«خانه داروغه» میراث ماندگار یوسف خان هراتی

به گزارش شهرآرانیوز، خانه‌ای با کاشی‌های هفت‌رنگ، تزیینات چوبی و عطر شمعدانی‌های همیشه سبزی که در گمان هیچ بیننده‌ای نمی‌نشاند، اینجا روزی خانه یکی از مستبدترین مردم این شهر بوده است. خانه داروغه مشهد.

یک جست‌وجوی اینترنتی با عنوان «یوسف‌خان هراتی» مقاله‌هایی را باز می‌کند که با واقعه توپ‌بندی حرم مطهر رضوی در ۱۰ فروردین سال ۱۲۹۱ خورشیدی گره خورده است. ماجرا از این قرار است؛ «روس‌ها خواهان این بودند که هر‌گونه نصب و عزل دیگر افراد خارجی در ایران با اجازه آن‌ها و انگلیسی‌ها باشد و قبول نکردن این خواسته سبب حرکت قوای روس از تبریز به سمت خراسان شد.

در این گیرودار، یوسف هراتی که از دست‌نشاندگان روس‌ها در خراسان بود، شورشی ساختگی در مشهد راه انداخت و قوای روس به بهانه این شورش وارد شهر شدند و به سمت حرم امام‌رضا (ع) حرکت کردند. نبود ارتش و قوای نظامی در کشور سبب شد عموم مردم با دست خالی در دفاع از حرم مطهر رضوی برآیند و در‌های حرم را ببندند. روس‌ها پس از این اقدام، با همه ادوات نظامی مانند توپ‌ها و مسلسل‌ها وارد حرم شده و در نقاط مختلف به‌ویژه پشت‌بام‌ها مستقر می‌شوند و مردم بی‌دفاع را به رگبار می‌بندند.»، اما حالا همه این نام‌ها، خوب و بد برگی از تاریخ شده‌اند و این خشت و گل خانه یوسف‌خان هراتی است که باقی مانده است.

خانه‌ای با هزار‌و‌صد متر زمین، که طبق معماری خانه‌های ایرانی، اما با تزیینات روسی ساخته شده است. از دیگر جاذبه‌های این خانه وجود پله‌های دو‌طرفه در حیاط، کاشی‌های هفت‌رنگ، تندیس‌های قالبی گچی شبیه سر انسان، شیر و فرشته‌های بال‌دار، معماری زمستان‌نشین و تابستان‌نشین، پنجره‌های دوجداره و اتاق‌های بادگیر اشاره کرد. این خانه پس از یوسف‌خان برای مدتی در دست ورثه بوده، ولی در سال ۱۳۶۶ خورشیدی به یکی از هیئت‌های مذهبی یزد فروخته شده و در دهه گذشته نیز از سوی شهرداری خریداری و بازسازی شده است.