عقب ماندگی حقوق کارگران درماراتن تورم

به گزارش شهرآرانیوز، «کوچک شدن سفره مردم»؛ این اصطلاح که مدتی است بیش از گذشته در گفتگو‌های روزمره شنیده می‌شود و بخش بزرگی از جامعه آن را به وضوح درک کرده اند، اولین نتیجه تورم اقتصادی در زندگی افراد است؛ به ویژه آن‌هایی که هرقدر می‌دوند، به گرد پای افزایش قیمت‌ها هم نمی‌رسند و برای میزان شدن ترازوی دخل وخرج خود به اجبار روی اولویت‌های زندگی خط می‌کشند. تورم کالا‌های مصرفی در سال‌های اخیر فراز زیاد و فرود اندکی داشته و سال گذشته نیز باوجود تلاش دولت برای کنترل، سیری صعودی را طی کرده است.

مرکز بی آمار

سال‌های گذشته مرکز آمار ایران به صورت معمول در اول فروردین، گزارش تورم اسفند را منتشر می‌کرد و مشخص می‌شد که از ابتدای سال چه بر سر قیمت کالا‌ها و خدمات مصرفی آمده است، اما امسال با وجود گذشت دو هفته از فروردین و نام گذاری این سال به نام «مهار تورم، رشد تولید» توسط رهبر معظم انقلاب، هنوز خبری از گزارش مرکز آمار نیست، درعوض بانک مرکزی که همیشه با تأخیر این آمار را منتشر می‌کرده، حالا در گزارشی از تورم ماهانه ۶/۶ درصدی و تورم سالانه ۴۶/۵ درصدی اسفند در نقاط شهری کشور خبر داده است؛ این یعنی بهای خدمات و کالا‌های مصرفی در اسفند نسبت به ماه قبل از آن (بهمن)، ۶/۶ درصد و در ۱۲ ماه منتهی به اسفند، ۴۶/۵ درصد افزایش پیدا کرده است؛ البته باید این نکته را هم درنظر داشته باشیم که همیشه آمار تورم بانک مرکزی با مرکز آمار ایران اختلاف دارد و در مواقعی از آن کمتر است، پس اگر مرکز آمار سکوت خود را بشکند، بعید نیست که شاهد افزایش این شاخص باشیم.

جاماندن کارگران

اگر نرخ تورم ۴۶/۵ درصدی بانک مرکزی را قبول کنیم، بهای یک سبد کالایی مشخص در پایان سال ۱۴۰۱ به صورت میانگین ۴۶/۵ درصد بیشتر از ابتدای این سال بوده است. حالا این پرسش مطرح است که با وجود این افزایش قیمت ها، حقوق کارگران در سال ۱۴۰۲ نسبت به سال ۱۴۰۱ چقدر افزایش خواهد داشت؟ ۲۱ درصد. یعنی همین اول کار، کارگران ۲۵/۵ درصد از تورم سالانه جامانده اند.

براساس گزارش بانک مرکزی ایران، تورم در خوراکی‌ها و آشامیدنی‌ها با ۵۴/۶ درصد پس از رستوران‌ها و هتل‌ها رتبه دوم را داشته است. تصور کنید اگر در ابتدای سال قبل برای یک فهرست فرضی از مواد غذایی یک میلیون تومان پرداخت می‌کردید، همین سبد در پایان سال (براساس گزارش بانک مرکزی) برای شما حداقل یک میلیون و ۵۶۴ هزار تومان آب می‌خورد یا اگر برای اجاره خانه خود ۴ میلیون تومان پرداخت می‌کردید، براساس نرخ تورم ۴۸/۳ درصدی اعلام شده مسکن در گزارش بانک مرکزی، باید حدود ۶ میلیون تومان برای اجاره همین خانه پرداخت کنید. حالا باتوجه به افزایش ۲۱ درصدی حقوق کارگران (سایر سطوح) و تورم ۵۴/۶ درصدی اقلام خوراکی، سفره غذایی آن‌ها حدود ۳۴ درصد کوچک‌تر خواهد شد.

اما این را که این اعداد و ارقام چقدر به واقعیت نزدیک هستند، هرکس به گونه‌ای تفسیر می‌کند. بررسی‌های ما نشان می‌دهد که جاماندن اقشار مختلف به ویژه دهک‌های پایین جامعه از هزینه‌های زندگی به ویژه در کلان شهرها، بیش از این هاست و شاید آخرین گزارش مرکز آمار ایران، تأییدی بر این ادعا باشد.
براساس آخرین گزارش این مرکز در بهمن، محدوده تغییرات تورم دوازده ماهه در گروه عمده «خوراکی‌ها و آشامیدنی ها» ۶۷/۷ درصد بوده است، پس باتوجه به افزایش قیمت‌ها در اسفند، می‌توان پیش بینی کرد که تورم در این حوزه احتمالا به بیشتر از ۷۰ درصد رسیده است.

تأثیر تورم

اینکه تأثیر تورم بر سفره مردم چقدر است، بستگی به ساختار بودجه یا همان درآمد خانواده دارد؛ مثلا تورم برای خانواده‌هایی که درآمد آن‌ها براساس تورم افزایش پیدا نمی‌کند (یعنی بیشتر نیروی کار) به شکل گرانی کالا و خدمات و کاهش قدرت خرید، احساس می‌شود و برای اقشاری که درآمد و دارایی شان بیش از نرخ تورم افزایش پیدا می‌کند، کمتر محسوس است.

شاید این جمله که تورم، ثروتمندان را ثروتمندتر و حقوق بگیران را فقیر‌تر می‌کند، در اینجا قابل درک باشد؛ به همین دلیل است که به گفته کارشناسان، لمس تورم به چگونگی موقعیت اقتصادی خانوار و آسیب پذیری آن از نرخ تورم و هم زمان بیکاری و درنتیجه ساختار بودجه خانوار بستگی دارد. شکاف طبقاتی که این روز‌ها باید نام گسل بر آن گذاشت، از همین نقطه آغاز می‌شود.

اکنون طبق آمار منتشرشده توسط وزارت کار براساس برآورد‌ها اعلام شده است که نرخ فقر یک خانوار چهارنفره در سال ۱۴۰۱ برای کل کشور ۷/۷ میلیون تومان و در شهر تهران ۱۴/۷ میلیون تومان است که شاید بتوان این رقم را برای کلان شهر مشهد حدود ۱۱ میلیون تومان درنظر گرفت، حتی با قبول این اعداد، اکنون بخش درخورتوجهی از خانوار‌های ایرانی زیر خط فقر هستند، بنابراین کاهش سرعت نرخ تورم نمی‌تواند اثر محسوس و آنی بر سبد هزینه و دست آخر سفره آن‌ها بگذارد؛ چون کاهش نرخ تورم به معنی ارزانی نیست و درحقیقت یعنی گرانی با سرعت کمتری رخ می‌دهد؛ البته مهار تورم با رشد تولید، شاید بتواند رونق را به این سفره‌ها بازگرداند.