بررسی وضعیت کتاب فروشی‌های مشهد | هر چه از مرکز شهر دورتر، کتاب فروشی کمتر

به گزارش شهرآرانیوز؛ میزان راحتی یا دشواری دسترسی به کتاب فروشی‌ها در مشهد، ارتباط مستقیمی دارد با مکان زندگی شما در این دیار. مرکز شهر، بهشت کتاب خوان هاست و هرچه از مرکز به جهت‌های مختلف دور شوید، میزان و امکان دسترسی به کتاب فروشی‌ها دشوارتر می‌شود. خیابان ابن سینا، خیابان دانشگاه و پاساژ مهتاب در خیابان سعدی، محل اجتماع بیشترین و قدیمی‌ترین کتاب فروشی هاست و همان طور که می‌دانید، همه این خیابان‌ها در مساحتی محدود واقع شده اند؛ البته کتاب فروشی‌های دیگری نیز در نقاط مختلف شهر هستند و برهوت کامل نیست، اما بسیار پراکنده، کم تعداد و البته از نظر تنوع و موجودی کتاب نیز به اندازه کتاب فروشی‌های مرکز شهر غنی نیستند؛ البته این اتفاق غریبی نیست و مثلا در پایتخت نیز خیابان انقلاب و حومه، در اصفهان خیابان آمادگاه و در شیراز خیابان ملاصدرا، کُلونی کتاب فروشی هاست، اما با توجه به گسترش شهر، ترافیک و مشکلات مبتلا به آن، اگر کتاب فروشی‌هایی در مناطق مختلف داشته باشیم، علاوه بر دسترسی آسان برای همه شهروندان، چهره فرهنگی شهر خوش نقش‌تر خواهد شد و این نکته را نیز باید در نظر داشت که صرف روشن بودن چراغ کتاب فروشی خودش یک کار فرهنگی است و دعوت به کتاب خوانی. در این گزارش نگاهی داشته ایم به نقشه پراکندگی برخی از کتاب فروشی‌های مشهد و معرفی برخی از آن ها.

به‌طبع این گزارش کامل نیست و قطعا کتاب‌فروشی‌های مهجوری در گوشه‌وکنار شهر فعالیت می‌کنند که خیلی‌ها اطلاعی از آن‌ها ندارند. از طرفی، کتاب‌فروشی‌هایی هم بودند که دراین سال‌ها به دلایلی که همه ما می‌دانیم تعطیل شده‌اند. نمونه بارزش کتاب‌فروشی «پاتوق کتاب» در خیابان بهجت بود. برای همین همچنان قرار است در همین صفحه و در سلسله گزارش‌هایی به چرایی پراکندگی کتاب‌فروش‌ها در سطح شهر بپردازیم.

خیابان دانشگاه

اگر از سمت میدان تقی آباد یا همان میدان شریعتی وارد خیابان دانشگاه شوید، نخستین جایی که می‌توانید سراغ کتابی را بگیرید، کتاب فروشی آبان است که سال هاست چراغش از ۹ صبح تا ۱۰ شب و حتی بیشتر، یک سره روشن است. دیگر کتاب فروشی‌های این خیابان عبارت اند از؛ کتاب فروشی «به نشر» شعبه خیابان دانشگاه، کتاب فروشی «سپهری» و «ایران کتاب» در پاساژ دانشگاه، کافه کتاب «آفتاب» در بازار گلستان و کتاب فروشی «فلسطین» نبش چهارراه دکترا.

خیابان احمدآباد

کتاب فروشی‌های «جاودان خرد»، بین احمدآباد ۷ و ۹، کتاب فروشی «علامه» بین رضا و ابوذر غفاری، کتاب فروشی «هزارتو» در بولوار رضا، رضا ۱۱، کتاب فروشی «دانشور» در بولوار ملاصدرا، برخی از کتاب فروشی‌های این محله و خیابان هستند؛ البته پاساژ کتاب در ابتدای بولوار ملاصدرا نیز در اختیار کتاب فروشی‌هایی است که در حوزه زبان‌های خارجی فعالیت می‌کنند.

خیابان ابن سینا

خیابان ابن سینا برای هیچ اهل کتابی ناآشنا نیست، یکی از قدیمی‌ترین و خوش نام‌ترین کتاب فروش‌های این شهر در این خیابان قرار دارد و چندین نسل را تغذیه کرده است. کتاب فروشی امام هنوز با همان سردر و فونت قدیمی بی وقفه و بی تعطیلی باز است. دو کتاب فروشی دیگر این خیابان یکی قلم و دیگری پردیس کتاب است. پردیس کتاب، بزرگ‌ترین کتاب فروشی مشهد است که کامل‌ترین و به روزترین عنوان‌های کتاب را نیز می‌توان در اینجا یافت.

بولوار سجاد

کتاب فروشی‌های «به نشر»، «میم»، «آرش»، «خورشید خانم» و شهرکتاب «شاهنامه» از کتاب فروشی‌هایی هستند که در بولوار سجاد فعالیت می‌کنند.

خیابان جنت و پاساژ جنت

طبقه منهای یک پاساژ جنت در خیابان جنت چند کتاب فروشی قدیمی دارد که شاید بسیاری از مشهدی‌ها با آن‌ها آشنا نباشند؛ اما این پاساژ که کتاب فروشی‌های آن بیشتر به فروش کتاب‌های دست دوم مشغول هستند، می‌تواند جایی باشد که کتاب‌های کمیاب را در آن یافت.

خیابان بهجت

اگر کسی دنبال کتاب‌های مذهبی می‌گردد، خیابان بهجت بهترین انتخاب است. این خیابان به نوعی بورس کتاب‌های مذهبی است.
مجــتـــمـــع «گنجینـــه کتــاب» و کتاب‌فروشی «رستــگار» معــروف‌تــرین کتاب‌فروشی‌های اطراف مشهد هستند.

بولوار وکیل آباد

یک کتاب فروشی به تازگی در بولوار وکیل آباد افتتاح شده و آن شعبه دوم پردیس کتاب است. پردیس کتاب ۲ بین بولوار صیادشیرازی و بولوار حافظ قرار دارد. کتاب فروشی «آنجا» در بولوار دندان پزشکان، کتاب فروشی «به نشر» شعبه امامت و کتاب فروشی‌های واقع در زیرگذر پارک ملت، از دیگر فعالان این صنف در این منطقه است.

خیابان سعدی و پاساژ مهتاب

پاساژ مهتاب در انتهای خیابان سعدی به معرفی نیاز ندارد. پاساژی در سه طبقه که جز چند واحد تجاری آن، مابقی همه کتاب فروشی هستند. بیشتر کتاب فروشی‌های این مجتمع در حوزه کتاب‌های درسی و کمک درسی فعالیت می‌کنند؛ اما چند کتاب فروشی عمومی خوب هم دارد که «شهرکتاب ترانه» و «هیواد» می‌توانند نیاز مخاطب را برآورده کنند. نزدیک پاساژ مهتاب، پاساژی به نام پردیس قرار دارد که از بیرون و ظاهر آن به هیچ وجه نمی‌شود حدس زد که صنفی مانند کتاب فروش‌ها در آن فعال باشد؛ اما در طبقه منهای دو این مجتمع چند کتاب فروشی فعال وجود دارد که بیشتر به عرضه کتاب‌های دست دوم مشغول هستند.

۲۲۳ مجوز کتاب فروشی در مشهد صادر شده است

آنچه که در بالا آمد، آمار بخشی از کتاب فروشی‌های مشهد است، نه همه کتاب فروشی ها، زیرا آمار دقیقی از تعداد کتاب فروشی‌های عمومی در دست نیست. نه اتحادیه و نه اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی استان، آمار و اطلاعاتی از فعالیت کتاب فروشی‌ها به تفکیک که آیا کتاب عمومی می‌فروشند یا زبان، یا مذهبی یا ... ندارند. رئیس اتحادیه کتاب، نوشت افزار و صحاف مشهد به ما می‌گوید ۲۲۳ کتاب فروشی (خرده فروشی) در مشهد مجوز گرفته اند و احتمالا همین تعداد فعال هستند؛ اما آمار دقیقی از کتاب فروشی‌های عمومی مشهد ندارد.

جواد سیدعباسیان در پاسخ به این سؤال که چرا نوع فعالیت کتاب فروش‌ها را به تفکیک ندارد، می‌گوید: ما این اطلاعات را نداریم؛ چون به نوعی اطلاعات خصوصی آن واحد صنفی محسوب می‌شود، ممکن است یک روز عمومی بفروشد، روز دیگر دوست داشته باشد در حوزه دیگری [مثلا زبان]کتاب بفروشد، برای همین ما دخالتی نداریم و به جزئیات وارد نمی‌شویم. او درباره اینکه آیا سامانه‌ای وجود دارد که شهروندان در صورت نیاز به یافتن نشانی و فعالیت کتاب فروشی به آن رجوع و جست وجو کنند، پاسخ منفی می‌دهد و بیان می‌کند: چنین سامانه‌ای نداریم؛ اما طرحی را داریم با شهرداری پیگیری می‌کنیم که در سطح شهر تابلو‌هایی برای راهنمایی و معرفی کتاب فروشی‌ها داشته باشیم.

اداره ارشاد آمار دقیق کتاب فروشی‌ها را ندارد

اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی خراسان رضوی نیز آمار دقیقی از کتاب فروشی‌ها به تفکیک فعالیت آن‌ها ندارد. این را جلیل سروری، معاون فرهنگی و رسانه‌ای این اداره کل می‌گوید و اضافه می‌کند: آمار دقیق را خود اتحادیه دارد. ما آمار را فقط وقتی نیاز داریم (مثلا ممکن است سالی دو بار)، از اتحادیه می‌گیریم. ارتباط ما با اتحادیه هم به اموری مانند معرفی کتاب فروشی‌ها برای تعرفه‌های انرژی که فرهنگی محاسبه شود، بحث‌های مالیاتی و طرح‌های تسهیلاتی مانند طرح‌های فصلی پاییزه کتاب است.
همچنین اگر شخصی یا مجموعه‌ای به ما اعلام کند کتاب غیرمجاز یا مسئله داری در فلان کتاب فروشی توزیع می‌شود، ما ورود پیدا می‌کنیم.