نگاهی به دلایل افزایش قیمت پیاز در بازار مشهد (دی ماه ۱۴۰۱)

ملیحه فلاح | شهرآرانیوز؛ وقتی تریلی تریلی پیاز صادر شود و به قول کسبه، پاکستانی‌ها و عراقی‌ها بیشترین پیاز کشور را جارو کنند، طبیعی است که قیمت یک کیلو از این محصول با نرخ موز یکی شود. افزایش قیمت دلار و ماندگاری خوب پیاز نسبت به دیگر صیفی جات برای انبار کردن، زمینه افزایش صادرات آن را فراهم کرد و شد آنچه در هفته‌های گذشته از صعود قیمت پیاز در بازار‌های کشور و به دنبال آن مشهد دیدید.

اکنون میانگین قیمت این محصول در بازار مشهد، بین ۲۴ تا ۳۰ هزار تومان است؛ البته همان طور که گفتیم، این ارقام میانگین قیمت است و کمتر و بیشتر شدن آن براساس محله و کیفیت محصول تغییر می‌کند. مثلا در مناطق برخوردار مشهد، پیاز تا کیلویی ۳۶ هزار تومان هم به فروش می‌رسد. آن طور که بازاریان می‌گویند، در روز‌های اخیر قیمت‌ها کمی کاهشی بوده و شکسته است. اگر بخواهیم روندی از افزایش قیمت پیاز در ماه‌های اخیر برایتان بگوییم، میانگین نرخ هر کیلوگرم از این محصول در خرده فروشی‌ها در مهر تا ۱۰ هزار تومان در آبان تا ۱۴ هزار تومان و در نیمه اول آذر به حدود ۱۸ هزار تومان و بعد از آن تا ۴۰ هزار تومان هم رسید. حالا دیگر اشکنه پیاز نیز غذای ارزانی برای مشهدی‌ها نیست.

ورود پیاز جیرفت

رئیس اداره نظارت و بازرسی جهادکشاورزی شهرستان مشهد درباره علت افزایش قیمت پیاز در بازار مشهد به شهرآرا می‌گوید: افزایش میزان صادرات به ویژه به پاکستان بر روی قیمت این محصول تأثیر گذاشته است. ازسوی دیگر محصولات در شهرستان‌ها ازجمله مشهد براساس بازار تهران قیمت گذاری می‌شود؛ به همین دلیل با افزایش قیمت در تهران، نرخ پیاز در مشهد نیز افزایش یافت. علی اکبر نصری سرآسیا می‌افزاید: باتوجه به ماندگاری پیاز نسبت به دیگر صیفی جات، این امکان وجود دارد که برخی افراد این محصول را انبار کنند تا قیمت‌ها افزایشی بماند و به تدریج وارد بازار شود که خود روی قیمت تأثیرگذار است. به گفته او، به تازگی پیاز جیرفت وارد مشهد شده است که باعث کاهش قیمت آن در روز‌های آینده خواهد شد.

قیمت پیاز در میادین، کمتر از ۱۰ هزار تومان نمی‌شود

همچنین رئیس اتحادیه صنف بارفروشان مشهد درباره وضعیت پیاز در میدان بار این شهر می‌گوید: چند روز پیش، نرخ پیاز در میدان بار به بیشتر از ۲۰ هزار تومان هم رسید، اما اکنون ۱۵ تا ۱۷ هزار تومان است.
حیدر ساکن با اشاره به ورود ۳۲۰ تن پیاز به مشهد در روز پنجشنبه می‌افزاید: از این میزان ۱۷۰ تن همان روز توزیع شد و باقی مانده آن امروز توزیع می‌شود. همچنین امروز این محصول از شهرستان‌های دیگر نیز وارد مشهد می‌شود که باعث افزایش حجم عرضه و کاهش قیمت خواهد شد. او اضافه می‌کند: انتظار داریم در هفته‌های آینده قیمت این محصول در میدان بار به ۱۰ تا ۱۵ هزار تومان برسد، اما دیگر هیچ وقت به کمتر از ۱۰ هزار تومان نخواهد رسید؛ چون هزینه تولید افزایش یافته است و برای کشاورز صرف ندارد که این محصول را کمتر از این قیمت به بازار عرضه کند.

لغو ممنوعیت صادرات پیاز و حذف عوارض صادراتی

حالا که این گزارش را می‌خوانید، بد نیست بدانید که در فروردین سال جاری، وزارت جهادکشاورزی اعلام کرد بنا بر نامه‌ای به گمرک، قصد دارد صادرات چهار محصول ازجمله گوجه فرنگی، پیاز، بادمجان و سیب زمینی را ممنوع کند، اما دیوان عدالت اداری در حکمی، ممنوعیت صادرات برخی صیفی جات ازجمله سیب زمینی، گوجه فرنگی، پیاز و بادمجان را مغایر با ماده۲۳ قانون احکام دائمی برنامه‌های توسعه کشور دانست و آن را باطل کرد.

همچنین بعد از لغو ممنوعیت صادرات، برای صادرات این محصولات عوارض تعیین شد که آن هم در دهم آذر برپایه اعلام رئیس کمیسیون کشاورزی مجلس به ایسنا، با پیگیری‌های این کمیسیون تعرفه صادرات سه محصول کشاورزی پیاز، گوجه فرنگی و سیب زمینی برداشته شد. حالا با کنار هم قرار دادن این عوامل، پیازفروش را پیدا کنید. این تصمیم‌ها سبب شده است صادرات این محصولات به بازار عراق و پاکستان در فصل کاهش برداشت آن‌ها افزایش یابد و بازار داخلی با کمبود و گرانی همین محصولات روبه رو شود.

البته این موضوع به معنی لزوم ممنوعیت صادرات محصولات کشاورزی و ماندن محصول روی دست کشاورزان نیست، اما چاره آن کنترل صادرات بموقع و به اندازه است. راهکار مقطعی دیگری نیز برای کنترل قیمت‌ها وجود دارد؛ ازجمله افزایش فروشگاه‌های عرضه مستقیم محصولات کشاورزی تا سود اصلی به جای جیب دلال به کشاورز برسد و مردم هم هزینه کمتری بپردازند. همچنین خرید مستقیم جهاد از کشاورزان در فصل برداشت، ذخیره سازی و عرضه در مواقع کمبود از دیگر روش‌های کنترل این بازار است. اکنون نیز بهتر است جهادکشاورزی دوباره اقدامی برای ممنوعیت صادرات پیاز انجام دهد.