نشست تخصصی شعر آیینی فارسی در خردسرای فردوسی مشهد برگزار شد

به گزارش شهرآرانیوز، در آغاز این نشست دکتر علیرضا قیامتی با اشاره به سیر تحولی و شاعران تاثیرگذار در این جریان گفت: از دوره صفویه به بعد، اشعار آیینی رنگ و بوی بیشتری پیدا می‌کند و شاعرانی نظیر سیف فرغانی، صائب تبریزی، وحشی بافقی و صباحی بیدگلی و در علی الخصوص عمان سامانی جلوه پیدا می‌کند.

وی افزود: نگاه به واقعه عاشورا، یک نگاه انسانی است. یک نگاه روشنفکرانه و آزادمنشانه است که در بند دین و مذهب خاصی هم گرفتار نیست.

قیامتی خاطرنشان کرد: امام حسین(ع) نمادی برای بسیاری از آزادگانی است که تن به ظلم و ستم نداده اند. شعر آیینی هم باید همین موارد را برجسته کند و در خدمت همین ظلم ستیزی و مظلوم یاوری باشد.

به گفته وی ادبیات آیینی باید بیشتر به روشنگری پیرامون نفس و فلسفه وجودی دین بپردازد و مظلوم نواز، ستم ستیز و و روشنگر باشد و به خرافت و جهل گرفتار نشود و برای عامه، مسیر تعیین کند.

در ادامه این نشست، دکتر جواد محقق نیشابوری به معرفی شخصیت «محمد بیریای گیلانی» از شاعران بنام آیینی و صائب شناس معاصر پرداخت و گفت: محمد بیریای گیلانی متخلص به «شیدا» در سال ۱۲۹۸ هجری شمسی در بندر انزلی دیده به جهان گشود و در سال‌های پایانی عمر در «نیشابور» روزگار گذراند و در سال ۱۳۷۳ در همین شهر بدرود حیات گفت.

وی افزود: از ابعاد شخصیت وی، علاقه وافر او به ائمه اطهار (ع) و علی الخصوص امام حسین (ع) است که در کنار قدرت شعر او، منجر به تولید اشعار آیینی ماندگاری شده است. یکی از این آثار فاخر، کتابی به نام «نیمروز عاشورا» است که متاسفانه مغفول مانده و به درستی معرفی نشده است.

محقق نیشابوری خاطرنشان کرد: هر ۴ خطبه امام حسین (ع) در این کتاب به نظم آمده و تمام شهدای عاشورا را به نام، معرفی کرده است و در ادامه به بیان واقعه کربلا پرداخته است. مثلا سروده‌های او در مورد حر، به بیش از ۳۰۰ بیت شعر می‌رسد.

وی افزود: البته ایشان کتاب دیگری به نام «نیلوفر مرداب» نیز دارد که حدود ۲۰۰ غزل ایشان در این کتاب آمده است.

در بخش دیگری از این نشست، دکتر فرزاد قائمی نیز به بیان ابعادی از ادبیات آیینی پرداخت و گفت: با توجه به کارکرد اشعار آیینی، شاید بهتر باشد که از این ادبیات با عنوان ادبیات شیعی نام برده شود.

وی در ادامه با اشاره به رشد تفکر شیعی پس از دوره مغول و در خلال سده‌های ۷ تا ۹ هجری افزود: همچنین در این سال‌ها زمینه رشد زبان فارسی به عنوان زبان جهان اسلام نیز پدید آمد.

قائمی در ادامه با اشاره به بخش دیگری از سیر تحول ادبیات شیعی، از «خاوران نامه» به عنوان نقطه مرکزی ادبیات شیعی نام برد و خاطرنشان کرد: منظومه حماسی خاوران نامه از حیث ادبی در اوج شاهکار‌های زبان فارسی است که از یک سو جنبه‌های ادبی در آن به اوج رسیده و از سوی دیگر، تلفیقی بین روایات عامیانه و هنر شعر فارسی است.

گفتنی است در این نشست، دو کتاب «گونه‌شناسی اشعار عامه خراسان رضوی» و «تعزیه‌نامه خراسان جنوبی» نیز به حاضران معرفی شد.