فقط تنبل‌ها به جام‌جهانی نمی‌روند

فیفا قبل از برگزاری دیدار‌های یک‌چهارم نهایی جام‌جهانی قطر، رسما از شهر‌های میزبان رقابت‌های جام‌جهانی ۲۰۲۶ رونمایی کرد و در کنار آن، سهمیه قاره‌های مختلف برای شرکت در این رقابت‌ها را نیز تعیین کرد. براین‌اساس، شانزده شهر در سه کشور آمریکا، کانادا و مکزیک وظیفه میزبانی از جام‌جهانی ۲۰۲۶ را عهده‌دار خواهند بود که ازاین‌میان، یازده شهر در آمریکا، سه شهر در مکزیک و دو شهر نیز در کانادا از رقابت‌ها میزبانی خواهند کرد.

مهم‌ترین تفاوت جام‌جهانی آینده با دوره‌های گذشته، افزایش تعداد تیم‌های حاضر در آن به ۴۸ تیم خواهد بود. فیفا سهمیه‌های هر قاره را هم به‌طور رسمی در این مسابقات اعلام کرد که بر اساس آن، آسیا هشت سهمیه مستقیم و یک پلی‌آف، آفریقا ۹ سهمیه و یک پلی‌آف، کونکاکاف شش سهمیه همراه دو پلی‌آف، آمریکای جنوبی شش سهمیه به‌علاوه یک پلی‌آف، اقیانوسیه یک سهمیه به‌علاوه یک پلی‌آف و اروپا هم شانزده سهمیه در این رقابت‌ها خواهند داشت.

افزایش سهم آسیا از جام‌جهانی

برای اولین‌بار در تاریخ برگزاری جام‌جهانی، منطقه اقیانوسیه یک سهمیه تضمین‌شده و مستقیم در جام‌جهانی خواهد داشت و دو قاره آسیا و آفریقا نیز بیشترین جهش را در تعداد سهمیه نسبت به جام‌جهانی ۳۲ تیمی تجربه خواهند کرد. آفریقا که پیش‌تر پنج سهمیه مستقیم داشت، اکنون ۹ سهمیه مستقیم و یک سهمیه نیز در پلی‌آف بین‌قاره‌ای دارد و آسیا نیز که قبل از ۲۰۲۲ قطر، ۴.۵ سهمیه داشت، اکنون هشت سهمیه مستقیم در اختیار دارد. تعداد سهمیه‌های مستقیم آمریکای جنوبی از چهار به شش رسیده است و یوفا نیز به‌جای سیزده تیم، شانزده تیم به جام‌جهانی می‌فرستد. رقابت‌های مقدماتی جام‌جهانی ۲۰۲۲ در قاره آسیا و در مرحله نهایی آن، با حضور دوازده تیم در دو گروه شش‌تیمی برگزار شد.

اگر قطر را از معادلات خارج کنیم و بخواهیم براساس رتبه‌بندی نهایی همین جدول، سهمیه‌های ۲۰۲۶ را تعیین کنیم، می‌بینیم که علاوه بر ایران، کره‌جنوبی، ژاپن و عربستان، چهار تیم عراق، امارات، استرالیا و عمان نیز قادر به صعود مستقیم به جام‌جهانی خواهند بود و سهمیه پلی‌آف آسیا نیز در اختیار یکی از تیم‌های چین یا سوریه قرار خواهد گرفت، هرچند این فقط یک شبیه‌سازی است و افزایش سهمیه‌ها، چهره مسابقات مقدماتی را نیز به‌کلی دگرگون می‌کند.

معادله پیچیده پلی‌آفی‌ها

رقابت‌های مقدماتی جام‌جهانی، ۴۳ تیم را مستقیم راهی جام بیست‌وسوم می‌کند تا در کنار میزبانان، چهره ۴۶ تیم مشخص شود. دو تیم دیگر نیز پس از رقابت شش تیم در پلی‌آف بین‌قاره‌ای این سهمیه را دریافت خواهند کرد. قاره میزبان (منطقه کونکاکاف) دو سهمیه این پلی‌آف را در اختیار دارد و بقیه قاره‌ها (به‌جز یوفا) هرکدام یک سهمیه در اختیار خواهند داشت. از میان این شش تیم، دو تیم برتر رنکینگ فیفا سیدبندی شده‌اند، چهار تیم دیگر در دو بازی مقابل هم قرار می‌گیرند و برنده این مسابقات، در مقابل دو تیم سید‌بندی‌شده می‌ایستد. درباره گروه‌بندی‌های جدید این رقابت‌ها هم درحالی‌که قرار بود جام‌جهانی ۴۸ تیمی با شانزده گروه سه‌تیمی برگزار شود، در حین برگزاری جام‌جهانی ۲۰۲۲، گاردین از احتمال تجدیدنظر فیفا و به‌کارگیری فرمت دوازده گروه چهارتیمی خبر داد.

در فرمت شانزده‌گروهی، تعداد بازی‌ها به هشتاد می‌رسید و شانزده بازی اضافه‌شده نسبت به جام‌جهانی فعلی، متعلق به مرحله یک‌شانزدهم نهایی بود. بااین‌حال، دوازده گروه چهارتیمی تعداد بازی‌ها را بسیار بیشتر خواهد کرد و به‌ادعای مارکا، به عدد ۱۰۴ خواهد رساند؛ چهل بازی بیشتر از جام‌جهانی ۲۰۲۲ که در صورت انتخاب، مشخص نیست فیفا می‌خواهد در چند روز آن را برگزار کند. فیفا انتخاب فرمت نهایی را به سال ۲۰۲۳ موکول کرده است.