برای یک رفتار غلط، چند بهانه میتوانید جفتوجور کنید؟ خلاقیت فروشندههای متخلف و تنوع بهانههایشان بالاتر از انتظارمان بود: «این جنسها را تازه آوردهایم، وقت نشده است که قیمت بزنیم»، «جنسها را تمیز کردهایم، برچسبها جدا شده است»، «دستگاه اتیکتزنمان خراب است» و.... امید جلیلی، رئیس شعبه سیار تعزیرات حکومتی خراسان رضوی، با حوصله به حرفهایشان گوش میدهد، بازرسان سازمان صمت و اتاق اصناف نیز همینطور. اما حرف آخر یکی است: اخطار پلمب.
متخلفان بازار گوهرشاد، ۲۴ ساعت برای تمکین در برابر قانون و درج قیمت فرصت دارند.
تومان یا ریال؟
پویش روزنامه شهرآرا را که یادتان هست؛ «بیقیمت نخریم». بعد از گرانی بنزین این پویش را با کمک مخاطبان روزنامه، تعزیرات حکومتی و بازرسان سازمان صمت و اتاق اصناف شروع کردیم. تقسیم کارمان هم اینطور بود که طرح سوژهها با شهروندان و پیگیری آنها تا رسیدن به نتیجه با ما. شماره پیامک ۳۰۰۰۷۲۸۹ و ۸۰۰۰۱۲۴ را در کنار سامانه ۱۲۴ اعلام کردیم تا کار مردم برای گزارش دادن آسان شود. دادگستری هم پای کار آمده و برخورد با واحدهای متخلف، جدیتر و بازدارندهتر از همیشه است. بعد از بازرسی از بازارهای مختلف مثل لوازم خانگی، صوتی و تصویری، موبایل و نانواییها که به پلمپ ۸ واحد متخلف و دهها تذکر و درج در پرونده منجر شد، سراغ بازار گوهرشاد را میگیریم، بازاری که به قدر چنددقیقه پیادهروی تا اتاق اصناف فاصله دارد و همسایگی این ۲، انتظارمان را برای تشدید نظارت و نمود پررنگتر قانون، مضاعف میکند.
۲۳ دقیقه زودتر از بازرسان به محل رسیدن، فرصت خوبی برای گشتوگذار میان فروشگاههای شیک و جنسهای آنتیک این بازار است. از فروشگاههای روتختی و حوله گرفته تا لوازم منزل، بلور و چینی و حتی آرایشی و بهداشتی، همگی رویه تقریبا مشترکی داشتند. درج قیمت روی کالاها خط در میان بود، آن هم با ایرادهایی که بازرسان صمت و اصناف وارد میدانستند: «از بین ۲ برچسبی که نصب کردهاید، کدامیک قیمت است و کدام یک کد کالا؟»، «قیمتها به ریال است یا تومان؟»، «برچسب قیمت را بین ۲ قفسه نصب کردهاید. مال کدام جنس است؟ چپ، راست، بالا یا پایین؟»، «این عددها که خوانده نمیشود! چرا اینقدر ریز است؟» بماند که برخی فروشگاههای بدون قیمت، طوری با تعجب در مورد چرایی و سازوکار درج قیمت از کارشناسان سؤال میپرسیدند که انگار بار اولشان است این مفاهیم به گوششان میخورَد. راستی، بار اولی بود که به گوششان خورده بود؟
بیخبری از قانون؟
مدیر مجتمع به جمعمان اضافه شده است. نگران بازتاب رسانهای بازدیدمان است. او مایل نیست نام بازار گوهرشاد در اذهان عمومی با تخلف صنفی گره بخورد. ما هم چنین قصدی نداریم. او درخواست میکند که گفتگوها به جای وسط سالن و مقابل چشم مردم، در محل دفتر مدیریت ادامه پیدا کند، سپس انتظار خود را با واژه «تعامل» همراه میکند. بازرس سازمان صمت خراسان رضوی نمیپذیرد و با بیان اینکه دانستن حق مردم است، به صحبتهای خود ادامه میدهد. محمدحسین گوهری حضور شخص قاضی تعزیرات حکومتی و اخطار پلمب به جای انجام پلمب را مصداق تعامل بیان میکند. سؤال یادشده را از او میپرسیم، اینکه معنی رفتار توأم با بیخبری برخی فروشندگان از الزام قانون برای درج قیمت چیست؟ چه کسی باید این افراد را توجیه میکرده است؟ گوهری میگوید: هنگام صدور پروانه کسب، آموزشهای لازم به این افراد داده شده است. مدیریت مجتمع نیز به قاعده باید این دست موارد را تذکر میداده است. مدیر بازار گوهرشاد هم تأکید میکند تذکرهای لازم به فروشندگان داده شده است. او چندباره قول میدهد تا عصر امروز (چهارشنبه) موضوع را با تکتک واحدهای صنفی درمیان بگذارد و مشکلات کنونی حلوفصل شود.
نتیجه تخلف درج نکردن قیمت، با مراجعه و گله یکی از مشتریان خیلی زود خودش را نشان میدهد.
آخرین هشدار
تا بازرسان صمت به تخلف یک واحد لوازم آرایشی و بهداشتی رسیدگی کنند، با قاضی تعزیرات و مشتری شاکی به طبقه پایین بازار میرویم. «یک جعبه دستمال کاغذی و سطل آشغال را پسندیدم. روی آن نوشته شده بود ۳۲۰ هزار تومان. وقتی خواستم بخرمش، فروشنده گفت الان قیمتش ۳۸۰ هزار تومان شده است.» اینها را مشتری میگوید. به فروشگاه مورد نظر رسیدهایم. خبری از هیچکدام از نمونههای سطل آشغال و جعبه دستمال کاغذی نیست. فروشنده میگوید آنها را در همین چند دقیقه فروخته است! مشتری درخواست ویدئوچک میکند. امید جلیلی، قاضی شعبه سیار تعزیرات حکومتی میانداری میکند و از فروشنده میخواهد فاکتور خرید ارائه کند تا قیمت واقعی کشف شود. فروشنده پاسخ میدهد: «پسرم امروز نیامده، فاکتورها دست خودش است.» رفتار قاضی، همان کلمهای است که مدیر بازار چند دقیقه پیش، تقاضا کرده بود: تعامل. میشود برخورد قهری کرد، اما نمیکند و به تخلف ارائه نکردن فاکتور، بسنده میشود. او میگوید: هدفمان ایجاد تمکین در برابر قانون است، نه پلمب. برای ارائه مدارک، تا فردا مهلت میدهیم. این آخرین هشدار است.
تشکر، خداقوت و لبخند، واکنش گروه بازرسی به چند فروشنده کهنهکار بازار گوهرشاد است که قیمتها و نام کالا را با خط خوانا روی تمام اجناس خود نصب کردهاند.
گروه بازرسی، قرار و مدارهایش را همانجا میگذارد؛ پنجشنبه، ساعت ۱۲.