۴ هزار زوجی که «آسان» به هم رسیدند

تکتم جاوید | شهرآرانیوز؛ باید جایی باشد که آدم هایش دل بسوزانند برای دختران و پسران دمِ بخت؛ دل سوزاندن واقعی و پیگیر، جوری که شب و روزشان با غصه این جوانان بگذرد و همه جوره پای کار باشند تا ازدواج سر و سامان بگیرد. از واسطه گری تا تأمین جهیزیه و اشتغال زایی را پیش بینی کرده اند و انجام می‌دهند، مبادا هرکدام از این‌ها بهانه‌ای شود برای فرار از ازدواج یا تأخیر در آن. پیگیری مشکلات همه این جوانان و سامان دادن به آن‌ها زمان خالی برایشان نمی‌گذارد. حمیده پایرنج از ستادی می‌گوید که در شهر نظیر ندارد و از سال ۱۳۹۵ که استارت کار را زده اند، پیوسته پای کار بوده اند و با تلاش و پشتکار ستادشان پیشرفت‌های زیادی کرده است.

«مجموعه ما موضوع ازدواج جوانان قبل تا پس از ازدواج را پوشش می‌دهد. از همسریابی صلواتی تا دیگر موارد مورد نیاز شروع یک زندگی مشترک که همه خانواده‌های آسیب پذیر و نیازمند با تأمین جزء به جزء آن‌ها مشکل اساسی دارند.» دفتر ستادشان در بولوار شهید کامیاب ۴۴ است که فعالیت‌های اجتماعی و فرهنگی آنجاست و البته همان و دفتر دیگر که کارگاه خیاطی شان در آن برپاست کمک‌های خانم الهی و دکتر جاودانی بوده که دغدغه تأمین مکانشان را مرتفع کرده است.

۱۰ خدمت برای دوری از تجملات

پایرنج از روز‌های شروع به کار ستاد می‌گوید که به پنجم خردادماه سال ۱۳۹۵ برمی گردد: سال ۱۳۹۴ به معاونت فرهنگی همه مناطق شهرداری ابلاغ شده بود که از شورا‌های اجتماعی محلات برای امر ازدواج آسان کمک گرفته شود. من آن زمان مربی ورزش و عضو شورای محله راه آهن بودم و هرکدام از اعضا با وجود اینکه دغدغه ازدواج جوانان را داشتیم، جدای از هم کار می‌کردیم. این مصوبه باعث شد دورهم جمع شویم و ستادی راه اندازی کنیم که تا امروز با قوت ادامه می‌دهد. ما تنها مجموعه در محلات شهر مشهد هستیم که به این شکل خدمت می‌کنیم و هیچ کدام به این میزان جامع و کامل فعالیت ندارد.

به عقیده او و همکارانش بالارفتن سن ازدواج و کم رنگ شدن هنجار‌هایی مانند واسطه گری در ازدواج باعث کاهش تمایل جوانان به ازدواج شده بود که آنان ساختار ستاد را با ۱۰ کارگروه برای رفع این موانع چیدند. آن‌ها که در تداوم زندگی مشترک نقش داشتند مانند مشاوره‌ها را پررنگ‌تر کردند. برخی از خدمات برای قشر آسیب پذیر به طور کامل رایگان شد و برخی دیگر با هزینه‌های بسیار ناچیز.

شروع کار آن‌ها خیلی زودتر از شیوع کرونا بود، اما آن‌ها در سال‌های ۱۳۹۹ و ۱۴۰۰ به قوت به برنامه‌های خود ادامه دادند. پایرنج دراین باره می‌گوید: حسن کرونا این بود که به دلیل ممنوعیت تجملات و برگزار نشدن مراسم عروسی، زوج‌های نیازمند با خیالی آسوده درحد مهمانی‌ای ساده برای نزدیکان به خانه بخت می‌رفتند و تعداد این مراسم هم بیشتر شده بود.

اما به عقیده او که سال هاست در این حوزه فعالیت می‌کند، تصور ضرورت برگزاری مراسم عروسی مجلل هنوز در ذهن خیلی از جوانان و خانواده هاست و‌ می‌افزاید: متأسفانه همه اقشار جامعه، از فقیر و غنی، از خود توقعی بیشتر از سطح توانشان دارند. دوست دارند همه امکانات در ابتدای زندگی کامل باشد؛ برای همین تشکیل خانواده نمی‌دهند. تصحیح این تصورات اشتباه یکی از برنامه‌های ما در جلسات مشاوره است.

۴ هزار زوجی که به خانه بخت رفتند

اعضای اصلی ستاد چهل نفری هستند که مدیریت هرکدام از کارگروه‌ها را برعهده دارند و پایرنج هرکدام را برایمان شرح می‌دهد: کارگروه اول واسطه گری است که بانکی از اطلاعات کامل جوانان آماده ازدواج محله راه آهن و دیگر محلات شهر را در اختیار دارد. چهارنفری که در این گروه فعالیت می‌کنند به طور مداوم مشغول شناسایی هستند و تا به حال معرفی بیش از ۴ هزار ازدواج موفق را برعهده داشته اند. این‌ها علاوه بر هزاران نفری بود که معرفی شدند، اما به ازدواج ختم نشد.

پس از جلسات خواستگاری و انتخاب جوانان نوبت جلسات مشاوره است. وی ادامه می‌دهد: کارگروه بعدی مشاوره قبل، حین و بعد از ازدواج است که آن را با حضور کارشناساس به صورت داوطلبانه برگزار می‌کنیم. هزینه جلسات مشاوره آزاد دست کم ۲۰۰ هزارتومان است، اما هزینه‌ای که ما از خانواده‌ها دریافت می‌کنیم ۴۰ هزار تومان است. خانواده‌های نیازمند و آسیب پذیر هم به شکل رایگان از این خدمات استفاده می‌کنند.
کارگروه سوم را بر مبنای تهیه جهیزیه چیده اند که برخلاف دو مرحله قبل تنها مخصوص قشر آسیب پذیر است.

هر کس را معرفی بشود تحت پوشش قرار می‌دهند و براساس آمار‌های او تاکنون ۲۳۵ سری جهیزیه به نوعروسان هدیه شده است. البته جزئیاتی هم دارد که مسئول ستاد توضیح می‌دهد: جهیزیه ما شامل ۱۷ یا ۱۸ قلم کالای ضروری همچون یخچال، گاز، فرش، ماشین لباس شویی و ظرف و موارد این چنینی است که با وضعیت کنونی بازار چیزی بین ۱۵ تا ۳۰ میلیون تومان هزینه برمی دارد.

جهیزیه را به طور مستقیم از کارخانه تحویل می‌گیریم که کمترین مبلغ را داشته باشد. در عین حال یک سوم هزینه را باید خانواده بپردازد. زوج‌ها ابتدا ۱۰ جلسه مهارت‌های زندگی را‌ می‌گذرانند، سپس برای اهدای جهیزیه معرفی می‌شوند.
پایرنج کارگروه دیگری را به عنوان جلسات آموزش خانواده معرفی می‌کند که اولویت اول آن با خانواده‌های تحت پوشش است و بقیه شهروندان هم می‌توانند در این کلاس‌های رایگان عمومی شرکت کنند که هرهفته در محل ستاد برگزار می‌شود.

ازدواج آگاهانه، ساده و  بهنگام

هدف آن‌ها از برگزاری کلاس‌های مهارتی رایگان برمی گردد به شعار ستاد که ازدواج باید «آگاهانه، ساده و بهنگام» باشد، درحالی که بیشتر خانواده‌ها به دلیل انتخاب اشتباه دچار مشکلات بعدی در زندگی می‌شوند.
تشریفات مراسم عقد و عروسی کارگروه پنجمشان است. وی دراین باره تأکید می‌کند: برای همه ملزوماتی که برای مراسم ازدواج لازم است، از سالن عقد، عاقد، آرایشگاه، گل فروشی، شیرینی فروشی گرفته تا لوازم خانگی و همه نیازمندی‌ها با فروشگاه‌های مرتبط صحبت کرده ایم و برای خانواده‌ها تخفیف گرفته ایم. اینجا هم طبقه اجتماعی زوج‌ها تفاوتی ندارد. برای زوج‌های نیازمند حداقلی یا رایگان انجام می‌شود.

طبقه پایین دفترشان را به نام سالن پرستو در کامیاب ۴۴ طوری چیده اند که شبیه تالار عقد و عروسی شده است و حدود ۱۰۰ نفر ظرفیت دارد که آن را با هزینه ناچیز به زوج‌ها اجاره می‌دهند برای برگزاری یک جشن کوچک. هزینه اجاره این سالن ۲ میلیون یا ۲ میلیون و ۲۰۰ هزار تومان بیشتر نمی‌شود که در مقابل اجاره تالار‌ها و سالن‌های عقد و عروسی هیچ است.

خدمت دیگری را که ستاد ازدواج آسان ارائه می‌دهد به نام کارگروه بعدی معرفی می‌کند که عنوانش «زوج‌های مشمول بسته تشویقی» است. همه هدف این ستاد را شاید بتوان در همین کارگروه مشاهده کرد؛ تقدیر و تشویق ویژه از زوج‌هایی که تعداد سکه‌های مهریه شان زیر ۱۴ عدد است، مراسم ازدواجشان را بدون گناه (بدون موسیقی) برگزار کرده اند یا در سال اول زندگی شان صاحب فرزند شده اند.

به گفته پایرنج زوج‌هایی با این مشخصه که از قبل شناسایی شده اند در مراسمی که هر چهار یا شش ماه یک بار برگزار می‌شود مورد تقدیر قرار می‌گیرند. وی می‌افزاید: آخرین مراسم را در هفته عفاف و حجاب برگزار کردیم، با حضور ۱۴ زوج و بسته هدیه به آنان تقدیم می‌شود. مهریه داشته ایم از یک سکه تا ۱۴ سکه. سال گذشته زوجی داشتیم که مهریه را دو رکعت نماز هدیه به حضرت زهرا (س) تعیین کرده بود؛ از طبقات مختلف اجتماعی بازاری، طلبه، پزشک و مهندس هستند. این کارگروه را ایجاد و تقویت کردیم تا سنت مهریه پایین را فرهنگ سازی کنیم.

برنامه اشتغال زایی بانوان نیازمند

یک کارگروه اشتغال زایی هنری هم در ستادشان راه انداخته اند به نام کارآفرینی «سَبیکه» به معنی تکه جواهر که به گفته او برگرفته از نام مادر امام جواد (ع) است و توضیح می‌دهد: حدود ۱۸ کارآفرین و هنرمند حرفه‌ای دارد و انواع رشته‌های هنری را به خانواده‌های تحت پوشش و عموم بانوان آموزش می‌دهد. برخی از رشته‌ها با ضمانت معرفی به بازار کار است. هزینه شرکت در این کلاس‌ها هم ناچیز است. کارگاه خیاطی حضرت رباب (س) که قرار است محلی برای اشتغال ‎زایی بانوان سرپرست خانواده باشد، فضایی در بولوار شهیدکریمی است که از سوی خیری اهدا شده است و در حال آماده سازی آن هستند. کار ساخت و تجهیز آن از ابتدای تابستان آغاز شده، اما هنوز معطل حدود ۴۰ میلیون دیگر برای اتمام ساخت و ساز است.

کرایه لباس عروس به ۱۳۸ عروس

کارگروه هشتم مزون آفتاب و هدفش رساندن لباس عروس بخشیده شده شهروندان برای اجاره به تازه عروس است. برای خانواده‌های نیازمند تنها هزینه شست وشوی لباس گرفته می‌شود و برای خانواده‌های دیگر مبلغ اجاره خیلی کم است. تا به حال ۱۳۸ مورد لباس عروس کرایه داده شده و هزینه آن در صندوق قرض الحسنه ذخیره می‌شود که کارگروه دیگری است.

مسئول ستاد ازدواج آسان درباره صندوق قرض الحسنه امام حسن مجتبی (ع) نیز می‌گوید: زوج‌های تحت پوشش ستاد می‌توانند تا سقف ۱۰ میلیون تومان وام قرض الحسنه دریافت کنند و در مدت ۱۰ ماه آن را بازگردانند. آن‌ها که خوش حساب باشند می‌توانند دوباره وام بگیرند و تعداد این افراد به گفته پایرنج ۱۲ زوج است و کارگروه دهم تأمین سیسمونی نوزادان آن زوج هاست که با ازدواج آسان راهی خانه بخت شده اند.

وی به شرایط این بخش هم اشاره می‌کند: یک مجموعه کامل از ضروری‌ترین نیاز‌های یک نوزاد تا سن چهارسالگی تهیه و به والدین هدیه می‌شود. پایرنج در مجموع خودش را یک بانوی خانه دار و بدون مسئولیت دولتی می‌داند که نگران وضعیت جامعه است و کارش را از زیر صفر و پس از ۹ ماه بررسی آغاز کرده و حالا از انجام این کار خیر راضی است، آن هم برای جوانان: اوایل نظرات منفی و موانع خیلی زیاد بود، اما کار خیر مانند چشمه می‌جوشد و پیش می‌رود. هدف ما خیر بود و نتیجه اش را دیدیم و با همین توان ادامه می‌دهیم.