مذاکرات وین و آینده بازار سهام

روند مذاکرات وین به‌نظر مثبت است و انتظارات و احتمالات از توافق بر سر احیای برجام با اولویت لغو تحریم‌ها علیه ایران است. در چنین وضعیتی اگر توافقی شود، آینده بازار سهام چگونه خواهد بود و آیا توافق احتمالی می‌تواند به دوران طولانی و فرسایشی حاکم بر این بازار پایان دهد؟

به‌قطع، توافق بر سر لغو تحریم‌ها و احیای برجام به‌نفع اقتصاد و به‌تبع آن بازار سهام خواهد بود، زیرا به نبودقطعیت در اقتصاد و فضای کسب‌و‌کار‌ها و تردید‌ها پایان می‌دهد، هرچند این به‌معنای حل همه مشکلات اقتصاد و بازار سهام نخواهد بود. در برآیندی کلی، احیای برجام باعث دسترسی بیشتر ایران به ارز‌های مسدودشده، آزادی تجارت نفت و همچنین گشایش در سطح روابط تجاری با دیگر کشور‌ها خواهد شد.

در چنین وضعیتی انتظار می‌رود که شرکت‌های حاضر در بازار سهام با ظرفیت صادراتی با اقبال روبه‌رو شوند، زیرا روند سودسازی آن‌ها بهبود پیدا می‌کند. از سوی دیگر، ممکن است روند فعالیت بسیاری از شرکت‌های بورسی به‌صورت مستقیم و غیرمستقیم، هم به‌سبب دسترسی راحت‌تر به مواد اولیه و کالا‌های واسطه‌ای و هم احتمال استفاده از منابع ارزی خارجی یا یافتن شرکای خارجی بهبود یابد. پس احیای توافق هسته‌ای، فضای سرمایه‌گذاری بلندمدت در اقتصاد و همچنین افق آینده کسب‌وکار‌ها را تغییر خواهد داد و به‌نفع بازار سهام خواهد بود.

اما پرسش مهم این است که آیا توافق بر سر احیای برجام به‌معنای اوج‌گیری دوباره بازار سهام و حل همه مشکلات این بازار خواهد بود و سهام‌داران دیگر نباید نگران نزول و سقوط بازار باشند؟ پاسخ البته منفی است و فراموش نکنیم که توافق در نتیجه مذاکرات وین فقط ممکن است عدم‌قطعیت را رفع یا کم‌رنگ کند و همچنان اقتصاد و بازار سهام ایران از نبودقطعیت‌های بسیاری رنج می‌برد.

مداخله دولت در بازار و قیمت‌ها، نحوه تأمین کسری بودجه سال آینده دولت، روند متغیر‌های پولی ازجمله رشد نقدینگی و رشد پایه پولی، ناترازی بانک‌ها و... فقط بخشی از بیماری‌های اقتصاد ایران است که آثار آن بر شاخص بازار سهام رصدشدنی است.

البته می‌توان به این فهرست افزود تا روشن شود که سرمایه‌گذاری در بازار سهام تا چه اندازه پیچیده و حساس است. پیشنهاد می‌شود سهام‌داران نه به فکر رؤیای صعود انفجاری ارزش سهامشان در فاصله تابستان ۱۳۹۸ تا قبل از مرداد ۱۳۹۹ باشند و نه اینکه همواره در کابوس سقوط بازار از مرداد ۱۳۹۹ و روند فرسایشی پس از آن باقی بمانند.

احیای برجام فقط متغیری برای بهبود بازار سهام است و افراط در خوش‌بینی به آن و نادیده‌گرفتن دیگر متغیر‌ها البته به زیان سهام‌دارانی تمام خواهد شد که افق‌دیدشان را کوتاه‌مدت ترسیم می‌کنند.

باید دید نقشه اقتصادی دولت پس از توافق چیست و آیا شاهد مانع‌زدایی از حرکت اقتصاد و البته آزادسازی بازار سهام از دخالت‌های غیرضروری خواهیم بود یا نه؟