با وجود تمایل به خرید، گرانی‌ها مردم را از بازار دور کرده است

وحید عسکری | شهرآرانیوز؛ طبق اعلام اتحادیه صنایع لوازم خانگی ایران، گردش مالی سالیانه صنعت لوازم خانگی حدود ۶میلیارد دلار است و جایگاه دوم صنعت کشور را پس از خودروسازی دارد. این صنعت برای بیش از ۳۰۰هزار نفر به صورت مستقیم و برای بیش از یک میلیون نفر به صورت غیرمستقیم اشتغال ایجاد کرده است. این مسئله نشان می‌دهد که حمایت از صنعت لوازم خانگی می‌تواند نقش بسزایی در رشد تولید ملی داشته باشد.

با این حال، از سال ۱۳۹۷ که واردات لوازم خانگی ممنوع شد، افزایش بی رویه قیمت ها، نبود خدمات پس از فروش مناسب و حتی توزیع نشدن برخی محصولات پرکشش در بازار موجب ایجاد نارضایتی مصرف کنندگان داخلی شده است. آن‌ها معتقدند که برخی برند‌های تولید لوازم خانگی به جای اینکه از محدودیت‌های واردات برای بهبود و ارتقای کیفیت محصولاتشان استفاده کنند، این مسئله را بهانه‌ای برای ایجاد انحصار و بی توجهی به خواسته مصرف کنندگان کرده اند.

با این حال، تولیدکنندگان معتقدند که افزایش نرخ دلار و درنتیجه رشد هزینه‌های تأمین مواد اولیه و قیمت گذاری دستوری موجب شده است تا هزینه‌های تولید مدام در حال افزایش باشد و آن‌ها توانایی لازم برای سرمایه گذاری در امور توسعه‌ای را نداشته باشند. به نظر می‌رسد در سالی که به نام «مهار تورم و رشد تولید» نام گذاری شده است، باید راهکار‌هایی اندیشیده شود که ضمن کاهش روند رشد قیمت لوازم خانگی، بتواند به تولیدکنندگان برای ادامه فعالیت انگیزه بدهد. یکی از این عوامل، کاهش هزینه‌های تولید است.

کاهش هزینه‌های تولید از طریق تأمین مالی مناسب، سرعت بخشیدن به تخصیص ارز مواد اولیه و حذف بخشنامه‌های مزاحم تولید و بهبود فضای کسب وکار میسر می‌شود. در این میان یکی دیگر از عواملی که می‌تواند در روی آوردن جامعه به کالای داخلی مؤثر باشد، توجه تولیدکنندگان به ذائقه مصرف کنندگان است.

ذائقه مصرف کننده

برای بررسی ذائقه مصرف کنندگان، سری به بازار اطلس، خیابان سعدی و سرای بلور زدیم. گفت وگوی شهرآرا با شهروندانی که برای خرید به این بازار‌ها آمده بودند، نشان می‌دهد که مؤلفه‌هایی مانند شهرت و اعتبار شرکت، تنوع اندازه، طرح و رنگ محصول، کیفیت و زیبایی ظاهری محصول، کیفیت خدمات پس از فروش و قیمت مناسب ازجمله عواملی است که سبب می‌شود محصول یک کارخانه را به دیگرکارخانه‌ها ترجیح دهند.

از طرف دیگر، گفت وگوی شهرآرا با فروشندگان نشان می‌دهد که موجودبودن محصول در نمایندگی‌ها در زمان خرید، دسترسی آسان به قطعات محصول در صورت نیاز، گستردگی پوشش جغرافیایی نمایندگی‌های شرکت، نحوه پاسخگویی فروشندگان شرکت به خریداران، کیفیت نحوه ارتباط شرکت با مشتریان و میزان اعتبار از نظر داشتن استانداردها، گواهینامه‌ها و رده برچسب انرژی ازجمله عواملی هستند که در انتخاب برند داخلی تأثیر زیادی دارند.

بیشتر فروشندگان قیمت مناسب و جلوگیری از بی ثباتی قیمت ها، خدمات پس از فروش و پاسخگویی مستمر و بموقع و درنهایت تنوع محصولات را جزو مهم‌ترین عوامل انتخاب کالای ایرانی توسط مشهدی‌ها بیان می‌کنند و می‌گویند اگر به این مسائل بیشتر توجه شود، شهروندان بی شک بیشتر به خرید کالای داخلی روی می‌آورند.

نقش تورم در رکود بازار

رئیس اتحادیه لوازم خانگی مشهد در گفتگو با شهرآرا، با بیان اینکه رکود سنگینی بر بازار لوازم خانگی مشهد حاکم شده است، می‌گوید: «قدرت خرید شهروندان عامل مؤثری در خرید لوازم خانگی است. در سال‌های گذشته گرایش به برند‌های داخلی افزایش یافته، اما افزایش قیمت‌ها موجب رکود بازار شده است و شهروندان نمی‌توانند کالای دلخواهشان را بخرند.»

سیدرسول ابن الرضا می‌افزاید: «تولیدکنندگان لوازم خانگی در کشور به افزایش ۴۰ درصدی قیمت کالاهایشان اقدام کرده اند، اما هنوز این قیمت‌ها به طور رسمی از طریق سامانه ۱۲۴ اعلام نشده است. او با اشاره به اینکه برخی تولیدکنندگان لوازم خانگی با تغییر کد کالا‌های تولیدی شان ۲۰ تا ۳۰ درصد قیمت‌ها را افزایش داده اند، بیان کرد: «کمبودی در زمینه لوازم خانگی در مشهد نداریم و فقط به علت افزایش قیمت‌ها خریدار نیست.»

وی با تأکید بر اینکه مواد اولیه و نهاده‌های پتروشیمی در تولید لوازم خانگی بسیار گران شده اند، بیان می‌کند: «بیشتر لوازم خانگی موجود در بازار ایرانی و با نمونه‌های خارجی کاملا رقابت پذیر هستند.» رئیس اتحادیه لوازم خانگی مشهد بیان می‌کند: «خوشبختانه با توجه به نوسانات ارزی در کشور کالای قاچاق لوازم خانگی در بازار بسیار کم است و اگر هم کالای قاچاقی باشد، از طریق سایت‌های غیرمجاز به فروش می‌رسد.» وی بیان می‌کند: «با توجه به رکود موجود در بازار و همچنین افزایش اجاره بهای فروشگاه‌های لوازم خانگی و کاهش ۵۰ درصدی سرمایه فروشندگان در این صنف، باید کم کم شاهد تعطیلی فروشگاه‌های این صنف باشیم.»

کاهش هزینه تولید

علی فتاحی‌مهر، کارشناس اقتصادی، در گفتگو با شهرآرا درباره راهکار‌های روی‌آوردن شهروندان به خرید لوازم خانگی ایرانی می‌گوید: «عواملی مانند قیمت، کیفیت و تنوع باعث می‌شود که مردم لوازم خانگی داخلی را به محصولات خارجی ترجیح دهند.» وی می‌افزاید: «نوسان قیمت لوازم خانگی داخلی موجب شده است تا شهروندان زیادی توانایی خرید آن‌ها را نداشته باشند و بازار وارد رکود شود. از این رو اگر می‌خواهیم روی‌آوری به تولید داخلی افزایش یابد، باید عوامل تأثیرگذار بر رشد قیمت تولید مانند نوسان قیمت ارز را کنترل کنیم.» وی ادامه می‌دهد: «وقتی هزینه‌های تولید کاهش بیابد، تولیدکنندگان امکان سرمایه‌گذاری برای تولید محصولات جدید و متنوع را پیدا می‌کنند. این کار سبب می‌شود تا قدرت رقابت محصولات ایرانی در بازار افزایش بیابد.»