اوراق گواهی سپرده چیست؟ | همه چیز درباره اوراق گواهی سپرده

به گزارش شهرآرانیوز، اوراق گواهی سپرده ((Certificate Of Deposit نوعی ورقه بهادار است که بانک‌ها و موسسات مالی به کمک این اوراق فرصتی ایجاد می‌کنند که می‌توان هم به صورت بلندمدت و هم کوتاه‌مدت اقدام به سرمایه‌گذاری کرد. به ازای این نوع سرمایه‌گذاری، بانک‌ها یا موسسات مالی اقدام به پرداخت سود‌های دوره‌ای بصورت یک‌ماهه، سه ماهه و... در قالب کوپن‌های گواهی سپرده می‌نمایند. این اوراق از جمله مهم‌ترین و کاربردی‌ترین ابزار‌های بازار پول و سرمایه به شمار می‌روند.

مزایای گواهی سپرده

این نوع سرمایه‌گذاری نوعی از حساب پس‌انداز است. در حساب پس‌انداز بلندمدت، شرایط مشابه گواهی‌سپرده است. در هر دو محصول امکان برداشت زودتر از سر رسید وجه وجود دارد و فقط نرخ سود به نرخ سود قبل از سررسید تغییر خواهد کرد. 

همچنین در شرایطی که موسسات مالی غیرمجاز با سوء‌استفاده از کمبود‌های قانونی، به‌راحتی با سود‌های غیر‌منطقی و کاذب رقابتی خطرناک برای جذب سپرده‌ها به‌راه می‌اندازند، سپرده‌گذاران باید به‌دنبال راهی امن برای سرمایه‌گذاری باشند. اما در این میان عوامل دیگری نیز دخیل است که می‌تواند باعث محبوبیت و مطلوبیت بیشتر این اوراق شود. یکی از این عوامل قابلیت ضامن‌شدن این اوراق در بانک‌ها برای دریافت وام است. 
صاحبان این اوراق سپرده می‌توانند با گرو گذاشتن آن، از بانک‌ها تسهیلات مختلف دریافت کنند. با گرو گذاشتن این اوراق، دیگر نیازی به جست و جو برای پیدا کردن ضامن برای دریافت وام نیست. این ویژگی روند اخذ وام را تسریع می‌کند. این مساله برای بانک‌ها نیز مطلوب‌تر است؛ زیرا بانک‌ها به‌دلیل قابل نقد شدن این اوراق، تمایل بیشتری به گرو گرفتن این اوراق به نسبت ضمانت چند ضامن حقیقی و حقوقی دارند.
شاید برخی ثابت و تضمینی بودن سود را از معایب اوراق مشارکت به‌شمار آورند، اما گروهی دیگر به این مساله به‌عنوان یک مزیت نگاه می‌کنند. این دیدگاه به‌طور دقیق به ریسک‌پذیری افراد در یک سرمایه‌گذاری مربوط می‌شود. برای شخصی که ریسک‌گریز است، سرمایه‌گذاری با سود ثابتی که از سود حساب‌های بانکی بیشتر است و هیچ نگرانی بابت از دست دادن آن نیست، جذابیت دارد. همچنین ثبات و تضمین سود و در امان ماندن از نوسانات بازار می‌تواند معیاری مهم برای بسیاری از سرمایه‌گذاران باشد.

اوراق گواهی سپرده به دو دسته تقسیم می‌شود:

الف) گواهی سپرده قابل انتقال

گواهی‌های قابل معامله یا قابل انتقال را می‌توان پیش از تاریخ سررسید در بازار ثانویه معامله کرد و به همین دلیل این نوع از گواهی‌ها، نقدشوندگی بالایی دارند. همچنین گواهی‌های سپرده قابل انتقال به لحاظ ارزش اسمی به دو دسته گواهی‌های بزرگ و کوچک تقسیم می‌شوند که عموما بانک‌ها، صندوق‌های سرمایه‌گذاری یا سرمایه‌گذاران نهادی اقدام به خرید اوراق گواهی سپرده قابل معامله بزرگ می‌کنند. گواهی‌های سپرده قابل معامله کوچک نیز بیشتر مورد توجه اشخاص حقیقی هستند که نرخ کمتری دارند.

سپرده‌های داخلی و خارجی

براساس بازار در نظر گرفته شده برای فروش، اوراق گواهی سپرده قابل انتقال به دو دسته داخلی و خارجی تقسیم می‌شود، نوع داخلی این گواهی‌ها برای فروش در داخل کشور و نوع خارجی آن برای فروش در کشور‌های دیگر و به صورت ارزی در دسترس قرار می‌گیرد.

گواهی سپرده ارزی

گواهی‌های سپرده ارزی نیز خود به دو دسته بانکی و یورو تقسیم می‌شوند که این امر به دلیل اهمیت و جایگاه بازار ایالات متحده آمریکا و اروپا در بازار پول جهان است. گواهی‌های سپرده ارزی که به قصد فروش در آمریکا منتشر می‌شوند به نام گواهی‌های سپرده بانکی و گواهی‌های سپرده‌ای که برای فروش در اروپا منتشر می‌شوند به گواهی‌های سپرده یورو معروف هستند.

ب) گواهی سپرده غیرقابل انتقال

گواهی‌های غیرقابل انتقال را نمی‌توان در بازار ثانویه به غیر واگذار کرد و در صورتی که نیاز به فروش این اوراق باشد، صرفا از طریق بانک یا موسسه صادرکننده این اوراق می‌توان اقدام به فروش نمود.

ویژگی گواهی سپرده
اوراق گواهی سپرده ویژگی‌های مشخصی دارند. چند مورد از این ویژگی‌ها را در ادامه بررسی می‌کنیم:

• داشتن تاریخ سررسید
• برخورداری از نرخ سود ثابت
• قابل تهیه در دو نوع بی نام و بانام
• قابل انتقال به غیر (انواع الکترونیکی اوراق گواهی سپرده به نام شخص صادر می‌شوند و قابل انتقال نیستند. به این ترتیب این اوراق امنیتی بالا خواهند داشت و در صورت سرقت، گم شدن یا مواردی از این دست، مشکلی پیش نمی‌آید.)
• قابلیت نقدشوندگی بالا (یعنی در مواقع لزوم می‌توان این گواهی را به وجه نقد تبدیل کرد.)
• امکان انجام معاملات ثانویه در بازار بورس یا فرابورس
• پرداخت سود به صورت ماهانه
• معاف از مالیات
• امکان بازخرید پیش از تاریخ سررسید و با نرخ سودی پایین‌تر از نرخ اصلی که در آغاز مشخص می‌شود. با این همه باز هم بانک‌ها سعی در آن دارند که این نرخ هم‌چنان از نرخ سود سپرده‌های سالانه‌ی معمول و مرسوم بیشتر باشد.)

تفاوت سپرده بانکی با اوراق گواهی سپرده بانکی 

• نرخ سود اوراق گواهی سپرده بیشتر از سپرده بانکی است.
•  نرخ شکست اوراق گواهی سپرده بالاتر از سپرده بانکی است. یعنی اگر بخواهید زودتر از موعد پول خود را برداشت کنید، درصد سود کمتری به شما تعلق خواهد گرفت. (با مراجعه به بانک موردنظرتان می‌توانید از نرخ شکست آن مطلع شوید.) 
• اوراق گواهی سپرده به دو صورت با نام و بی نام منتشر می‌شود که گواهی‌های با نام را نمی‌توان در بازار ثانویه معامله کرد. 
• اوراق گواهی سپرده به عنوان وثیقه برای وام گرفتن قابل قبول است. 
• اوراق گواهی سپرده و سپرده بانکی هر دو معاف از مالیات هستند.
• تفاوت سپرده بانکی با اوراق گواهی سپرده بانکی
• مقایسه سپرده بانکی با اوراق گواهی سپرده می‌تواند تفاوت آن‌ها را بهتر نشان بدهد:
• نرخ سود اوراق گواهی سپرده بیشتر از سپرده بانکی است.
• نرخ شکست اوراق گواهی سپرده بالاتر از سپرده بانکی است. (منظور از نرخ شکست نرخ سودی است که در صورت برداشت پول زودتر از سررسید به شما پرداخت می‌شود. یعنی اگر بخواهید زودتر از موعد پول‌تان را برداشت کنید، درصد سودتان کمتر خواهد شد. با مراجعه به بانک موردنظرتان می‌توانید از نرخ شکست آن مطلع شوید.)
• گواهی سپرده به صورت بانام و بی نام است. گواهی‌های بانام را نمی‌توان در بازار ثانویه معامله کرد.
• از اوراق گواهی سپرده می‌توان به عنوان وثیقه برای وام گرفتن استفاده کرد.
• البته بد نیست به این نکته هم اشاره کنیم که هم اوراق گواهی سپرده و هم سپرده بانکی هر دو معاف از مالیات هستند.