اعتراف صادقانه و ضرورت اصلاح مسیر
دکتر حسین محمدی
اقتصاددان، عضو هیئت علمی دانشگاه فردوسی مشهد
از زمانی که خبر شهادت سردار سپهبد قاسم سلیمانی در جامعه پیچید، موجی از غم و اندوه در میان اکثر قریب به اتفاق ایرانیان شکل گرفت و همگان به نقش بی‌بدیل این سردار دلیر و همکاران فداکارش در حفظ امنیت و اقتدار کشور اذعان کردند و با مراسمی که برای استقبال و تشییع پیکر این شهید بزرگوار داشتند -که در تاریخ کم سابقه بود- نشان دادند که قدردان زحمات فرزندان غیور، شجاع و بی‌ادعای این سرزمین هستند. در ادامه و در اشتباهی سهوی، بعد از موشک‌باران پایگاه آمریکا در عراق، یک هواپیمای مسافربری اوکراین با ۱۷۶ مسافر که بیشترشان ایرانی بودند، مورد اصابت قرار گرفت و پیرو این اتفاق موجی از اندوه جامعه را فراگرفت. این موضوع بعد از اعلام رسمی سپاه پاسداران مبنی بر اشتباه سهوی یک فرد در سقوط این هواپیما ابعاد جدیدی به خود گرفت و حالا بسیاری معتقدند که اطلاع‌رسانی و شفاف‌سازی باید از همان ساعات ابتدایی در دستورکار مجموعه نظام قرار می‌گرفت تا مسئله به این شکل احساسات عمومی را جریحه‌دار نکند. البته برخی ابهامات نیز هنوز در موضوع باقی مانده است که باید با شفاف‌سازی بیشتر به آن‌ها پاسخ گفت، اما در این بین فرمانده هوافضای سپاه، سردار حاجی‌زاده، و فرمانده‌کل سپاه پاسداران، سردار سلامی، با حضور در رسانه‌ها و مجلس، به اشتباه سهوی اعتراف کردند و ضمن قبول مسئولیت این اشتباه، بار‌ها از ملت ایران و خانواده‌های شهدا و بازماندگان مراتب عذرخواهی خود را اعلام کردند.
این مصیبت بسیار عظیم و جبران‌ناپذیر است، اما شهامت مسئولان سپاه پاسداران در قبول مسئولیت و نیز عذرخواهی از جامعه و خانواده داغ‌داران نیز درخور تقدیر و تقریبا بی‌سابقه است که در اتفاقی نظیر این موضوع، مسئولان مربوط به این شکل مسئولیت حادثه را قبول کنند و قول لازم برای جبران و تکرار نشدن حادثه مشابه را بدهند. این اتفاق چند نکته مهم برای آینده همه ما دربر دارد که باید به آن توجه بیشتری داشته باشیم.
با توضیحات ارائه‌شده، مشخص است که این اتفاق ناگوار، غیرعمدی بوده و به دلیل اشتباه سهوی یک نفر از کارکنان سپاه، نباید زحمات و فداکاری‌های این عزیزان را زیر سؤال برد. این موضوع دستاویز و بهانه‌ای برای معاندان ایران و انقلاب شده است و به این ترتیب تلاش می‌کنند تا حضور مردم در قدردانی از زحمات سردار شهید سلیمانی را کم‌رنگ کنند و از این مسیر، از آب گل‌آلود ماهی بگیرند. پس باید هوشیار باشیم که این موضوعات ارتباطی به هم ندارند و ضمن آنکه به سردار شهید و زحمات ایشان عشق می‌ورزیم و مدیون فداکاری‌های ایشان و همکارانشان هستیم، از خطای پیش‌آمده نیز دلخوریم و تقاضای پیگیری و شفاف شدن همه ابعاد موضوع و اصلاح ساختار و فرایند‌ها برای تکرار نشدن آن‌ها را داریم.
از صداقت و مسئولیت‌پذیری همه زحمت‌کشان در نیرو‌های مسلح، سپاه پاسداران و سایر مجموعه‌ها سپاسگزاریم و از تلاش حداکثری و رفتن تا پای جان درراه اسلام و ایران و امنیت مردم، سپاسگزاریم.
این حادثه دردناک نشان داد که خطای یک نفر در یک سیستم چقدر می‌تواند به حیثیت مجموعه، حیثیت نظام و اعتماد مردم آسیب برساند. از این رو تلاش کنیم افراد درست و متخصص را در پست‌های مهم و کلیدی بگذاریم تا هزینه یک تصمیم و اقدام اشتباه یک فرد را کل مجموعه و نظام ندهد.
در حوزه نظامی مشاهده کردیم که تصمیم خطای یک فرد به بروز چه فاجعه‌ای برای کل کشور منجر شد. متأسفانه ابعاد تصمیمات اشتباه برخی افراد غیرمتخصص در سایر حوزه‌ها ازجمله حوزه‌های اقتصادی، اجتماعی و سیاسی، به این شفافیت و فی‌الفور نیست. فردی که در رأس یک مجموعه اقتصادی مثل تأمین اجتماعی، صندوق بازنشستگی، بانکداری، مالیات، گمرک، سیاست خارجی، نهاد فرهنگی و نظایر آن است و هر روز باید تصمیم‌های متعددی در مجموعه تحت مدیریت خود بگیرد، تصمیمات اشتباهش در جامعه آثاری خطرناک‌تر و وحشتناک‌تر از سقوط یک هواپیما دارد، اما متأسفانه آثار این تصمیمات اشتباه به‌صورت فوری و آنی ظاهر نمی‌شود. از این رو این افراد برای تصمیمات اشتباه خود هزینه‌ای نمی‌پردازند، مسئولیتی قبول نمی‌کنند و هیچ‌گاه محاکمه نمی‌شوند. پس بهتر است سیستم به گونه‌ای اصلاح شود که با گسترش شفافیت‌ها، دامنه نقد برنامه‌ها و سیاست‌های حاکمان و مسئولان بیشتر شود و مسئولیت‌پذیری در تصمیمات برای مسئولان گسترش یابد.
هم‌اکنون موجی گسترده بابت نارضایتی از موضوعات اقتصادی و اجتماعی و حتی سیاسی در جامعه وجود دارد. یکی از دلایل اینکه این نارضایتی به آشوب و اعتراض منجر نمی‌شود، نجابت و صبر مردم جامعه است و دلیل دیگر این است که مردم امیدوارند مسئولان برای رفع این مسائل اقدامی انجام دهند و مسئولیت‌پذیر باشند. بحث از سخنرانی و گفتاردرمانی و حواله کردن مشکلات به دیگران گذشته است. مسئولان باید صادق باشند و مشکلات را با مردم در میان بگذارند و اگر واقعا توانی برای حل مشکلات ندارند، عرصه را به دیگران واگذار کنند. باید از کارشناسان و متخصصان استفاده کرد و برای حل مشکلات اقتصادی و اجتماعی و سیاسی، از توان نخبگان، دانشگاهیان و کارشناسان متخصص استفاده کرد و هر فردی باید متناسب با مسئولیت واگذارشده پاسخ‌گو باشد و در یک فضای شفاف، بشود همه مسئولان را نقد کرد.
مردم ثابت کرده‌اند که اگر فردی مثل سپهبد سلیمانی در هر حوزه تخصصی، صادقانه تلاش کند، قدردان زحماتش هستند و برایش سنگ تمام می‌گذارند. پس بهتر است در روش و منش خود تجدیدنظر کنیم و فقط در کار تخصصی خود وارد شویم. نظامیان در حوزه تخصصی خود، سیاسیون در حوزه تخصصی خود، حوزویان در حوزه تخصصی خود و دانشگاهیان در حوزه تخصصی خود نظر داده و اجازه بدهند کارشناسان و متخصصان اقتصادی در حوزه تخصصی خود یعنی مسائل اقتصادی، جامعه را بررسی کرده و برای درمان مسائل این حوزه چاره‌اندیشی کنند.
فضای اقتصادی، اجتماعی و سیاسی کشور نیاز به شفافیت و آزادی بیشتر دارد. بهتر است قبل از آنکه دیر شود، حقوق و آزادی‌های اساسی مردم به رسمیت شناخته شود و به آن‌ها احترام گذاشته شود. تجربه بسیاری از کشور‌های توسعه‌یافته نشان داده است که احترام به حقوق و آزادی‌های اساسی مردم می‌تواند در میان‌مدت به شکوفایی اقتصادی و گسترش روابط بهتر اقتصادی و سیاسی یک کشور با سایر کشور‌های دنیا شود و قفل مسائل و مشکلات اقتصادی را باز کند. تجربه مردم ما نیز نشان داده است که نباید منتظر فردی کلید به دست باشیم تا مشکلات ما را حل کند، بلکه باید دانش و آگاهی خود را بالاتر ببریم، درباره مسائل اقتصادی، سیاسی و اجتماعی حساس‌تر باشیم و برای اصلاح جامعه خود به‌صورت مسالمت‌آمیز تلاش کنیم و دوست را از دشمن بشناسیم. یک کلید ممکن است گم شود، ولی اگر بیشتر کلید داشته باشیم، هیچ قفلی بسته نخواهد ماند.
این مصیبت بسیار عظیم و جبران‌ناپذیر است، اما شهامت مسئولان سپاه پاسداران در قبول مسئولیت و نیز عذرخواهی از جامعه و خانواده داغ‌داران نیز درخور تقدیر و تقریبا بی‌سابقه است که در اتفاقی نظیر این موضوع، مسئولان مربوط به این شکل مسئولیت حادثه را قبول کنند و قول لازم برای جبران و تکرار نشدن حادثه مشابه را بدهند. این اتفاق چند نکته مهم برای آینده همه ما دربر دارد که باید به آن توجه بیشتری داشته باشیم.
با توضیحات ارائه‌شده، مشخص است که این اتفاق ناگوار، غیرعمدی بوده و به دلیل اشتباه سهوی یک نفر از کارکنان سپاه، نباید زحمات و فداکاری‌های این عزیزان را زیر سؤال برد. این موضوع دستاویز و بهانه‌ای برای معاندان ایران و انقلاب شده است و به این ترتیب تلاش می‌کنند تا حضور مردم در قدردانی از زحمات سردار شهید سلیمانی را کم‌رنگ کنند و از این مسیر، از آب گل‌آلود ماهی بگیرند. پس باید هوشیار باشیم که این موضوعات ارتباطی به هم ندارند و ضمن آنکه به سردار شهید و زحمات ایشان عشق می‌ورزیم و مدیون فداکاری‌های ایشان و همکارانشان هستیم، از خطای پیش‌آمده نیز دلخوریم و تقاضای پیگیری و شفاف شدن همه ابعاد موضوع و اصلاح ساختار و فرایند‌ها برای تکرار نشدن آن‌ها را داریم.
از صداقت و مسئولیت‌پذیری همه زحمت‌کشان در نیرو‌های مسلح، سپاه پاسداران و سایر مجموعه‌ها سپاسگزاریم و از تلاش حداکثری و رفتن تا پای جان درراه اسلام و ایران و امنیت مردم، سپاسگزاریم.
این حادثه دردناک نشان داد که خطای یک نفر در یک سیستم چقدر می‌تواند به حیثیت مجموعه، حیثیت نظام و اعتماد مردم آسیب برساند. از این رو تلاش کنیم افراد درست و متخصص را در پست‌های مهم و کلیدی بگذاریم تا هزینه یک تصمیم و اقدام اشتباه یک فرد را کل مجموعه و نظام ندهد.
در حوزه نظامی مشاهده کردیم که تصمیم خطای یک فرد به بروز چه فاجعه‌ای برای کل کشور منجر شد. متأسفانه ابعاد تصمیمات اشتباه برخی افراد غیرمتخصص در سایر حوزه‌ها ازجمله حوزه‌های اقتصادی، اجتماعی و سیاسی، به این شفافیت و فی‌الفور نیست. فردی که در رأس یک مجموعه اقتصادی مثل تأمین اجتماعی، صندوق بازنشستگی، بانکداری، مالیات، گمرک، سیاست خارجی، نهاد فرهنگی و نظایر آن است و هر روز باید تصمیم‌های متعددی در مجموعه تحت مدیریت خود بگیرد، تصمیمات اشتباهش در جامعه آثاری خطرناک‌تر و وحشتناک‌تر از سقوط یک هواپیما دارد، اما متأسفانه آثار این تصمیمات اشتباه به‌صورت فوری و آنی ظاهر نمی‌شود. از این رو این افراد برای تصمیمات اشتباه خود هزینه‌ای نمی‌پردازند، مسئولیتی قبول نمی‌کنند و هیچ‌گاه محاکمه نمی‌شوند. پس بهتر است سیستم به گونه‌ای اصلاح شود که با گسترش شفافیت‌ها، دامنه نقد برنامه‌ها و سیاست‌های حاکمان و مسئولان بیشتر شود و مسئولیت‌پذیری در تصمیمات برای مسئولان گسترش یابد.
هم‌اکنون موجی گسترده بابت نارضایتی از موضوعات اقتصادی و اجتماعی و حتی سیاسی در جامعه وجود دارد. یکی از دلایل اینکه این نارضایتی به آشوب و اعتراض منجر نمی‌شود، نجابت و صبر مردم جامعه است و دلیل دیگر این است که مردم امیدوارند مسئولان برای رفع این مسائل اقدامی انجام دهند و مسئولیت‌پذیر باشند. بحث از سخنرانی و گفتاردرمانی و حواله کردن مشکلات به دیگران گذشته است. مسئولان باید صادق باشند و مشکلات را با مردم در میان بگذارند و اگر واقعا توانی برای حل مشکلات ندارند، عرصه را به دیگران واگذار کنند. باید از کارشناسان و متخصصان استفاده کرد و برای حل مشکلات اقتصادی و اجتماعی و سیاسی، از توان نخبگان، دانشگاهیان و کارشناسان متخصص استفاده کرد و هر فردی باید متناسب با مسئولیت واگذارشده پاسخ‌گو باشد و در یک فضای شفاف، بشود همه مسئولان را نقد کرد.
مردم ثابت کرده‌اند که اگر فردی مثل سپهبد سلیمانی در هر حوزه تخصصی، صادقانه تلاش کند، قدردان زحماتش هستند و برایش سنگ تمام می‌گذارند. پس بهتر است در روش و منش خود تجدیدنظر کنیم و فقط در کار تخصصی خود وارد شویم. نظامیان در حوزه تخصصی خود، سیاسیون در حوزه تخصصی خود، حوزویان در حوزه تخصصی خود و دانشگاهیان در حوزه تخصصی خود نظر داده و اجازه بدهند کارشناسان و متخصصان اقتصادی در حوزه تخصصی خود یعنی مسائل اقتصادی، جامعه را بررسی کرده و برای درمان مسائل این حوزه چاره‌اندیشی کنند.
فضای اقتصادی، اجتماعی و سیاسی کشور نیاز به شفافیت و آزادی بیشتر دارد. بهتر است قبل از آنکه دیر شود، حقوق و آزادی‌های اساسی مردم به رسمیت شناخته شود و به آن‌ها احترام گذاشته شود. تجربه بسیاری از کشور‌های توسعه‌یافته نشان داده است که احترام به حقوق و آزادی‌های اساسی مردم می‌تواند در میان‌مدت به شکوفایی اقتصادی و گسترش روابط بهتر اقتصادی و سیاسی یک کشور با سایر کشور‌های دنیا شود و قفل مسائل و مشکلات اقتصادی را باز کند. تجربه مردم ما نیز نشان داده است که نباید منتظر فردی کلید به دست باشیم تا مشکلات ما را حل کند، بلکه باید دانش و آگاهی خود را بالاتر ببریم، درباره مسائل اقتصادی، سیاسی و اجتماعی حساس‌تر باشیم و برای اصلاح جامعه خود به‌صورت مسالمت‌آمیز تلاش کنیم و دوست را از دشمن بشناسیم. یک کلید ممکن است گم شود، ولی اگر بیشتر کلید داشته باشیم، هیچ قفلی بسته نخواهد ماند.
دیدگاه های ارسال شده توسط شما، پس از تائید توسط شهرآرانیوز در سایت منتشر خواهد شد.
نظراتی که حاوی توهین و افترا باشد منتشر نخواهد شد.
