ادب پیاده روی اربعین

یکی از مواردی که همه کسانی که در ایام اربعین راهی کعبه دل‌ها و کربلای معلا هستند و آرزوی آن را دارند؛ این است که در این سفر مورد عنایت حضرت سیدالشهدا (ع) قرار بگیرند و با دست پر و حاجات برآورده شده از این سفر معنوی بازگردند.

همین موضوع مطلبی بوده است که در زمان اهل بیت (ع) با ائمه علیهم السلام نیز مطرح می‌شده  ایشان برای رسیدن به این مرتبه و مقام، آداب و دستوراتی را ذکر می‌کردند که این دستورات، در واقع ادب زیارت امام حسین علیه السلام است و در برخی موارد به طور خاص و ویژه در این روز‌ها که مشتاقان حضرتش به پیاده روی زیارت اربعین می‌روند کارایی دارد و بی شک رسیدن به فیوضات این سفر معنوی منوط به رعایت این موارد است.

از جمله این موارد آن است که بدانی همین که شخص به قصد زیارت از در خانه اش خارج می‌شود، زائر محسوب می‌شود و هر سختی و گرفتاری و زیانی که در راه متحمل شود به حساب زیارتش نوشته می‌شود.

دیگر آنکه به ویژه درباره پیاده روی زیارت اربعین ‏متوجه این نکته باشید که در راهپیمایی نجف تا کربلا، در واقع در مسیر حرکت کاروان اسرا قدم گذاشته اید، بنابراین خوش و بش‌ها و بگو بخند‌ها را به حداقل برسانید و بهترین کار و توصیه بزرگان، زمزمه کردن زیارت عاشوراست.

امام صادق علیه السلام آداب زیادی را برای مسیر زیارت امام حسین علیه السلام ذکر کرده اند که بخشی از آن در کتاب شریف کامل الزیارات آمده است از جمله فرمودند: یَلْزَمُکَ حُسْنُ الصَّحَابَةِ لِمَنْ یَصْحَبُکَ وَ یَلْزَمُکَ قِلَّةُ الْکَلَامِ إِلَّا بِخَیْرٍ.

دو نکته مهم آنکه مطمئنا کسی بهره کامل را از این سفر معنوی خواهد برد که در مسیر، اخلاق را در برخورد با همسفران و دیگران رعایت کند و دوم آنکه فرمود کم صحبت کردن در این سفر انسان را برای بهره‌های بیشتر معنوی آماده‌تر می‌کند و فرمودند: وَ یَلْزَمُکَ کَثْرَةُ ذِکْرِ اللَّهِ؛ یعنی باید در این مسیر کم صحبت کنی و زیاد ذکر بگویی و در میان این اذکار به ذکر شریف صلوات به طور خاص اشاره شده است.

نکته مهم دیگر که در این روایت امام صادق (ع) در مسیر زیارت به آن تأکید شده، حفظ نگاه است. وَ یَلْزَمُکَ أَنْ تَغُضَّ بَصَرَکَ، که البته این دستور همیشه پیش چشم دوستداران اباعبدا... هست و لازم است که در این سفر بیشتر رعایت کرد، مورد مهم دیگر توجه به دیگران در حین این سفر است، فرمود: وَ یَلْزَمُکَ أَنْ تَعُودَ إِلَى أَهْلِ الْحَاجَةِ مِنْ إِخْوَانِکَ إِذَا رَأَیْتَ مُنْقَطِعاً وَ الْمُوَاسَاةُ.

لازم است وقتى برادر ایمانى خود را نیازمند دیدید و ملاحظه کردید که به واسطه نداشتن موارد لازم، از ادامه عمل عاجز است، او را کمک کنید و به مواسات با او رفتار کنید. مورد آخری که از بین این دستورات نباید فراموش کنیم این است که امام صادق علیه السلام به کسانی که به قصد زیارت اباعبدا... الحسین (ع) می‌رفتند تذکر می‌دادند به حداقل خوراکی که به آن‌ها قوت سفر بدهد بسنده کنند و دنبال غذا‌ها و خوردنی‌های رنگارنگ نباشند.

بدون شک عنایت الهی و اولیای او در این طور حرکت‌های معنوی بسته به معرفت و ادب سالک و راهی این طریق است، بنابراین با انجام این دستورات و جستن توفیق ادب، از خداوند بزرگ، قبولی این قدم‌های معنوی را طلب می‌کنیم.