همواره توجه به امنیت غذایی و برنامهریزی در این زمینه در مرکز توجه همه کشورها بوده است، بااینحال این روزها جنگ اوکراین و روسیه و نوسان قیمت موادغذایی در بازارهای جهانی سبب شده است توجه به این مسئله بیشتر از گذشته شود. کشورهای زیادی اکنون درصددند تا با اصلاح و بهینهسازی بخش کشاورزی بتوانند امنیت غذایی شان را ارتقا بخشند.
دراینمیان، ایران نیز ازجمله کشورهایی است که دغدغه توجه به امنیت غذایی درآن بهدلیل مسائلی مانند خشکسالی و گرانی قیمت موادغذایی در بازارهای جهانی افزایش یافته است. علاوه بر این، برآوردها نشان میدهد که کشاورزی بهشکل سنتی سبب هدررفتن بخش زیادی از منابع آبی و همچنین نهادهها در بخش کشاورزی ایران میشود. همین مسئله تأمین امنیت غذایی را بیش از پیش به خطر میاندازد.
درباره افزایش تأمین امنیت غذایی، راهکارهای مختلفی تاکنون ارائه شده است، اما همه صاحبنظران بر این مسئله که از راههای دستیابی به این مهم، یعنی دانشبنیانشدن بخش کشاورزی است، اجماع نظر دارند.
دانشبنیانشدن کشاورزی بهحدی مهم است که رهبر معظم انقلاب نیز به آن توجه کردهاند. ایشان در رهنمودهایشان بر این مسئله تأکید کردهاند. اما برای حمایت از دانشبنیانشدن بخش کشاورزی در ایران چه اقداماتی باید انجام شود؟ اول اینکه ایران ظرفیتهای زیادی برای دانشبنیانشدن بخش کشاورزی دارد و میتوان با یک برنامهریزی میانمدت و بلندمدت، کشاورزی کشور را بهسمت دانشبنیانشدن سوق داد.
اکنون شرکتهای زیادی در حوزه کشاورزی توانستهاند بسیاری از مکملها و محصولات مرتبط با کشاورزی را تولید کنند؛ محصولاتی که تا پیش از این از خارج وارد کشور میشد. یکی از اقدامهای اولیه که برای حمایت از دانشبنیانشدن کشاورزی باید انجام شود، حمایت از شرکتهای دانشبنیان در ایران است.
برای حمایت از آنها باید واردات محصولات مشابه به کشور ممنوع شود تا برای تولیدات ایرانی دانشبنیان، بازار ایجاد شود. اکنون شاهدیم که در حوزههای وارداتی دیگر مانند لوازمخانگی و حتی خودرو سعی میشود که دغدغه حمایت از تولید داخلی گنجانده شود.
باتوجه به اهمیت حفظ امنیت غذایی در کشور، انتظار میرود که حمایت از تولید داخلی در واردات نهادهها و مکملهای کشاورزی لحاظ شود و نگذاریم محصولاتی که نمونه داخلی دارند، وارد کشور شوند. بازارسازی برای تولید محصولات دانش بنیان در بخش کشاورزی سبب میشود شرکتهای نوپای ایرانی بتوانند به مرور رشد کنند و حتی کم کم محصولاتشان را به خارج از کشور هم صادر کنند.
درنهایت، راه اصلی رشد شرکتهای دانش بنیان و تبدیل شدن آنها از شرکتهای کوچک و متوسط به شرکتهای بزرگ، ایجاد بازار و خرید از آن هاست تا این شرکتهای کوچک مقیاس بتوانند کسب وکارشان را گسترش دهند و توان رقابت با شرکتهای بزرگ جهانی را پیدا کنند.