عطش سد‌های شهر مشهد|ذخیره آب سد‌های مشهد کمتر از ۲۰ درصد است

بنیامین یوسف‌زاده | شهرآرانیوز؛ مثل جوجه‌ها، حالا دشت پاییزه دشت مشهد از بارش‌های سه‌ماهه سوم سال را به‌جای روز‌های نخست یا میانی این فصل، باید آخر پاییز شمرد. وضعیت بحرانی دشت مشهد و ورود این دشت به سومین سال خشک‌سالی مداوم، صدای وزیر نیرو را هم درآورده و علی‌اکبر محرابیان، مشهدی‌ها را مانند مشترکان تهرانی و اصفهانی به‌شمار آورده و خبر از قطعی آب بدمصرف‌های این شهر‌ها داده است؛ موضوعی که البته به زعم مدیرعامل شرکت آبفای مشهد آن‌قدر‌ها هشداربرانگیز نیست که نگرانی خاصی برای جیره‌بندی یا قطعی آب آشامیدنی شهروندان مشهدی در فصل خزان ایجاد شود.

با این حال حسین اسماعیلیان در گفتگو با خبرنگار شهرآرا، بیمناک از بحران‌های تابستانه تأمین آب، پیش‌بینی می‌کند که برای فصل گرمای سال آبی کنونی شاید حدود ۴ مترمکعب‌برثانیه کسری آب داشته باشیم. صحبت‌های او را اگر کنار موجودی اندک منابع آبی شهر و استان بگذاریم، واقعا نگران‌کننده می‌شود.

اکنون حجم آب ذخیره‌شده پشت سد‌های استان حدود ۳۰۹ میلیون مترمکعب است که در مقایسه با عدد ۴۲۴ میلیون مترمکعبی مدت مشابه پارسال، بیش از ۱۱۵ میلیون مترمکعب افت دارد. این رقم را اگر با حجم مخازن استان در تراز نرمال مقایسه کنید، می‌شود حدود ۱۹.۷ درصد موجودی خالص.
به گفته اسماعیلیان، حتی اگر به فرض محال، وضعیت بارندگی‌های پاییزه امسال به حالت قابل قبول برگردد، آن‌قدر خشک‌سالی بر دشت مشهد حاکم بوده است که خاک خشک و تفتیده این دشت، اجازه جذب قطرات باران را به این راحتی‌ها به سفره‌های آب زیرزمینی نمی‌دهد.

البته از دشتی که حجم بارش ماه نخست پاییزش فقط ۰.۱ میلی‌متر بوده است، نباید انتظاری بیشتر از این هم داشت. دشت مشهد حتی در اعداد و ارقام دوره آماری بارش‌ها که با چندین دهه قبل مقایسه می‌شود هم حال‌وروز خوشی ندارد که اگر داشت، در سال ۱۳۵۳ هم باید بارشی با رقمی بیشتر از ۵.۴ میلی‌متر به خود می‌دید.

به گفته علی‌اصغر دهقان‌پور، سرپرست اداره هواشناسی خراسان‌رضوی، میانگین بارندگی استان در سال زراعی جاری تاکنون ۷/۲ میلی‌متر بوده که این میزان نسبت به دوره آماری، حدود ۴۲درصد کاهش داشته است. با این تفاصیل و به‌ظاهر همان‌طور که مدیرعامل شرکت آبفای مشهد می‌گوید، با کاهش ۷۰ درصدی بارندگی‌ها در این شهر نسبت به مدت آماری، نباید منتظر پاییز نرمالی برای این دشت بود.

رکورد خودمان را شکستیم!

به گفته اسماعیلیان، مشهد در سال آبی ۱۳۹۹-۱۴۰۰ با ۶۰ درصد خشک‌سالی، رتبه اول را در مقایسه با آمار گذشته خودش داشته و به‌نوعی رکورد خودش را در این موضوع شکسته است. پارسال هم با اینکه وضعیت بهتری به‌نسبت دو سال قبل داشتیم، در مقایسه با مشابه بلندمدت ۲۳ درصد خشک‌سالی را تجربه کردیم.
او دو سال گذشته را هرچند سال‌های پرتلاطمی برای تأمین آب این شهر می‌داند، معتقد است که با پیش‌بینی‌های لازم و به‌موقع جلو بسیاری از بحران‌های این حوزه گرفته شده است. گواه این موضوع را هم خیل عظیم و شش‌میلیونی زائرانی می‌داند که در دهه پایانی ماه صفر امسال راهی شهر امام‌رضا (ع) شدند و سقایی آن‌ها بدون هیچ مشکلی انجام شد.

البته او تغییر اوضاع جوی را هم موضوعی مهم درنتیجه مواجهه با خشک‌سالی پیش رو قلمداد می‌کند و می‌گوید: گرما بر تأمین منابع آبی تأثیر زیادی دارد و همین تابستان امسال با خنک‌شدن مقطعی هوا، درصد درخورملاحظه‌ای کاهش در مصرف آب شهروندان مشاهده شد.
اسماعیلیان هم به محل تأمین آب آشامیدنی شهروندان این شهر اشاره‌ای می‌کند و می‌گوید: در شش ماه ابتدای امسال ۶۰ درصد از این نیاز از طریق آب‌های زیرزمینی، ۳۷ درصد به‌وسیله چهار سد دوستی، طرق، کارده و ارداک و ۳ درصد از طریق چشمه‌ها و قنوات دشت مشهد تأمین شده است.