلام هر برگ چک با توجه به شناسه درج شده روی آن، برای پذیرنده چک وجود دارد. هزینه استعلام چک صیادی از سامانه بانک مرکزی،۳۵۰تومان است که این هزینه بابت هر استعلام پرداخت می‌شود و نه هر پیامک. سقف استعلام نیز با هر شماره تلفن همراه در طول روز ۴ استعلام است.

نحوه استعلام چک

با ارسال شناسه استعلام ۱۶رقمی مندرج در چک‌های صیادی به سامانه استعلام پیامکی این بانک با سرشماره ۷۰۱۷۰۱، از وضعیت اعتباری صادرکننده چک نزد بانک مرکزی مطلع می‌شوید. در پیامک پاسخ، اطلاع‌رسانی بر اساس رنگ اعلام می‌شود؛

وضعیت سفید: فقدان هرگونه سابقه چک برگشتی و یا رفع سوء اثر درصورت وجود سابقه

وضعیت زرد: یک فقره چک برگشتی یا حداکثر مبلغ ۵۰میلیون ریال تعهد برگشتی

وضعیت نارنجی:‌ ۲ تا ۴ فقره چک برگشتی یا حداکثر مبلغ ۲۰۰میلیون ریال تعهد برگشتی

وضعیت قهوه‌ای: ۵ تا ۱۰فقره چک برگشتی یا حداکثر مبلغ ۵۰۰میلیون ریال تعهد برگشتی

وضعیت قرمز: بیش از ۱۰فقره چک برگشتی یا بیش از مبلغ ۵۰۰ میلیون ریال تعهد برگشتی

نحوه وصول چک برگشتی

مطابق قانون جدید، دارنده چک می‌تواند برای وصول چک به جای طرح دعوی، درخواست اجراییه کند. به این صورت که شخص با مراجعه به دادگاه صالح درخواست می‌کند که دادگاه برای وصول چک و حق‌الوکاله وکیل، بدون نیاز به رسیدگی قضایی و بدون نیاز به صدور حکم، اجراییه صادر کند و وجه چک را وصول کند. اجراییه فقط علیه صادرکننده صاحب حساب صادر می‌شود نه ضامن و ظهرنویس.

در مواردی که چک به نمایندگی صادر شده است، اجراییه علیه صاحب حساب یا صادرکننده یا به نحو تضامن علیه هر دو قابل صدور است. صدور اجراییه برای وصول چک منوط به این است که، در متن چک، چک به صورت مشروط یا بابت تضمین نباشد و دلیل برگشت خوردن چک، عدم دستور پرداخت نباشد.