فرهنگ یعنی اتمسفری که همه ابعاد زندگی انسان مانند اقتصاد، سیاست، آداب و معاشرت و رفتوآمد را دربر میگیرد. میزبان هم فردی است که اصالتا یا نیابتا از مهمان پذیرایی میکند. فرهنگ میزبانی یعنی جو غالبی که در یک خانواده، شهر یا در استانی از کشور برای استقبال و پذیرایی از مهمانان وجود دارد. این فرهنگ میزبانی در شهری زیارتی نیابتا انجام میشود نه اصالتا؛ بهاینصورت که پذیرایی به نیابت از میزبان اصلی که در مشهد مقدس حضرت امامرضا (ع) است، صورت میگیرد.
فردی که به نیابت از امام معصوم (ع) این میزبانی را انجام میدهد، باید تلاش کند خودش را به میزبان نزدیک کند. در مشهدالرضا (ع) فرهنگ میزبانی، فرهنگ رضوی است. شهروندان مشهدی در واقع مجاوران و همسایههای امامرضا (ع) هستند و همه ما به نیابت از امامرئوف (ع) از مهمانان ایشان پذیرایی میکنیم.
بهعنوان مثال، وقتی زائری برای خرید وارد مغازه میشود، صاحبمغازه او را مهمان امامرضا (ع) میداند نه صرفا مشتری. راننده تاکسیهای عزیز، هتلداران، رستورانداران، دارندگان مجموعههای تفریحی و ورزشی و... نگاهشان به زائر، مهمان امام رئوف است، نه صرفا نگاه اقتصادی و مشتریمحور.
فرهنگ میزبانی در شهری زیارتی با دیگر شهرها متفاوت است. در چنین شهری همه فعالیتهای اداری و مردمی باید رنگوبوی زیارت بگیرد. شاید در شهرهای شمال و سواحل کشور امربهمعروف و نهیازمنکر بیشتر درباره عفاف و حجاب باشد، اما در مشهد مقدس به این صورت نیست. در مشهدالرضا (ع) شاید رعایت انصاف در معاملات اولویت اول باشد.
بهعنوان مثال، زائری ایرانی یا غیرایرانی برای زیارت به شهر مشهد آمده است و در بازگشت، از مغازههای اطراف حرم سرویس نقره میخرد. وقتی این فرد به کشور یا شهرش برمیگردد، نباید این نقره سیاه شود.
زائری که زرشک، زعفران و هر سوغاتیای تهیه میکند، نباید از کیفیت آنها ناراضی باشد. اگر زائری پس از خرید متوجه بیکیفیتبودن کالا شود، به مشهد مقدس دو ضربه وارد کردهایم؛ نخست اینکه این فرد دیگر به شهر ما نمیآید یا اگر هم بیاید، خرید نمیکند که این خودش ضربه اقتصادی است و دیگر اینکه تصویری از دین و تشیع در ذهن زائر بهویژه زائر غیرایرانی نقش میبندد که زیبا نیست و ما مسئول آن هستیم.