به گزارش شهرآرانیوز، در اواسط دهه ۷۰ میلادی با ارائه جنگندههای F-۱۵ و F-۱۶ توسط ایالات متحده درست در اوج جنگ سرد خلبانان بلوک شرق عملا برتری هوایی خود را نسبت به غرب از دست دادند تا اینکه در دهه ۸۰ میلادی با معرفی دو جنگنده جدید و بسیار توانای شوروی یعنی Su-۲۷ و Mig-۲۹ دوباره موازنه قدرت در آسمانها ایجاد شد. جنگندههای Su-۲۷ و Mig-۲۹ حتی در مواردی توانستند بسیار بهتر از رقبای غربی خود عمل کنند.
با طراحی و ساخت این دو جنگنده و مهمات و تسلیحات آنها یک جهش تکنولوژی بسیار بزرگ در صنعت هوانوردی اتحاد جماهیر شوروی رخ داد و فصل جدیدی در ساخت هواپیمای جنگنده کارا و مدرن در این کشور آغاز شد. Su-۲۷ که در غرب با نام Flanker از آن یاد میشود توانست در میان رقبای خود چه روسی و چه آمریکایی حرف اول را بزند و برای مدتها با ابهت در آسمانها فرمانروایی کند.
Su-۲۷ از آیرودینامیک و طراحی بدنهی فوق العادهای بهره میبرد. این آیرودینامیک و طراحی خاص توانایی فوق مانورپذیری را به Su-۲۷ میدهد در واقع Flanker در زمان خود و در حال حاضر یکی از مانورپذیرترین جنگنده هاست.
سوخو-۳۵ نسبت به سوخو-۲۷ام، از ویژگیهای آیرودینامیکی و مانورپذیری بهتر، برد بیشتر، موتور قویتر، وسایل الکترونیکی و تجهیزات ارتباطات هوایی پیشرفتهتری برخوردار است. پس از ساخت اولین گونه از سوخو-۳۵ اولیه، سپس سوخو-۳۷ بعنوان مدل توسعه یافته از سوخو-۳۵ که دارای قابلیت جهتدهی رانش است بهصورت آزمایشی تولید شد. هیچکدام از جنگندههای نامبرده، در تعداد بالا تولید نشدند.
سپس سوخو-۳۵یوبی و سوخو-۳۵بیام ساخته شدند که به عنوان جنگندههای نسل ۴ دابل پلاس شناخته میشوند. درنهایت در سال ۲۰۱۰ میلادی، خط تولید مدل جدید این جنگنده با عنوان سوخو-۳۵ اس در روسیه راهاندازی شد که تا سال ۲۰۲۱ میلادی ۱۳۹ فروند از آن تولید شدهاست.
سوخو سو-۳۵ یک جنگنده چندمنظوره اَبَرچابک تکخلبان ساخت روسیه با قابلیت مانور بالاست. سوخو-۳۵ در سازمان ناتو با نام فلانکر-E شناخته میشود. سوخو-۳۵ توانایی انجام گسترهای از دشوارترین مانورها ازجمله مانور کبرا، مانور کولبیت، مانور زنگوله (بِل)، مانور تِیل اِسلاید و مانور هوک را در بالاترین کیفیت داراست. انجام مانور هِربست برای سوخو-۳۵ بسیار پیش پا افتادهاست. همچنین میتواند در کمتر از پنج ثانیه سرعت خود را به صفر رسانده و کاملاً تغییر جهت دهد.
الجزایر: پس از اینکه میگ-۳۵ را در ارزیابیهای خود مردود اعلام کرد، در سال ۲۰۱۸ قراردادی را با سوخو امضاء کرد و ۱۸ فروند هواپیمای سوخو-۳۵-اس سفارش داد. این قرارداد نهایی شدهاست.
ایران: سرلشکر باقری رئیس ستاد کل نیروهای مسلح در سفر به روسیه از خرید جنگنده از روسها در طی روزهای آتی خبر داد. جنگنده سوخو ۳۵ میتواند گزینه احتمالی خرید ایران از روسیه باشد.
امارات متحده عربی: در دهه ۹۰ میلادی، امارات جنگنده سوخو-۲۷-ام را مورد ارزیابی قرار داد. ولی درنهایت بهدلیل رابطهٔ خوبی که با فرانسه داشت، میراژ ۲۰۰۰ را خریداری کرد. امارات در سال ۲۰۱۵ گفتگو با روسیه را آغاز کرد و در سال ۲۰۱۷ توافق بر سر خرید ۲۴ فروند امضاء شد. همچنین امارات پیشنهاد ساخت یک جنگنده نسل پنجم بر اساس هواپیمای میگ-۲۹ را به روسیه داد.
هند: قرارداد هند و روسیه به این صورت بود که سوخو-۵۷ را در خلال یک پروژهٔ مشترک بسازند. هند نسبت به خرید جنگندهٔ سوخو-۵۷ بیمیلی نشان داده و از ویژگیهای این جنگنده راضی نیست؛ مشکلات موتوری و هزینههای بالای این جنگنده موجب شده که هند پروژه مشترک خود با روسیه برای تولید سوخو-۵۷ در هندوستان را متوقف کند. همچنین از میزان رادارگریزی جنگنده سوخو-۵۷ رضایت نداشتهاند و به گفتهٔ خود، نااُمید شدند. هند در آوریل ۲۰۱۸ رسماً از پروژه مشترک خود با روسیه برای تولید سوخو-۵۷ هندی کنارهگیری کرد؛ بنابراین هندوستان درخواست خرید نوع پیشرفتهٔ سوخو-۳۵ با قابلیتهای رادارگریزی را به روسیه دادهاست که از نظر هزینهها بسیار ارزانتر تمام میشود.
مصر: در ماه مارس ۲۰۱۹، مصر اعلام کرد که قرارداد سال ۲۰۱۸ با روسیه بر سر خرید بیش از ۲۴ جنگنده سوخو-۳۵ به ارزش ۲ میلیارد دلار تکمیل شدهاست. در ماه ژوئیه ۲۰۱۹، وزیر امور خارجه ایالات متحده آمریکا به مصر هشدار داد که خریدن چنین سامانهٔ پیشرفتهای موجب خواهد شد که آمریکا بر پایهٔ قانون مقابله با دشمنان آمریکا از طریق تحریمها رژیم مصر را تحریم کند. در نوامبر ۲۰۱۹ آمریکا دوباره به مصر دربارهٔ خرید سوخو-۳۵ هشدار داد و نهایی شدن این معامله را برابر با تحریم مصر دانست. تحویل جنگندهها از سال ۲۰۲۰ آغاز شد و نخستین ۵ فروند به مصر تحویل داده شد.
ترکیه: پس از اینکه ترکیه با خریدن سامانه پدافند هوایی روسی اس-۴۰۰ از سوی ایالات متحده آمریکا مورد انتقاد قرار گرفت و از حق داشتن اف-۳۵ محروم شد، روسیه پیشنهاد فروش سوخو-۳۵ را به این کشور ارائه کرد. «سِرگِی چیمیزوف» مدیرعامل شرکت روسی روستخ در سال ۲۰۱۹ گفت: «درصورتیکه همکاران ترکیهای ما تمایلی برای خریدن سوخو-۳۵ داشته باشند، روسیه آمادگی خود را برای تحویل این جنگندهها به ترکیه اعلام میکند.»
کشورهای دیگر: قزاقستان، کره شمالی، پاکستان و سودان نیز به این هواپیما علاقهمند هستند، ولی روسیه به دلیل ترس از تحریمهای آمریکا، از فروش سوخو-۳۵ به برخی از این کشورها خودداری کردهاست.
مدل سوخو-۲۷-ام: یک پروژهٔ آزمایشی برای بروزرسانی سوخو-۲۷ به یک جنگندهٔ نوین و برتر بود. حرف M در این پروژه بیانگر واژهٔ (Modernizerovany) به معنی «نوینشده» است. این نمونه با بدنهای با خمیدگی بیشتر در بخش میانی و دماغه، افزودن پیشبال، افزایش طول دمهای عمودی، توانایی سوختگیری هوایی، تبدیل ارابهٔ فرود جلو از تکچرخی به دوچرخی، بکارگیری موتور بهینهتری با نام AL-۳۱FM ارائه شده بود. درمجموع تنها ۱۴ فروند از سوخو-۲۷-ام ساخته شدهاست که شامل (۲ فروند پیشنمونه، ۹ فروند آزمایشی و ۳ فروند محصول نهایی) بوده و این پروژه تا پیش از سال ۱۹۹۵ به پایان رسید. این هواپیما هرگز به تولید انبوه نرسیدهاست.
سوخو-۳۵یوبی: یک نمونه مشابه سوخو-۲۷-ام است. با این تفاوت که دوسرنشین بوده و برای آموزش استفاده میشود. با اینکه مدل یوبی یک هواپیمای آموزشی دوسرنشین است، ولی بهخوبی توانایی رزم را دارد.
سوخو-۳۵ اس: بعنوان محصول نهایی و با نام مدل استاندارد رزمی به نیروی هوایی روسیه تحویل داده شد. روسیه ۸۸ فروند سوخو-۳۵-اس در ناوگان دارد. بنا به گزارش وبسایتهای خارجی، حرف S معرف واژه روسی Stroyevoy به معنی «پیکارگر» است.
Su-۳۵BM یک جنگنده نسل چهارم و بسیار پیشرفته روسی است که برای اهداف زیر طراحی و ساخته شده است:
– کسب برتری هوایی
– شکار انواع هواپیماهای بدون سرنشین و سرنشیندار همچون جنگندههای پنهانکار F-۲۲ و F-۳۵
– حمله به اهداف زمینی و از بین بردن زیرساختهای دشمن به کمک سیستم AAD
– حمله به انواع شناور
از ویژگیهای بارز Su-۳۵BM میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
– استفاده از بدنه Su-۲۷: استفاده از این بدنه و آیرودینامیک به همراه سیستم تغییر راستای رانش به این شکارچی توانایی مانورپذیری خارق العاده میدهد و در نبردهای هوایی و همچنین فرار از پدافند دشمن کار آنرا بسیار آسان میکند.
– سطح مقطع راداری کم
– سیستم اطلاعدهنده برای هدف گیری بسیار دوربرد
– کاکپیت تمام دیجیتال مجهز به نمایشگرهای LCD بزرگ و چندکاره
– میله کاوشگر برای سوختگیری هوایی
– سیستم ارسال اطلاعات به صورت کد و رمز برای واحدهای هوایی، زمینی و دریایی
– ۱۴ محل برای حمل بار خارجی مانند تسلیحات
– استفاده از طیف گستردهی بمبها و موشکهای هوایی، زمینی و دریایی
– استفاده از سنسورها و پردازندهای الکترونیکی بسیار قدرتمند با توان محاسبهی بسیار بالا
– استفاده هم زمان از سیستم موقعیت یاب آمریکایی (GPS) و سیستم موقعیت یاب روسی (GLONAS)
– وابستگی کم به پایگاه زمینی
– رادار بسیار قدرتمند
– توانایی درگیری همزمان با اهداف زمینی، هوایی و دریایی
– برد عملیاتی بسیار بالا (چیزی بیش ۴۰۰۰ کیلومتر)
با در نظر گرفتن فاکتورهای مختلف از قبیل قیمت، کارایی و … میتوان گفت SU-۳۵ BM کارآمدترین جنگنده حال حاضر جهان است.
در یک تحقیق و مقایسه انجام شده توسط یکی از مراکز هوانوردی بزرگ اروپا بین Su-۳۵BM و F-۲۲ که امید آمریکا در نبردهای هوایی به شمار میآید مشخص شد که SuperFlanker نسبت به Raptor از حق شلیک اول برخوردار است و در نبرد هوایی توان شکست دادن رپتور را دارد.
Su-۳۵BM محبوبترین عضو خانواده فلانکر در روسیه است. محبوبیت Su-۳۵BM به دلیل ۱۰۰ درصد بومی بودن آن است. برخلاف بیشتر جنگندههای ساخت کمپانی سوخوی که از رادار و نمایشگرهای ساخت غرب و بیشتر فرانسه استفاده میکنند، رادار و نمایشگرهای Su-۳۵BM همگی ساخت کشور روسیه هستند.
جنگنده Su-۳۵BM از سیستم راداری (Tikhomirov NIIP Irbis-E (N۰۳۵E با قابلیت هدایت پرتوهای الکترونیکی کنش پذیر به عنوان رادار اصلی استفاده میکند علاوه بر این رادار، این جنگنده توانایی استفاده از رادار Phazotron NIIR radar و یا (Sokol III (N۰۳۱ Zhuk-MSFE را نیز به عنوان رادار اصلی دارد.
Tikhomirov NIIP Irbis-E از یک آنتن اسکن الکترونیکی فعال (ESA)، جلونگر فروسرخ و یک سیستم کامپیوتری EKVS-E BTsVM Solo۳۵ استفاده میکند. این رادار توانایی تشخیص یک هدف با سطح مقطع راداری ۳ متر مربع را از ۴۰۰ کیلومتری داراست و میتواند ۳۰ هدف را بطور همزمان تشخیص دهد همینطور با تشخیص ۳۰ هدف همچنان میتواند به جستجوی خود ادامه دهد.
رادار Irbis-E میتواند به راحتی برای هدف قرار دادن مواضع دشمن در هوا، زمین و یا دریا مورد استفاده قرار گیرد. جنگنده Su-۳۵BM با رادار Irbis-E میتواند همزمان ۴ هدف زمینی برای حمله در نظر بگیرد و به ۲ هدف به طور همزمان حملهور شود.
یکی دیگر از ویژگیهای بارز و منحصر به فرد این جنگنده و رادار آن توانایی درگیری با چند نوع هدف با ماهیتهای متفاوت است. مثلا این جنگنده همزمان میتواند با اهداف زمینی و هوایی درگیر شود و به آنها حمله کند.
سوخوی-۳۵ بیام همچنین از یک رادار برای کنترل وضعیت عقب جنگنده استفاده میکند. این رادار در بین دو موتور جنگنده قرار گرفته است. این رادار نیز Tikhomirov NIIP است. رادار Tikhomirov NIIP مجهز به سیستم پشت نگر فروسرخ است. این جنگنده از سیستم مسافت یاب و نشانه گیری لیزری نیز استفاده میکند.
این جنگنده مجهز به یک سیستم فوق العاده پیشرفته KNIRTI L۱۷۵M Khibiny-M برای انجام جنگهای الکترونیک میباشد. اختلال و ایجاد پارازیت در امواج مورد استفاده دشمن، ایجاد اختلال و مشکل در هدف گیری Su-۳۵BM توسط دشمن، اختلال در سیستمهای هشدار دهنده دشمن زمانی که Su-۳۵BM آنها را هدف گرفته است و … بخشی از و ظایف سیستم Khibiny-M است.
کامپیوتر قدرتمند این جنگنده تمام قسمتها و همچنین وضعیت جلو و عقب جنگنده را تحت نظر دارد و این اطلاعات را از طریق دو صفحه نمایش LCD بزرگ و همچنین نمایشگرهای پلاسمای موجود در کلاه خلبان در اختیار او (خلبان) قرار میدهد تا خلبان بتواند تصمیمات مناسب را اتخاذ کند. در واقع این سیستم کامپیوتری به عنوان یک کمک خلبان عمل میکند و بار کاری خلبان را بسیار کاهش میدهد. برای ناوبری و تعیین مسیر این جنگنده از دو سیستم ناوبری ماهوارهای (GPS و GLONAS)، یک سیستم ناوبری رادیویی، نقشههای دیجیتالی و … استفاده میکند.