شکیبا افخمی راد | شهرآرانیوز؛ از میان این رویدادها میتوان به جشنواره هنرهای شهری مشهد اشاره کرد. این جشنواره که بیشتر با ساخت المان و اجرای نقاشی دیواری در شهر شناخته میشود، در نوروز ۱۴۰۲ درکنار بخشهای دورههای گذشته خود میزبان آواها و نواهای دلنشین، فرح بخش و امیدآفرین هنرمندان سراسر کشور خواهد بود.
در این بخش پس از ارزیابی آثار به صورت زنده توسط هیئت داوران (شامل سیدتقی نیکوکار، حسین انفرادی و سید مجتبی ذبیحی) از مجموع ۳۵ گروه سرود، ۱۰ اثر انتخاب شدند که از این بین، پنج اثر از گروههای سرود مشهدی و پنج اثر نیز از گروههای سرود دیگر شهرستانها هستند. داوران بخش سرود جشنواره هنرهای شهری مشهد در گفتگو با شهرآرا درباره روند داوریها و اجرای گروهها توضیحاتی ارائه کرده اند که در ادامه میخوانید.
سید مجتبی ذبیحی درباره کیفیت آثار این دوره میگوید: اجرای گروههای شهرستانی خیلی خوب بود، ولی ظرفیت گروههای مشهدی از آنچه که در جریان داوریها از خود به نمایش گذاشتند، بسیار بیشتر و بالاتر است. به نظر میرسد آنها وقت چندانی برای اجراهای خود نگذاشته بودند و امیدوارم در اجراهای حضوری بهتر ظاهر شوند.
او با اشاره به سه محور رمضان، نوروز و امام رضا (ع) که در بخش سرود جشنواره هنرهای شهری مدنظر قرار گرفته بیان میکند: اکثر کارها جدید و مرتبط با موضوعات جشنواره بود. گروههای شهرستانها که بیشتر گروههای محلی هستند، ملودیهای محلی برای اجرا آماده کرده بودند و اکثر سرودهای گروههای مشهدی هم آثار جدیدی بودند.
این هنرمند ادامه میدهد: ما نیز در خانه هنرمندان در حال آماده سازی و تولید چند کار جدید هستیم تا آنها را برای اجرا در اختیار گروهها قرار دهیم.
او با اشاره به بیانات رهبر معظم انقلاب درباره نقش سرود و ابعاد گوناگون یادآور میشود: در جشنواره هنرهای شهری مشهد تلاش شده است مکانهای اجرای سرود مقابل یک المان یا نقاشی دیواری باشد تا کاری ترکیبی صورت بگیرد؛ برای مثال مقابل یک المان، سرودی مرتبط با همان اثر اجرا میشود؛ اتفاقی که برای مخاطبان جذاب خواهد بود و آنها میتوانند از هر دو هنر به صورت هم زمان بهره بگیرند.
این داور خاطرنشان میکند: یکی از اتفاقات ویژه جشنواره امسال این است که گروههای شهرهای دیگر با لباس و لهجه محلی به اجرای برنامه میپردازند؛ به این ترتیب زائرانی که به مشهد میآیند میتوانند اجرای همشهریهای خودشان را ببینند و لذت ببرند.
ذبیحی برای بهبود کیفیت اجراهای سرود پیشنهاد میدهد: ثباتی که در بخشهای المان و نقاشی دیواری جشنواره هنرهای شهری مشهد ایجاد شده باید برای بخش سرود هم صورت بگیرد تا خیال هنرمندان این بخش از برگزاری هرساله آن راحت باشد. به این ترتیب هنرمندان میتوانند با اتمام هر دوره برای دورههای بعد ایده پردازی و آثار باکیفیت تری هم تولید کنند.
او با تأکید بر ضرورت اطلاع رسانی زودتر برای حضور هنرمندان در جشنواره بیان میکند: تعداد گروههایی که به جشنواره هنرهای شهری دعوت میشوند، نسبت به هنرمندان خوبی که در بخش سرود داریم، بسیار کم است؛ ازاین رو اگر شهرداری بتواند به کمک آستان قدس رضوی شرایط حضور گروههای بیشتر را در مشهد فراهم کند، مردم بیشتر لذت میبرند و کیفیت کار گروهها نیز ارتقا پیدا میکند.
ذبیحی یادآور میشود: به نظر من برای سال بعد میتوانیم ترکیب سرود و تئاتر باهم داشته باشیم. فقط باید داوریها زودتر انجام شود تا فرصت برای ترکیب آثاری که متناسب هستند وجود داشته باشد.
این هنرمند درباره نحوه داوری اجراها نیز توضیح میدهد: امسال گروهها به صورت زنده مقابل داوران اجرا کردند تا عیار واقعی آنها مشخص شود و حق به حق دار برسد. چون بسیاری از گروهها در «پلی بک» خواندن توانایی دارند، ولی این اجرای زنده است که توانایی گروههای واقعی کشور را نشان میدهد.
او با اشاره به «پلی بک» بودن اجراهای شهر خاطرنشان میکند: اجراهای شهر «پلی بک» خواهد بود، ولی گروهها در یکی از پاتوقهای در نظر گرفته شده باید به صورت زنده اجرا کنند که اتفاقی ویژه محسوب میشود.
ذبیحی ادامه میدهد: خانه هنرمندان و سازمان فرهنگی شهرداری مشهد اولین ارگانی هستند که به طور ویژه حتی در زمانهای دیگری به جز نوروز به سرود میپردازند.
سیدتقی نیکوکار، دیگر داور بخش سرود جشنواره هنرهای شهری مشهد، نیز درباره تفاوتهای این رویداد با سالهای گذشته میگوید: تفاوت عمده جشنواره امسال با سالهای گذشته سراسری برگزار شدن آن بود و ما شاهد حضور گروههایی از شهرهای مختلف بودیم که البته اجراهایشان هم نسبت به گروههای مشهدی عالیتر بود.
او ادامه میدهد: تعداد کارهای از مشهد به دبیرخانه جشنواره رسیده خیلی خوب بود، ولی کیفیت آثار نسبت به سالهای گذشته پایین بود. من فکر میکنم شاید، چون شهرداری گروههای مشهدی را میشناسد و هرسال به آنها اجرا میدهد، گروههای مشهدی هم حضور در این رویداد را جدی نگرفته بودند.
نیکوکار با اشاره به نگاه ویژه رهبر معظم انقلاب به هنر سرود بیان میکند: خوشبختانه سرود در کل کشور احیا شده است و مردم از اجراهای سرود در فضاهای عمومی استقبال میکنند. البته هنوز آفتهای مانند «پلی بک» خواندن وجود دارد که باید برای رفع آنها برنامه ریزی کرد.
این داور یادآور میشود: این روزها برخی از گروه ها، توانایی خواندن به صورت زنده را ندارند و تنها سرودهای تولیدی افراد دیگر را لب خوانی میکنند. شاید یکی از دلایلی که گروههای مشهدی امسال ضعیفتر بودند همین عادت به «پلی بک» باشد که آنها را در اجرای زنده دچار مشکل کرد.
نیکوکار یکی از دلایل رواج یافتن «پلی بک» خوانی را نداشتن سیستم صوتی مناسب میداند و خاطرنشان میکند: ازآنجایی که سیستم صوتی خوبی در شهر وجود نداشت و صدای خوبی به گوش شنونده نمیرسید، گروهها تصمیم گرفتند به صورت «پلی بک» اجرا کنند، اما الان این اتفاق همیشگی شده است و اجراهای زنده به طورکلی تعطیل شده اند.
او ادامه میدهد: اجراهای جشنواره هنرهای شهری مشهد هم «پلی بک» خواهد بود، ولی حداقل اثر متعلق به خود گروه هاست و کار فرد دیگری را اجرا نمیکنند.
این داور پیشنهاد میدهد: ما برای سال آینده باید هرچقدر میتوانیم قومیتهای مختلف را در جشنواره دخیل کنیم تا تأثیرگذاری بیشتری داشته باشیم. چون به این ترتیب مردم میتوانند در کنار زیارت، سرودهای همشهریهای خودشان و همچنین اقوام مختلف را بشنوند.
نیکوکار با اشاره به ضرورت اطلاع رسانی بهتر میگوید: در زمان انتشار فراخوان باید اطلاع رسانی بهتری در کشور صورت گیرد تا گروههای بیشتر متنوع تری متقاضی حضور در جشنواره شوند
حسین انفرادی، از داوران بخش سرود جشنواره هنرهای شهری مشهد، درباره آثار رسیده به این رویداد بیان میکند: دستشان برای پرداختن به موضوعاتی با محوریت بهار پر نبود، چون به نوعی در این زمینه فقر سرود داریم؛ ازاین رو من پیشنهاد دادم که اگر قرار است جشنواره هرسال برگزار شود، شهرداری در طول سال برای تولید سرودهای مناسب برنامه ریزی کند.
او ادامه میدهد: البته گروههایی که از استانهای دیگر دعوت شده بودند، چون از موسیقی محلی خودشان بهره گرفته بودند، اجراهای بهتری داشتند. به نظر من گروههای سرود مشهد و خراسان هم باید از جذابیتهای موسیقی محلی خود استفاده کنند و کیفیت اجراهایشان را ارتقا دهند.
به گفته انفرادی گروههای خوبی در مشهد و استان فعالیت میکنند که در جشنواره حضور نداشتند و این اتفاق باید آسیب شناسی شود.
او درباره تأثیرگذاری اجراهای سرود در شهر بیان میکند: هنرهایی مانند سرود و هنرهای نمایشی که ارتباط مستقیم کلامی و حسی با مخاطب برقرار میکنند به مراتب از هنرهایی که صرفا فیزیکی هستند تأثیرگذارترند و میتوانند خیلی بهتر اهداف مدنظر جشنواره را محقق کنند؛ ازاین رو باید به این هنرها بیشتر پرداخته شود.
این داور یادآور میشود: در کنار سرود، میتوان از ژانرهای دیگر موسیقی هم کمک گرفت، برای مثال اجراهایی برای گروههای موسیقی محلی در نظر گرفته شود تا برنامهها جذابیت بیشتری برای مخاطب داشته باشد. البته تأثیرگذاری سرود بر کسی پوشیده نیست و اگر این رویداد ادامه پیدا کند و در مناسبتهای دیگر نیز فرصتی برای اجرای گروهها فراهم شود، شاهد یک جریان سازی فرهنگی خواهیم بود.
انفرادی برای بهبود کیفیت بخش سرود جشنواره هنرهای شهری مشهد پیشنهاد میدهد: باید برای تولیدات جدید و متناسب موضوعات مدنظر رویداد با محوریت موسیقی محلی برنامه ریزی شود، اطلاع رسانی فراگیرتر و عمومی تری نیز صورت بگیرد و انگیزههایی ایجاد شود تا گروههای بیشتری برای حضور در جشنواره مشتاق شوند.
او درباره سرودهایی که توسط گروهها در کشور اجرا میشود، میگوید: شاید بتوان گفت ۸۵ درصد گروههای سرود کشور مصرف کننده هستند، یعنی خودشان توان تولید ندارند؛ بنابراین یک شورا و نهاد تصمیم گیرنده باید وارد عمل شود و به تولید سرود بپردازد تا گروهها از این تولیدات در اجراهایشان استفاده کنند.
این داور ادامه میدهد: مربیان اکثر گروههای سرود نوازنده و آهنگ ساز نیستند و نمیتوانند کار تولید کنند و حتی برخی از آنها ژانر سرود را نمیشناسند؛ ازاین رو برای سفارش تولید سرود هم معمولا به سراغ آهنگ سازهای موسیقی پاپ میروند. باید در این زمینه کارشناسی صورت گیرد تا سرودهای علمیتر و اصولی تری تولید شود.
انفرادی خاطرنشان میکند: شهرداری میتواند شش ماه پیش از برگزاری بخش سرود جشنواره هنرهای شهری، رویدادی برای تولیدات برگزار کند و آثار این رویداد را در قالب آلبوم در اختیار گروهها قرار دهد.