به گزارش شهرآرانیوز، معینالدین سعیدی در مورد تصمیمات اتخاذ شده برای حقابه هیرمند در سال ۱۴۰۲ گفت: رودخانه پر پیچ و خم هیرمند از رشته کوههای هندوکش افغانستان سرچشمه میگیرد و در انتها به تالاب هامون واقع در مرز سیاسی ایران و افغانستان ختم میشود این رودخانه بهعنوان نمادی از صلح و دوستی بین دو کشور به حساب میآمد، متاسفانه طی چند سال گذشته شاهد عدم پرداخت حقابه هیرمند از سوی دولت افغانستان به هامون هستیم.
نماینده مردم چابهار، نیکشهر، کنارک و قصرقند در مجلس افزود: با سقوط دولت اشرف غنی رئیسجمهور افغانستان، امید میرفت حقابه این رودخانه مطابق با آنچه در معاهده ۱۳۵۱ عنوان شده پرداخت شود؛ اما با روی کار آمدن دولت جدید طالبان فقط وعده وعیدهایی برای پرداخت این حقابه داده شده که تا به امروز هیچ کدام از آنها به مرحله عملیاتی شدن نرسیده است.
عضو کمیسیون کشاورزی، آب و منابعطبیعی در مجلس با انتقاد از عدم دیپلماسی محیطزیستی در منطقه، یادآور شد: اشرف غنی؛ رئیسجمهور سابق افغانستان صاحب تئوری «نفت در برابر آب» چنان با تئوری پردازی ماهیت رودخانه هیرمند که همان نماد دوستی و صلح بود را زیر سوال برد که دولت بعدی این کشور با بلند پروازیها جرات کرد در یک حرکت نمادین پرداخت حقابه، آب را به شوره زارها جاری کند؛ آیا این حرکت عکسالعمل مردان سیاسی این سرزمین را نمیطلبد؟
سعیدی ادامه داد: باید دیپلماسی فعالی از طرف متولیان و مسئولان سازمان محیطزیست و وزارت خارجه اتفاق بیفتد تا شاهد بازپسگیری حقابه هامون از هیرمند باشیم؛ مردان دیپلماسی کشورمان متاسفانه تا به امروز نه تنها در مورد حقابه هیرمند بلکه در راستای سایر حقابههای مشترک هم ورود نداشتهاند. انفعالی عملکردن مردان دیپلماسی در مورد رود هیرمند منجر شده تا طالبان این حقابه به ایران نپردازند.
عضو فراکسیون محیط زیست مجلس شورای اسلامی با اشاره به اقدامات استانداری سیستان و بلوچستان برای باز ستاندن این حقابه از دولت افغانستان؛ گفت: استانداری مذاکراتی را با مسئولان دولت طالبان داشته است، اما آنچه از ظاهر امر پیداست دولت افغانستان هیچ اعتقادی به ضوابط بینالمللی ندارد، باید دیپلماسی کشور ما بسیار فعالتر باشد و از اهرمهای فشار محکمتری برای روی کار آوردن طالبان استفاده کند.
عضو مجمع نمایندگان استان سیستان و بلوچستان با اشاره به احداث سد کمال خان، تاکید کرد: اتمام فرآیند ساخت سد کمال خان بر روی رودخانه هیرمند و آغاز بهره برداری از آن در فروردین ۱۴۰۰ و اظهارات رئیس جمهور افغانستان مبنی بر مبادله آب هیرمند با نفت ایران، نگرانیهایی را در این مسئله ایجاد کرد به گونهای که دولت کنونی افغانستان با بازگشایی آب و یا سرازیر شدن آب سد به سمت شوره زارها ثابت کرد قابل اعتماد نیست و متاسفانه تاکنون ذرهای آب به این سرزمین جاری نشده است.
وی با تاکید به اینکه نمایندگان استان سیستان و بلوچستان به جد پیگیر دریافت حقابه هیرمند هستند، تصریح کرد: حدود دو سال از عدم پرداخت حقابه هیرمند میگذرد، با تمام این تفاسیر در سال جاری نمایندگان این استان جنوبی برای بازستانی حق مردم این استان به هر طریق ممکن از طرح سوال تا استیضاح وزرای مربوطه این مسئله را پیگیری خواهند کرد، باید تمام مسئولان از وزیر امور خارجه تا وزیر نیرو و رئیس سازمان محیط زیست در این راستا پاسخگو باشند.
نماینده مردم در مجلس با اشاره به اینکه قوه مقننه باید از اهرمهای نظارتی فعالانه بهره بگیرد؛ گفت: قوه مقننه در سال جدید باید از اهرمهای نظارتی محکمتری در تمام حوزهها از شرایط اقتصادی گرفته تا محیط زیست بهره بگیرد و متخلفان را برای کوتاهیهای صورت گرفته به مراجع قضایی معرفی کند.
سعیدی تاکید کرد: گروه طالبان به دلیل عدم آشنایی با قواعد بینالمللی تاکنون راضی به پرداخت حقابه ایران نشدهاند بر همین اساس از هر اهرم و فشاری برای بازستاندن این حقابه باید استفاده کنیم، تا حقوق مردم ایران پایمال نشود.
عضو کمیسیون کشاورزی، آب و منابع طبیعی در مجلس با اشاره به مهاجرت معکوس در استان سیستان و بلوچستان، یاد آور شد: عدم پرداخت این حقابه تنها خشکی هامون را به دنبال نداشته، بلکه بسیاری از دامداران و کشاورزان به دلیل ادامهدار بودن این وضعیت اقدام به مهاجرت کردهاند و خالی شدن این استان از سکنه امنیت دفاعی کشور از سوی مرزهای به خطر میاندازد.
وی در ادامه افزود: تالاب هامون یکی بوم زیستهای بینالمللی یونسکو است، اگر این مسئله برای متولیان امر داخلی اهمیت ندارد، بی تردید در سطح بین المللی باید بازتاب داشته باشد بر همین اساس بیش از اینکه این مسئله در سطح جهانی مطرح گردد، تلاش شود در سطح منطقهای به صورت دوستانه مورد بررسی قرار بگیرد.
سعیدی با انتقاد از گرد و غباری بودن استانهای جنوبی کشور در بیشتر فصلهای سال، گفت: بهرهگیری از طبیعت برای رسیدن به مقاصد سیاسی توسط کشورهای همسایه در کنار عدم دیپلماسی قوی منجر شده تا استانهایی همچون خوزستان، کرمان و سیستان و بلوچستان از گرد و غبار در امان نبوده و صحرای ربع الخالی در عربستان سالهاست بهعنوان کانون رشد گرد و غبار معرفی شده است؛ انتظار میرود با روابط دوستانهای که بین ایران و عربستان شکل گرفته این مسئله از طرف دو دولت مد نظر قرار بگیرد، هرچند در طرح سدسازی گاپ و داپ ترکیه، هورالعظیم در عراق و هیرمند در افغانستان امیدی توجه به مسائل محیط زیست از سوی مردان دیپلماسی دیده نمیشود و با چالشهایی که با عربستان داشتیم بی تردید این مسئله در اولویت نیست.
عضو فراکسیون محیط زیست مجلس در پایان خاطرنشان کرد: متاسفانه همکاری مناسبی بین سازمان محیطزیست، وزارت نیرو و وزارت امور خارجه دیده نمیشود، امیدوارم سازمان محیط زیست به عنوان متولی اصلی نسبت به حقابههای مشترکی که با سایر کشورها داریم مقداری محکمتر عمل کند، اگر هارمونی و هماهنگی بین سه ضلع اصلی دیپلماسی محیط زیست ایجاد شود بی تردید میتواند در احیای مطالبات زیست محیطی کاربرد داشته باشد.