ابزار جدید پیش‌فروش ارز رونمایی شد بورس درجا زد | افت شدید ارزش معاملات خُرد (۲۱ خرداد ۱۴۰۴) فروش نان کنجدی در نانوایی‌های مشهد و خراسان رضوی با دستگاه نانینو | قیمت گندم از شنبه ۲۴ خرداد تغییر می‌کند بازار طلای مشهد راکد است | سرمایه‌گذاران بازار طلا منتظر اخبار سیاسی هستند (۲۱ خرداد ۱۴۰۴) جزئیاتی تازه از نیروگاه‌های خورشیدی خانگی | خرید برق خانگی سبز ۳۷۰۰ تومان صدور سند رسمی ۲ هزار هکتار از اراضی منطقه آزاد تجاری دوغارون (۲۱ خرداد ۱۴۰۴) رئیس کل بانک مرکزی: تامین مالی ۳ میلیارد دلاری از طریق بازار پیش‌فروش ارز قیمت نهایی کارخانه‌ای محصولات ایران خودرو ویژه خردادماه ۱۴۰۴ اعلام شد + جدول وزارت صمت افزایش قیمت ایران خودرو را رد کرد مجوز واردات خودرو از محل ارز اشخاص خارج از کشور صادر شد (۲۱ خرداد ۱۴۰۴) رشد شدید قیمت محصولات ایران خودرو در بازار امروز (۲۱ خرداد ۱۴۰۴) + جدول قیمت امروز ارز، طلا، سکه و ارز دیجیتال (۲۱ خرداد ۱۴۰۴) | نوسان دلار در کانال ۸۲ هزار تومان بانک جهانی: بهبود رشد اقتصادی ایران در دو سال آینده اطلاعیه جدید ایران‌خودرو درباره قیمت جدید محصولاتش (۲۱ خرداد ۱۴۰۴) قیمت جهانی طلا در بازار امروز (۲۱ خرداد ۱۴۰۴) اعلام شد | مسیر طلای جهانی تغییر کرد جهش قیمت طلا در مشهد (۲۱ خرداد ۱۴۰۴) رشد ۲ برابری درآمدهای مالیاتی نسبت به درآمد‌های نفتی مدیر کل صمت خراسان رضوی: یکی از محور‌های مهم در بخش صنعت، کیفیت کالا‌های تولیدی است ۹۵ میلیارد تومان برای دیه فوت‌شدگان بندر رجایی پرداخت شد | ارزیابی خسارات باربری هنوز ادامه دارد حذف ۳۵۰ میلیون حساب بانکی منجر به افزایش شفافیت مالی می‌شود قیمت امروز میوه و صیفی جات در مشهد (۲۱ خرداد ۱۴۰۴) | خربزه مشهدی به بازار آمد عملیات برداشت جو از اراضی شهرستان مشهد آغاز شد (۲۱ خرداد ۱۴۰۴) رشد ۷۰ درصدی قیمت برنج ایرانی طی یک سال ویدئو | اختلاف قیمت ۲۰۰ هزار تومانی لوبیا چیتی در بازار و فروشگاه‌ افزایش قیمت محصولات ایران خودرو بالاخره رسمی شد (۲۰ خرداد ۱۴۰۴) +جزئیات مهم‌ترین اخبار بورسی کدال (سه‌شنبه ۲۰ خرداد ۱۴۰۴) بازگشت نیروگاه اتمی بوشهر به شبکه برق سراسری| تولید سالانه ۷ میلیون مگاوات برق تورم نقطه به نقطه تولید برق در فروردین ماه به ۶۵.۲ درصد رسید
سرخط خبرها

عدالت بنزینی و شکاف طبقاتی

  • کد خبر: ۱۰۳۵۳
  • ۱۰ آذر ۱۳۹۸ - ۰۷:۰۹
عدالت بنزینی و شکاف طبقاتی
رضا کربلائی کارشناس مسائل اقتصادی

آیا سهمیه‌بندی بنزین و افزایش قیمت آن به کاهش شکاف طبقاتی کمک می‌کند؟ برای پاسخ به این سؤال 2گزاره مطرح است؛ گزاره نخست، روایت مقامات و مسئولان دولت است که معتقدند با اجرای طرح سهمیه‌بندی بنزین و افزایش قیمت آن، یک نوع عدالت در بهره‌مندی از یارانه‌های بنزین ایجاد می‌شود؛ به این معنا که 3دهک درآمدی ثروتمند که بیشترین بنزین را مصرف می‌کنند، به خرید آن با قیمت‌های کنونی ناچار می‌شوند و بقیه دهک‌های درآمدی متوسط و فقیر جامعه فشار چندانی برای افزایش قیمت این فراورده نفتی متحمل نمی‌شوند و افزون بر اینکه پرداخت کمک معیشتی دولت به 60میلیون خانوار ایرانی و محروم شدن دست‌کم 24میلیون نفر برخوردار باعث ایجاد عدالت نسبی و بهبود وضعیت معیشتی مردم می‌شود. گزاره دوم اما به تحلیل هزینه و فایده اجرای طرح جدید بر سبد هزینه‌های مردم در سطوح مختلف درآمدی مربوط می‌شود و از این منظر صرف اتکای سطح تحلیل‌ها به اینکه سهمیه‌بندی بنزین و افزایش قیمت آن به کاهش فاصله طبقاتی می‌انجامد را به چالش می‌کشاند؛ چرا که ایجاد شکاف طبقاتی بین دهک‌های درآمدی جامعه ناشی از مؤلفه‌های مختلفی است و ضرورت ایجاب می‌کند در برنامه‌ریزی برای ایجاد عدالت درآمدی بین جامعه، سنجش دقیقی از وضعیت دهک‌های مختلف جامعه از منظر هزینه‌ای هم صورت پذیرد. مثال روشن را می‌توان در تازه‌ترین گزارش مرکز آمار ایران درباره نرخ تورم آبان‌ماه رصد کرد؛ به‌ نحوی‌ که نرخ تورم ماهانه بین دهک اول (فقیرترین‌ها) و دهک دهم (ثروتمندترین‌ها) فقط 0.2درصد اختلاف دارد و نرخ تورم ماهانه دهک دوم ثروتمند جامعه با دهک فقیرتر جامعه 1.7درصد برآورد شده است. شاخص دیگری که می‌تواند در ارزیابی دقیق اثر افزایش قیمت بنزین و البته سایر حامل‌های انرژی بر سبد هزینه‌های مردم مورد توجه قرار گیرد، به سهم خدمات آب، برق و سوخت و همچنین خدمات حمل‌ونقل بر سبد هزینه‌های خانوارهای روستایی و شهری مربوط می‌شود؛ چرا که سهم خدمات عرضه انرژی نظیر آب، برق و سوخت در سبد هزینه خانوار شهری 3.97درصد و در بین خانوارهای روستایی 6.64درصد و سهم خدمات حمل‌ونقل در سبد تورمی خانوار شهری 9.44درصد و در خانوارهای روستایی 9.26درصد محاسبه می‌شود. افزون بر این‌ها الگوی انتخاب‌شده از سوی دولت برای سهمیه‌بندی بنزین چندان با مؤلفه‌های عدالت اجتماعی هم‌خوانی ندارد؛ چرا که از بین 60میلیون شهروندی که کمک معیشتی می‌گیرند، تعداد زیادی سهمیه بنزین هم می‌گیرند و تعداد بیشتری هستند که فقط کمک معیشتی می‌گیرند و به آن‌ها سهمیه بنزین تعلق نمی‌گیرد. این در حالی است که دولت و مجلس می‌توانستند از گزینه اختصاص سهمیه‌ بنزین به ازای هر شهروند به‌ جای اختصاص آن به خودروها استفاده کنند و با راه‌اندازی یک بازار انرژی شفاف، اجازه عرضه و تقاضای بنزین بین متقاضیان بنزین بیشتر از سهمیه هر فرد و دارندگان بنزین مصرف‌نشده را بدهند. تردیدی نیست که انگیزه حاکمیت در اجرای طرح سهمیه‌بندی بنزین و افزایش قیمت آن و همچنین پرداخت کمک معیشتی به اکثریت بالای 70درصد جامعه برخاسته از نیت خیر بوده است، اما لزوما هر نیت خیری به نتیجه مطلوب نمی‌انجامد و داعیه کاهش شکاف طبقاتی با اجرای آن طرح چندان استوار و مستحکم به نظر نمی‌رسد.

گزارش خطا
ارسال نظرات
دیدگاه های ارسال شده توسط شما، پس از تائید توسط شهرآرانیوز در سایت منتشر خواهد شد.
نظراتی که حاوی توهین و افترا باشد منتشر نخواهد شد.
پربازدید
{*Start Google Analytics Code*} <-- End Google Analytics Code -->