سجاد راستگو | شهرآرانیوز؛ این روزها یکی از خبرهای مهم در سطح جهانی کشمکشهای میان روسیه و اوکراین است. تا لحظه نگارش مطلب هنوز هیچ اقدام نظامی رسمی از طرف روسیه صورت نگرفته، اما بازار شایعات آنقدر داغ است که تصمیم بگیریم مطلب این هفته صفحه تاریخ را به کشمکش این دو کشور اختصاص دهیم.
اوکراین سرزمینی است که سالهای فراوانی بخشی از حکومت روسیه بوده و پایتخت امروزی آن یعنی «کییف» یکی از پایتختهای قدیمی و مهم روسیه است.
پس از جنگ جهانی دوم، اوکراین یکی از جمهوریهای کمونیستی شوروی بود و بخشی از این کشور به شمار میرفت. در دوران جنگ سرد کشورهای غربی به مرکزیت آمریکا دست به تأسیس ناتو زدند و درمقابل آن شوروی با چند کشور اروپای شرقی، پیمان ورشو را تأسیس کرد. با سقوط شوروی و ازبینرفتن پیمان ورشو، ناتو اقدام به گسترش مرزهایش به سمت جمهوریهای سابق شوروی در اروپای شرقی کرد و تا امروز تعداد اعضایش را به سی عضو رسانده است و تلاش دارد تا هرچه بیشتر خود را به مرزهای روسیه نزدیک کند. یکی از دلایل مهم کشمکشهای این روزهای اوکراین بحث پیوستن این کشور به ناتو و مخالفت روسیه با آن است.
ناتو که مخفف «سازمان پیمان آتلانتیک شمالی» است، در سال۱۹۴۹ اندکی پس از جنگجهانی دوم در واشنگتندیسی، تأسیس شد و هدف اصلی آن مقابله با شوروی بود. در سال۱۹۵۵ با عضویت آلمانغربی در این پیمان، شوروی به فکر ایجاد پیمان ورشو برای مقابله با ناتو افتاد. مهمترین بند این پیمان جایی است که کشورهای عضو را ملزم میکند در صورت حمله به یک یا چند عضو در اروپا یا آمریکایشمالی، همه اعضا به کمک آن کشور بیایند. ترکیه تنها عضو کنونی این پیمان است که خارج از اروپا یا آمریکای شمالی قرار دارد.
از زمان تشکیل این پیمان، عملیات گوناگونی بهوسیله آن انجام شده است. در زمان شعلهورشدن جنگ در بالکان، ناتو دست به دخالت زد و بزرگترین عملیاتش تا آن زمان را بدون مصوبه شورای امنیت علیه صربها انجام داد. اما مهمترین دخالتهای نظامی ناتو در حمله به افغانستان و عراق انجام شد؛ جایی که نیروهای ناتو بهطور گسترده وارد جنگ شدند. در زمان سقوط معمر قذافی، دیکتاتور لیبی، نیز ناتو دست به دخالت نظامی زد و امکان سقوط قذافی را فراهم کرد.
امروز شوروی دیگر وجود ندارد، اما ناتو همچنان سیاستهای گسترشطلبانهاش را پیگیری میکند و در تلاش است تا دامنه گستردگیاش را تا همه مرزهای روسیه برساند. کشمکشهای اوکراین در این روزها یکی از صحنههای مهم تقابل ناتو و روسیه است؛ جایی که روسیه، اوکراین را خط قرمز و حیات خلوت خودش میداند و عضویت آن در ناتو را نمیپذیرد.